تا قبل از معرفی ChatGPT، تصور اینکه هوش مصنوعی چنین تاثیری بر مشاغل داشته باشد دشوار بود. کارشناسان می‌گویند که ابزارهای مرتبط با AI می‌توانند در آینده حدود ۸۰ درصد از کسب و کارها در همه حوزه‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد دهند. درست است که هوش مصنوعی یک نقطه عطف در فناوری است، اما از طرفی باید نگران تبعات آن نیز باشیم. هم‌افزایی مشاغل و هوش مصنوعی در کنار نگرانی‌های شغلی که از جایگزینی AI ناشی شده است، ترکیبی از ایده و نوآوری در کنار احتیاط را در توسعه مدل‌های هوش مصنوعی ایجاد کرده است.
بسیاری بر این باورند که هوش مصنوعی می‌تواند باعث ایجاد مشاغل جدیدی شود و باید آن را فناوری آینده‌نگر بدانیم، اما برخی دیگر چنین نظری ندارند و هوش مصنوعی را برای بازار کار نامطلوب می‌دانند. با این حال، هوش مصنوعی جایگزین چه شغل‌هایی می‌شود؟ در این مقاله از بلاگ آسا به این سوال پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.
وضعیت فعلی هوش مصنوعی در بازار کار چگونه است؟
برای درک وضعیت فعلی هوش مصنوعی در بازار کار، مهم است که تاثیری که قبلا بر صنایع مختلف داشته است را بشناسید. تحقیق و توسعه هوش مصنوعی منجر به ایجاد فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند ChatGPT و ربات‌های چت شده است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهند که AI هنوز آنقدر که فکر می‌کنیم جایگزین مشاغل نشده است؛ چرا که طبق اعلام، تنها ۴درصد از کسب و کارها از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.
متخصصان فناوری اطلاعات می‌گویند که تاثیر هوش مصنوعی در مشاغل هنوز جدی نیست. بدیهی است که هوش مصنوعی روی برخی از موقعیت‌های شغلی تاثیر گذاشته است، اما زمان زیادی مانده تا به طور کامل جایگزین برخی مشاغل شود. برای مثال، افرادی که به عنوان تحلیل‌گر در بخش تحقیقات بازار مشغول به کار هستند، به دلیل سرعت بالاتر و خروجی بهینه‌تر هوش مصنوعی در جمع‌آوری و آنالیز داده‌ها رونق بازار کارشان کم شده است.
هوش مصنوعی جایگزین چه مشاغلی خواهد شد؟
حقیقت آشکار این است که هوش مصنوعی می‌تواند امنیت شغلی افراد را تهدید کند. این تغییر به مرور در حال انجام و نشان دهنده عصر جدیدی است که در آن همه چیز خودکار انجام خواهد شد. اکنون، بیایید به مشاغل خاصی که به احتمال زیاد تحت تاثیر AI قرار می‌گیرند اشاره کنیم.
خرده فروشی و خدمات مشتریان
خرده فروشی (Retail) و خدمات مشتریان به لطف قابلیت‌های روزافزون هوش مصنوعی با سرعت سرسام‌آوری در حال پیشرفت هستند. برای مثال، پلتفرم AiFi که یک استارتاپ پیشرو در زمینه هوش مصنوعی است، تجربه خرید را با بهینه‌سازی چیدمان فروشگاه و موجودی متحول می‌کند. این پلتفرم حدود ۸۰ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرده است که نشان دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به AiFi برای تغییر آینده خدمات مشتری است.
ربات‌های چت در بخش خدمات مشتری وارد عمل می‌شوند تا سوالات کاربران را در کسری از ثانیه پاسخ دهند. این فناوری به یک تجربه کاربری بهتر ختم می‌شود و مشکلات این حوزه از جمله ناتوانی در ارائه پاسخ جامع یا دیر پاسخ دادن به مشتری را رفع می‌کند. با این حال، هوش مصنوعی هنوز تا بلوغ در این حوزه‌ها فاصله دارد.
لجستیک و تحویل کالا
خودروهای خودران تسلا در حال حاضر در خیابان‌های آمریکا تردد می‌کنند و خدمات تاکسیرانی خودکار گوگل به صورت قانونی در سه ایالت آمریکا در حال سرویس‌دهی هستند. این پیشرفت‌ها به آینده‌ای اشاره دارند که در آن ایمنی و کارایی به لطف هوش مصنوعی تکامل یافته است؛ اما همانطور که این فناوری‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند، امنیت شغلی برای مشاغلی مانند راننده کامیون و پیک موتور ممکن است با مشکل مواجه شود.
