با افزایش استفاده سازمان‌ها از بستر شبکه و فضاهای ابری، نقش امنیت سایبری حالا پررنگ‌تر از همیشه است. هر روز تعداد و پیچیدگی حملات سایبری بیشتر می‌شود و به همین خاطر، افراد و مشاغل باید با تدوین یک استراتژی امنیت سایبری دقیق و کاربردی که کاملا با نیازهای امنیتی آن‌ها مطابقت دارد، از دارایی‌های دیجیتال خود محافظت کنند. از بدافزارها و حملات فیشینگ گرفته تا نقض داده‌ها و باج‌افزارها، همه مثال‌هایی از خطرات امنیتی در فضای سایبری‌اند که به طور مرتب به‌روز‌تر و البته پیچیده‌تر می‌شوند.
در این مقاله از بلاگ آسا، بهترین استراتژی‌ها Cybersecurity را با مثال‌هایی کاربردی و نگاهی به نقش تکنولوژی‌های جدید در افزایش امنیت، بررسی می‌کنیم. استفاده از این استراتژی‌ها در کنار روش‌ها و ابزارهای امنیتی می‌تواند احتمال وقوع مشکلات مختلف برای کسب و کار را کاهش دهد. با ما همراه باشید.
شناخت تهدیدات سایبری
حملات سایبری در اشکال مختلفی از جمله بدافزار، فیشینگ، باج افزار و … وجود دارند. درک این تهدیدات اولین قدم برای دفاع در برابر آن‌هاست. بدافزار (Malware) نرم‌افزاری است که برای ایجاد اختلال، آسیب یا دسترسی غیرمجاز به سیستم‌های کامپیوتری طراحی شده است.
فیشینگ (Phishing) ابزار و فرایندی برای فریب دادن افراد و دسترسی به اطلاعات شخصی است، در حالی که باج افزار (Ransomware) در ازای برگرداندن اطلاعات یا دسترسی افراد به سیستم خود، از آن‌ها پول می‌خواهد.
هکرها از این تکنیک‌ها برای سرقت داده‌های حساس مانند اطلاعات مالی، هویت شخصی و داده‌های تجاری شرکت‌ها استفاده می‌کنند. عواقب این حملات بسته به آسیب‌پذیری سیستم می‌تواند شدید باشد؛ از خسارات مالی و تجاری تا آسیب‌های روانی، از نمونه آسیب‌هایی هستند که به افراد و سازمان‌ها وارد می‌شوند.
اهمیت یک استراتژی امنیت سایبری قوی
داشتن یک استراتژی امنیت سایبری قوی برای کاهش تهدیدهای سایبری و محافظت از دارایی‌های دیجیتال ضروری است. با پیچیده‌تر شدن تهدیدات سایبری، فقط نصب نرم‌افزار آنتی ویروس کافی نیست و باید از رویکردهای امنیتی چند لایه شامل راه‌حل‌های فنی، آموزش فردی و آموزش کارکنان و برنامه‌ریزی واکنش به حادثه، برای حفاظت درست از اطلاعات استفاده کنیم.
سازمان‌ها باید از آخرین روندها و تهدیدات امنیت سایبری مطلع باشند و به صورت داینامیک اطلاعات خود را به روز نگه دارند تا بتوانند به خوبی از اطلاعات خود محافظت کنند. این موضوع نه تنها به جلوگیری از حملات کمک می‌کند، بلکه می‌تواند اثرات هرگونه نقض امنیتی را هم به حداقل برساند.
بهترین استراتژیهای امنیت سایبری
در این بخش تعدادی از بهترین استراتژیهای Cybersecurity را معرفی می‌کنیم. این لیست تمام راه‌های افزایش امنیت را پوشش نمی‌دهد و شما باید با توجه به نیاز خود، این روش‌ها را با ابزارها و متدهای امنیتی دیگر ترکیب کنید تا به بهترین نتیجه برسید.
به‌روزرسانی منظم نرم‌افزار
نرم‌افزارهایی که مدت‌ها از آخرین به‌روزرسانی آن‌ها گذشته است، یکی از درگاه‌های رایج هکرها برای ورود به سیستم شما هستند. آپدیت‌هایی که برای نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها ارائه می‌شوند، معمولا فراتر از آپدیت کاربردی و اضافه کردن امکانات جدید می‌روند و از بعد امنیتی هم نرم‌افزار را ارتقا می‌دهند. به همین خاطر مهم است که حتما برنامه‌های خود را آپدیت نگه دارید.
نکات زیر می‌توانند به شما در این زمینه کمک کنند:
- به‌روزرسانی خودکار سیستم عامل و نرم‌افزار را فعال کنید.
- مرورگرهای وب، پلاگین‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل را به طور مرتب به روز کنید.