انتظار می‌رود حمل و نقل خودکار در آینده دور جایگزین مشاغل این حوزه شود؛ اما در حال حاضر صنعت لجستیک به رانندگان ماهر نیاز شدیدی دارد. پیش‌بینی می‌شود هوش مصنوعی در آینده نزدیک بتواند بخشی از نیازهای لجستیکی را رفع کند. برای مثال، رانندگان می‌توانند برای استراحت بیشتر، مسافت مشخصی را به AI بسپارند تا رانندگی به صورت خودکار انجام شود. همچنین ممکن است برخی از محصولات کوچک با استفاده از کوادکوپترهای هوشمند به جای پیک موتور به مشتری تحویل داده شوند.
نویسندگی و صنعت نشر
وقتی نوبت به نویسندگی و تولید محتوای متنی می‌رسد، اینجاست که هوش مصنوعی قدرتمندتر از هر حوزه دیگری عمل می‌کند. در حال حاضر، شما می‌توانید یک مقاله کامل را با ChatGPT تولید کنید. فقط کافیست از هوش مصنوعی بخواهید براساس یک کلمه کلیدی یا عنوان، یک مقاله با مقدمه، تیترهای داخلی و نتیجه‌گیری به شما بدهد.
بیایید این موضوع را کمی تخصصی بررسی کنیم. واقعیت این است که AI هنوز نمی‌تواند یک نویسنده درجه یک باشد. هوش مصنوعی فعلی فاقد اصالت و خلاقیت است. ارائه یک متن با لحن درست که آمیخته با احساسات و نگرش انسانی است، هنوز برای ماشین‌ها قابل درک نیست. پس نویسندگان محتوا نباید خیلی نگران موقعیت شغلیشان باشند، زیرا گوگل نیز الگوریتم‌های خود را طوری تنظیم خواهد کرد که محتوای نوشته شده با هوش مصنوعی را از نتایج بیرون کند.
حوزه مالی و حسابداری
بخش دیگری که هوش مصنوعی در آن حضور قوی دارد، حوزه مالی است. تحلیل‌گران داده و کارکنانی که وظیفه ورود اطلاعات به سیستم را دارند، ممکن است نگران موقعیت شغلی خود باشند. هوش مصنوعی می‌تواند با دریافت اطلاعات مربوط به خرید، فروش، مالیات و سایر موارد، وضعیت مالی یک شرکت را مشخص کند؛ اما AI در حال حاضر هنوز به نیروی انسانی برای ورود اطلاعات اولیه نیاز دارد.
همانطور که هوش مصنوعی به تکامل خود ادامه می‌دهد، این پتانسیل را دارد که حوزه مالی و حسابداری را متحول کند؛ اما انتظار نداشته باشید که ابزارهای هوش مصنوعی همه مشکلات این حوزه را برطرف کند. تهیه گزارش‌های کلان مانند ترازنامه‌ها، سود و زیان، گردش وجوه نقد و … هنوز به دانش انسانی نیاز دارد و احتمال خطا در آن‌ها از سوی ماشین‌ها زیاد است.
برنامه نویسی و توسعه نرم‌افزار
ابزارهایی مانند ChatGPT و گوگل جمنای می‌توانند به خوبی کدنویسی کنند. با این حال، این ابزارها بیشتر شبیه کمک خلبان هستند تا کاپیتان هواپیما! ما هنوز به قضاوت و تفکر انتقادی پشت هر کد نیاز داریم، به همین دلیل بعید است که این مشاغل در معرض خطر کامل قرار گیرند. در هر صورت، برنامه نویسان باید یاد بگیرند که چگونه هوش مصنوعی را در جریان کاری خود ادغام کنند.
کار هوش مصنوعی این نیست که مشاغل حوزه برنامه نویسی را به طور کامل از بین ببرد، بلکه این بخش‌ها را تقویت می‌کند. به همین دلیل با استفاده از AI در این مشاغل، بهره‌وری به طور بالقوه ۲۷ تا ۳۵ درصد افزایش می‌یابد. توسعه‌دهندگان می‌توانند بسیاری از کارهای پیش پا افتاده در کدنویسی را با سرعت بیشتر انجام دهند. این موضوع می‌تواند به فرایند توسعه نرم‌افزار سرعت ببخشد.
صنعت مراقبت‌های درمانی
هوش مصنوعی قرار نیست جای یک پزشک را پر کند، اما در مرتب‌سازی سوابق بیماران بسیار خوب عمل خواهد کرد. هوش مصنوعی احتمالا جای نیروی کار اداری بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها را می‌گیرد. فرایند نوبت‌دهی، ذخیره و پردازش اطلاعات بیماران، پرسش و پاسخ و سایر موارد توسط AI انجام خواهد شد.
پزشکان، پرستاران و متخصصان حوزه درمان و بهداشت می‌توانند از هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد شغلی خود استفاده کنند. برای مثال، پزشکان می‌توانند از طریق ماشین‌های هوشمند مشکلات بیماران را با دقت بیشتری آنالیز کنند تا خطای پزشکی را کاهش دهند. پرستاران می‌توانند سوابق بیماران، نحوه ارائه بهترین مراقبت‌های بالینی و غیره را با استفاده از هوش مصنوعی تحلیل کنند. با این حال، هنوز هم به همدلی و قضاوت انسانی در این حوزه نیاز است.
طراحی گرافیک و هنر
اپلیکیشن‌های تبدیل متن به تصویر مانند Midjourney و Dall-E با عرضه عمومی، دنیای طراحی گرافیک را دگرگون کردند. این ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به همه افراد کمک می‌کنند تا رویاهای خود را تنها در چند ثانیه به واقعیت تبدیل کنند. آن‌ها می‌توانند در این پلتفرم‌ها هر تصویری را به صورت متنی درخواست کنند تا در کمترین زمان تصویر مورد نظر ایجاد شود.
واقعیت این است که نتایج به دست آمده از این پلتفرم‌ها، هم خوب و هم بد است. به این دلیل خوب هستند که تصاویر خاص را به وجود می‌آورند که برای ایجاد آن‌ها، طراحان گرافیک از شما هزینه زیادی می‌گیرند؛ اما شما این کار را بدون هزینه انجام می‌دهید. از طرفی، به این خاطر بد هستند که هنوز در ایجاد جزئیات دقیق مشکل دارند. علاوه بر این، خلاقیت در طراحی گرافیک و کارهای هنری مانند نقاشی و عکاسی حرف اول را می‌زند که هوش مصنوعی فاقد آن است.
آیا باید نگران جایگزینی مشاغل با هوش مصنوعی باشیم؟
واضح است که هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل داده‌ها و ساده کردن وظایف تکراری عالی است؛ اما چرا قدرت ماشین‌ها نمی‌تواند مستقیما جایگزین یک مدیر روابط عمومی یا مدیران بازاریابی شود؟ وقتی صحبت از ویژگی‌های غیرقابل جایگزین انسانی مانند همدلی، خلاقیت و شهود می‌شود، هوش مصنوعی فرسنگ‌ها از ایده‌آل فاصله دارد. اگر از AI خواسته شود یک آهنگ ایجاد کند، این کار را سریع انجام می‌دهد؛ اما بعید است که هوش مصنوعی هرگز بتواند شاهکاری مانند آهنگ مرغ سحر از استاد «محمدرضا شجریان» را ایجاد کند.
ابزارهای هوش مصنوعی هنوز بین صاحبان کسب و کارها قبول نشده‌اند، چراکه کارفرماها هنوز به ارزش‌هایی مانند ارتباطات، حل مسئله و مدیریت زمان اهمیت می‌دهند. این مهارت‌های نرم تنها در انسان وجود دارند و ماشین‌ها فاقد آن‌ها هستند. همچنین ارتباط رو در رو هنوز هم حرف اول را می‌زند و افراد دوست دارند با هم تعامل داشته باشند. وجود هوش مصنوعی این تعامل را به خطر می‌اندازد و انسان را تنهاتر از گذشته می‌کند. به همین خاطر است که حوزه منابع انسانی همچنان در صدر امور همه سازمان‌ها قرار دارد.
حتی اگر فناوری‌های هوش مصنوعی در آینده نزدیک پیشرفت کنند، اما هنوز هم نمی‌توانند به طور کامل جای مشاغل را بگیرند. احتمالا مشاغلی که با اطلاعات زیادی همراه هستند و نیاز به پردازش سریع داده‌ها دارند، بیشتر از بقیه در خطر خواهند بود. هدف این است که بتوان بیشترین صرفه جویی را در زمان و هزینه‌ها کرد تا کسب و کارها بتوانند اطلاعات مورد نیاز را خیلی سریع پردازش کنند؛ بنابراین می‌تواند رویکرد فعلی AI مانند روزهای نخست ورود کامپیوترها دانست که بسیاری از کارها را ساده‌تر کردند.
کلام آخر
در حالی که ممکن است برخی مشاغل تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار بگیرند، اما هنوز فاصله زیادی تا جایگزینی کامل وجود دارد. شغل‌هایی مانند تولید محتوا، طراحی گرافیک، برنامه نویسی، تحویل کالا، خدمات مشتریان و … تحت تاثیر AI قرار گرفته‌اند، اما پیش‌بینی می‌شود که حوزه‌های شغلی مرتبط با داده‌ها بیشتر از بقیه تاثیر بگیرند. با این حال، هوش مصنوعی در حال حاضر فاقد بینش و تفکر خلاقانه است و همچنان راه درازی دارد تا جایگزین مشاغل شود و در حال حاضر، این رویارویی بین مشاغل و هوش مصنوعی بیشتر از جنس تقویت و افزایش سرعت و بهره‌وری وظایف است.
دیدگاهتان را بنویسید