- نرم‌افزار را برای وصله‌های (Patch) جدید مانیتور کنید و آن‌ها را به سرعت اعمال کنید.
استفاده از رمز عبور قوی
کلمات عبور ضعیف هدف اصلی هکرها هستند. استفاده از روش‌ها و استانداردهای تعریف رمز عبور قوی، می‌تواند خطر دسترسی غیرمجاز را به مقدار چشم‌گیری کاهش دهد. علاوه بر این می‌توانید از ابزارهای Password Manager هم برای راحت‌تر شدن فرایند تعریف و ذخیره کلمه عبور، استفاده کنید. چند نکته مهم در رابطه با تعریف کلمه عبور عبارتند از:
- از کلمات عبور پیچیده با ترکیبی از حروف، اعداد و علامت‌ها ($&%*@#) استفاده کنید.
- از یک کلمه عبور یکسان در چندین حساب استفاده نکنید.
- در صورت داشتن چندین حساب کاربری با اطلاعات مهم، از ابزارهای تایید شده مدیریت رمز عبور استفاده کنید.
- کلمه عبور خود را به صورت دوره‌ای تغییر دهید.
احراز هویت چند عاملی (MFA)
احراز هویت چند عاملی با استفاده از انواع روش‌های تایید قبل از ایجاد دسترسی، یک لایه امنیتی اضافی ایجاد می‌کند. در این حالت حتی اگر رمز عبور هم افشا شده باشد، MFA می‌تواند از دسترسی غیرمجاز جلوگیری کند. برای استفاده بهتر از این روش، بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- MFA را در همه سیستم‌های اصلی و مهم از جمله ایمیل، بانکداری و سرویس‌های ابری فعال کنید.
- از ترکیبی از روش‌ها مانند پیامک، احراز بیومتریک، برنامه‌های احراز هویت یا توکن‌های سخت‌افزاری استفاده کنید.
- به کاربران سیستم در مورد اهمیت MFA اطلاع‌رسانی و در صورت امکان، استفاده از این روش‌ها را الزامی کنید.
فایروال و نرم‌افزار آنتی ویروس
فایروال‌ها و نرم‌افزارهای آنتی ویروس ابزارهای ضروری برای شناسایی و مسدود کردن فعالیت‌های مخرب هستند. فایروال ترافیک شبکه ورودی و خروجی را کنترل می‌کند، در حالی که نرم‌افزار آنتی ویروس بدافزار و سایر تهدیدها را اسکن می‌کند. نکات مهمی که باید در زمان تنظیم فایروال و آنتی ویروس به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:
- فایروال‌ها را برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به شبکه‌ها پیکربندی کنید.
- آنتی ویروس‌های معتبر را نصب کنید و آن را به روز نگه دارید.
- برای شناسایی و حذف بدافزار سیستم را به صورت منظم اسکن کنید.
استفاده از شبکه‌های امن
شبکه‌های ناامن مانند وای فای عمومی، معمولا در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر هستند. اطمینان از ایمن بودن شبکه می‌تواند از دسترسی غیرمجاز و نقض امنیت داده‌ها جلوگیری کند. علاوه بر این بهتر است:
- در زمان دسترسی به اینترنت در شبکه‌های عمومی از شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) استفاده کنید.
- Wi-Fi خانه و محل کار خود را با رمزهای عبور قوی و مدل‌های رمزگذاری (مانند WPA3) ایمن کنید.
- برای جدا کردن داده‌های حساس از مسیر شبکه کلی، از بخش‌بندی استفاده کنید.
رمزگذاری داده
رمزنگاری (Encryption) داده‌ها را به کد تبدیل می‌کند تا از دسترسی غیرمجاز به آن‌ها جلوگیری کند. حتی اگر داده‌های رمزگذاری شده رهگیری شوند، بدون کلید رمزگشایی امکان خواندن یا ایجاد تغییر در آن‌ها وجود نخواهد داشت.
نکات مهم در رمزنگاری عبارتند از:
- داده‌های حساس را هم در حین انتقال بین سیستم‌ها و هم در حالت ذخیره شده رمزنگاری کنید.
- از الگوریتم‌های رمزگذاری قوی مانند AES-256 استفاده کنید.
- برای ایمیل‌ها، فایل‌ها و فضای ذخیره‌سازی ابری هم از انکریپشن استفاده کنید.
آموزش و افزایش آگاهی کارکنان
خطاهای انسانی یکی از عوامل اصلی نشت‌های اطلاعاتی هستند. کارکنان باید در مورد شیوه‌های امنیت سایبری و نحوه شناسایی تهدیدهای بالقوه، مانند ایمیل‌های فیشینگ، آموزش ببینند. علاوه بر این سطح دسترسی افراد باید با توجه به اهمیت نقش آن‌ها و داده‌ای که نیاز دارند تعیین شود و از روش‌های مختلف برای تضمین امنیت استفاده شود. برای این فرایند:
- به صورت منظم کارگاهای آموزش امنیت سایبری برای کارکنان برگزار کنید.
- حملات فیشینگ را برای تست آگاهی کارکنان شبیه‌سازی کنید.
- فرهنگ امنیت سایبری را که در آن کارمندان فعالیت مشکوک را گزارش می‌کنند، تشویق کنید.
برنامه‌ریزی واکنش به حادثه
با وجود رعایت تمام نکات لازم، باز هم احتمال وقوع حمله وجود دارد. پلن واکنش به حادثه (Incident Response) اقداماتی را که باید در صورت وقوع یک حادثه امنیتی برای به حداقل رساندن آسیب و بازیابی سریع انجام شود، تشریح می‌کند. برای امنیت بیشتر بهتر است:
- یک طرح جامع واکنش به حادثه که شامل نقش‌ها، مسئولیت‌ها و پروتکل‌های ارتباطی است، تهیه کنید.
- به طور منظم طرح را با حملات سایبری شبیه‌سازی شده آزمایش کنید.
- طرح شما باید شامل رویه‌هایی برای بازیابی داده‌ها، انطباق قانونی، و روابط عمومی باشد.
پشتیبان‌گیری معمولی
پشتیبان‌گیری منظم از داده‌ها یکی از اقدامات پایه در فرایند امنیت سایبری است که برای بازیابی از حملات سایبری مانند باج‌افزار که می‌تواند دسترسی شما را به سیستم محدود کند، بسیار مهم است. بهتر از برای استفاده حداکثری از این فرایند امنیتی مراحل زیر را طی کنید:
- پشتیبان‌گیری خودکار و منظم از داده‌های حیاتی را پیاده‌سازی کنید.
- پشتیبان‌گیری‌ها را در مکان‌های مختلف، از جمله فضای ذخیره‌سازی خارج از سایت و فضای ابری ذخیره کنید.
- به طور منظم نسخه‌های پشتیبان را به کمک مانورهای امنیتی تست کنید تا اطمینان حاصل کنید که داده‌ها می‌توانند با موفقیت بازیابی شوند.
فناوری‌های جدید در امنیت سایبری
چشم انداز امنیت سایبری با ظهور فناوری‌های جدید برای مبارزه با تهدیدهای پیچیده به طور مداوم در حال تحول است. بعضی از شاخص‌ترین فناوری‌های جدید در این حوزه عبارتند از:
- هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین: AI و الگوریتم‌های یادگیری ماشین (ML) می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را برای شناسایی الگوها و شناسایی ناهنجاری‌های (Anomaly) نشان‌دهنده یک حمله سایبری تجزیه و تحلیل کنند.
- فناوری بلاکچین: بلاکچین می‌تواند امنیت را با ارائه یک دفتر کل غیرمتمرکز (Distributed Ledger) و ضد دستکاری برای تراکنش‌ها و ذخیره‌سازی داده‌ها افزایش دهد.
- مدل امنیتی Zero Trust: مدل Zero Trust بر این اساس عمل می‌کند که به هیچ کاربر یا دستگاهی نباید به طور پیش‌فرض اعتماد کرد، حتی اگر در محیط شبکه باشد. در این فرایند هویت کاربر و امنیت دستگاه به صورت مداوم چک و تایید می‌شود.
نقش استراتژی را در امنیت دست کم نگیرید
امنیت سایبری یک فرایند همیشگی با رویکردی فعال و چند لایه‌ای است. با استفاده از بهترین استراتژیهای امنیت سایبری که در بالا بررسی کردیم، افراد و سازمان‌ها می‌توانند خطر تهدیدات سایبری را به اندازه قابل توجهی کاهش دهند و از دارایی‌های دیجیتال ارزشمند خود محافظت کنند. از به‌روزرسانی‌های منظم نرم‌افزار و تنظیمات رمز عبور قوی گرفته تا آموزش کارکنان و برنامه‌ریزی واکنش به حوادث، هر جنبه‌ای نقش مهمی در ایجاد یک امنیت سایبری قوی دارد.
همانطور که تکنولوژی به رشد خود ادامه می‌دهد، تهدیدها هم با آن رشد می‌کنند. به‌روز ماندن و انطباق با تهدیدات امنیتی جدید، اقدامی حیاتی برای جلوگیری از مشکلات مختلف سایبری است. هر چند که برقراری امنیت سایبری فقط به عهده بخش‌های IT و شبکه نیست؛ بلکه هر فردی که با سیستم‌های دیجیتال و به خصوص در سطح شبکه تعامل دارد، باید از این روش‌ها استفاده کند.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید