اگر از طرفداران پروپاقرص فیلم و سریال باشید و همزمان، به علوم و تکنولوژی هم علاقه‌مند باشید، احتمال اینکه به تماشای فیلم‌های هوش مصنوعی و علمی-تخیلی بنشینید زیاد است. این ژانر از فیلم، معمولا آمیخته‌ای از علم و آرمان‌های انسانی با چاشنی تخیل است و طرفداران خاص خود را در سراسر جهان دارد. در این مقاله از بلاگ آسا، قصد داریم تا باهم نگاهی به محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی برای علاقه‌مندان به AI و تکنولوژی بیندازیم تا بتوانید لیست فیلم‌های خود را برای آخر هفته بنویسید و از تماشای این فیلم‌ها لذت ببرید. با ما همراه باشید.
تعریف هوش مصنوعی به زبان ساده
هوش مصنوعی به فرایندی گفته می‌شود که در آن، تلاش بر این است تا رفتار ماشین‌ها و به خصوص سیستم‌های کامپیوتری تا حد ممکن شبیه به فرایندهای هوش انسانی شود. به عبارتی در هوش مصنوعی می‌خواهیم کاری کنیم تا ماشین‌ها مانند انسان فکر و در نهایت عمل کنند. سیستم‌های هوش مصنوعی برای اینکه توسعه پیدا کنند، نیاز دارند تا ابتدا حجم زیادی از داده آموزشی را دریافت کنند. سپس این داده‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کنند و از آن‌ها الگو استخراج می‌کنند و در نهایت با همین اطلاعات و دانش به دست آمده از داده خام، می‌توانند به پیش‌بینی وضعیت آینده، شناخت موقعیت‌های مختلف و تصمیم‌گیری بپردازند.
یکی از بهترین مثال‌های هوش مصنوعی که موج بزرگی از انتقادات و البته تمجیدات را به دنبال داشت، چت‌بات هوش مصنوعی ChatGPT است. این ربات با داده‌هایی که طی چندین سال از سطح اینترنت جمع‌آوری کرده است، به نوعی آموزش دیده است که می‌تواند به خوبی سوالات شما را پاسخ بدهد و تبدیل به یک دستیار تمام عیار شود.
البته باید توجه کنید که هرچند دقت این ربات در پاسخگویی به سوالات بالاست، اما همچنان ممکن است اشتباهاتی داشته باشد و پاسخی که می‌دهد صددرصد قابل اطمینان نیست.
چرا هوش مصنوعی تا این حد معروف و البته مهم است؟
پتانسیلی که AI برای تغییر شکل زندگی، کار و تفریحات ما دارد، آن را تبدیل به یک عنصر مهم در عصر حاضر کرده است. از هوش مصنوعی در بسیاری از صنایع و کسب و کارها، برای راحت‌تر کردن فرایند انجام کار استفاده می‌شود. برای مثال اتوماسیون فرایندهای تکراری، تشخیص خطا و تقلب، تضمین کیفیت و … تنها موارد محدودی از کاربردهای هوش مصنوعی در کار و زندگی روزمره هستند.
در کنار توانایی‌های این تکنولوژی، علاقه انسان‌ها به موضوعات تخیلی که با چاشنی علم آمیخته شده‌اند، باعث شده است تا هوش مصنوعی و محتواهایی که درباره آن ساخته می‌شود، یکی از موضوعات محبوب مردم باشد. به همین خاطر در ادامه می‌خواهیم محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی را معرفی کنیم تا هم با جنبه علمی و هم جنبه تخیلی این تکنولوژی آشنا شوید.
معروف‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی
با گسترش هرچه بیشتر این تکنولوژی جذاب، تعداد فیلم‌هایی که به نوعی به هوش مصنوعی یا ربات‌ها مربوط می‌شوند با سرعتی چشم‌گیر در حال افزایش هستند. اولین فیلمی که به ربات‌ها اشاره داشت، فیلم متروپلیس (Metropolis) بود که در سال ۱۹۲۷ در آلمان ساخته شد. از آن زمان تا به امروز، بیش از ۱۰۰ فیلم با محوریت ربات‌ها، هوش مصنوعی و ارتباط آن‌ها با انسان ساخته شده است.
در این بخش اما تنها تعداد محدودی از محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی با بالاترین امتیاز را انتخاب کردیم تا اگر دفعه اولی است که وارد دنیای فیلم‌های علمی-تخیلی (Sci-Fi) می‌شوید، شانس علاقه‌مندی شما به این ژانر را بالا ببریم.
ماتریکس (The Matrix)
تصور کنید در حال گذراندن یک زندگی کاملا معمولی به عنوان یک برنامه‌نویس هستید که ناگهان با یک انتخاب سخت روبرو می‌شوید؛ ادامه زندگی معمولی که دارید یا جنگیدن با ابر کامپیوترهایی که واقعیت دنیا را به کمک دستگاهی به نام «ماتریکس» ساخته‌اند. دنیایی که شما هم بخشی از آن هستید و حالا، ادامه زندگی شما به این سیستم بستگی دارد.
چهارگانه ماتریکس که آخرین قسمت آن در سال ۲۰۲۱ ساخته و منتشر شد، یکی از محبوب‌ترین فیلم‌ها در زمینه هوش مصنوعی، کشف واقعیت و سرمنشاء هوش انسان و نبردی برای بقا است. اولین قسمت از این چهارگانه با امتیاز ۸.۷ در IMDB، موفق‌ترین و قسمت چهارم با امتیاز ۵.۷، ناموفق‌ترین قسمت این مجموعه است.
ترمیناتور (Terminator)
فیلم ترمیناتور یا نابودگر، یکی از فیلم‌های بسیار پرطرفدار در ژانر علمی-تخیلی است که به آینده انسان‌ها و ربات‌های هوشمند می‌پردازد. محوریت اصلی این فیلم، داستان یک ربات یا سایبورگ قاتل است که به گذشته سفر کرده تا با کشتن یک زن، جلوی پیروزی نسل بشر در جنگ علیه ربات‌ها را بگیرد. این مجموعه فیلم ۶ قسمت دارد که هر کدام بخشی از درگیری‌های بین انسان و ربات‌های قاتل را شرح می‌دهند. ترمیناتور یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی در بین ایرانیان است.
فرا ماشین (Ex Machina)
اکس ماکینا، یکی از فیلم‌های موفق درباره هوش مصنوعی و ربات‌ها است. در این فیلم که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، شاهد داستان یک برنامه‌نویس جوان خواهیم بود که شانس حضور در یک آزمایش عجیب، برای کمک به پیشرفت هوش مصنوعی را به دست آورده است. هر چند در ابتدا به این فرصت به چشم یک فرصت تکرارنشدنی نگاه می‌کند، اما سیر داستان زوایای دیگری از غلبه هوش مصنوعی بر انسان را به او نشان خواهد داد.
او (Her)
به زمانی فکر کنید که هوش مصنوعی به اشکال مختلف عضوی از زندگی روزمره ما شده است. در این میان فردی تنها، درونگرا و منزوی، ارتباط با یک ماشین و سیستم هوش مصنوعی را به حضور در کنار هم‌نوعان خود ترجیح می‌دهد و این رابطه به تدریج تبدیل به یک وابستگی می‌شود.
فیلم او (Her) روایتگر داستان تئودور، یک نویسنده درونگرا و سیستم هوش مصنوعی جدید اوست که فراز و نشیب‌هایی از زندگی در عصر هوش مصنوعی را از جنبه ارتباطی نشان می‌دهد.
۲۰۰۱: اودیسه فضایی (۲۰۰۱: A Space Odyssey)
بسیاری از عاشقان فیلم و سینما، فارغ از ژانر سینمایی، فیلم «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» را جزو شاهکارهای سینما و البته استنلی کوبریک می‌دانند. این فیلم که در سال ۱۹۶۸ اکران شده است، روایتگر داستانی خیالی و پیش‌گویانه از اکتشافات بشر در فضا، ستاره‌شناسی و تکنولوژی است.
عباراتی مانند ایستگاه فضایی، پردازش اطلاعات، ضد جاذبه، نیروی گریز از مرکز و … که در فیلم استفاده شدند، تعاریفی بودند که در آن سال وجود نداشتند و بعدها کشف و نام‌گذاری شدند. به همین خاطر این فیلم یکی از فیلم‌های تاثیرگذار در تکنولوژی و تاریخ است.
بلید رانر (Blade Runner)
مجموعه فیلم‌های بلید رانر، روایتگر داستان دنیایی پادآرمانی است که در آن زمین پس از جنگ‌های هسته‌ای مختلف آسیب دیده است و حالا در حال گذراندن دوره پسا-آخرالزمانی خود است. در این دنیا، اندرویدهای هوشمندی که شباهت زیادی به انسان دارند در پی قیام‌های قبلی از زمین اخراج شده‌اند. اما بازگشت چهار اندروید به زمین، آغاز کننده داستانی است که در این فیلم شاهد خواهیم بود.
اولین قسمت از فیلم‌های Blade Runner در سال ۱۹۸۲ اکران شد و با امتیاز ۸.۱، یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی برای علاقه‌مندان به AI است. همچنین قسمت دوم این فیلم با عنوان Blade Runner 2049 هم در سال ۲۰۱۷ اکران شد و توانست امتیاز ۸ را از تماشاگران کسب کند.
تعالی (Transcendence)
وقتی یک دانشمند حاذق در زمینه هوش مصنوعی توسط گروهی از مخالفان خود ترور می‌شود، هوش و آگاهی او توسط همسر و دوستش به یک کامپیوتر منتقل می‌شود تا همچنان به حیات خود ادامه دهد. اما این اتفاق جنبه‌هایی از هوش مصنوعی را نمایان می‌کند که تهدیدی برای بشریت هستند. فیلم تعالی یکی از فیلم‌های محبوب با موضوع هوش مصنوعی و ماشین است که روی جنبه‌های تاریک هوش مصنوعی تمرکز دارد.
میچل‌ها علیه ماشین‌ها (The Mitchells vs the Machines)
میچل‌ها علیه ماشین‌ها یک انیمیشن است که در سال ۲۰۲۱ با محوریت آخرالزمان ربات‌ها اکران شد. در این فیلم با خانواده میچل و ماجراهایی که دارند همراه می‌شویم تا تلاش آن‌ها برای غلبه بر ربات‌هایی که قصد تصرف زمین را دارند، ببینیم. این انیمیشن دیجیتالی، با نمرات بسیار خوبی که از بینندگان کسب کرده است، یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی است که هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان جذابیت‌های خود را دارد.
شبح درون پوسته (Ghost in the Shell)
شبح درون پوسته، نام انیمه‌ای است که در سال ۱۹۹۵ اکران شد و موجی از نقدهای مثبت و امتیازات بالا را دریافت کرد. این انیمه و اقتباس سینمایی آن که در سال ۲۰۱۷ ساخته شد، داستان دوره‌ای را روایت می‌کند که تکنولوژی سایبرنتیک یا ساخت سایبورگ‌های هوشمند به قدری پیشرفته شده است که انسان‌ها می‌توانند تمام یا بخشی از خود را با قطعات سایبرنتیک جایگزین کنند.
نام این فیلم هم، به همین قابلیت اشاره دارد؛ یعنی جاگذاری روح (شبح) درون جسم یا پوسته‌ای جدید. این انیمه یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی بین طرفداران این ژانر است. هرچند انیمه اصلی محبوبیت بالایی بین طرفداران پیدا کرد، اما نسخه لایو اکشن این انیمه در جذب تماشاگر چندان موفق نبود.
انتقام‌جویان: عصر اولتران (Avengers: Age of Ultron)
اگر به فیلم‌های ابرقهرمانی علاقه داشته باشید، تقریبا غیرممکن است که اسم انتقام‌جویان یا Avengers به گوشتان نخورده باشد. مجموعه فیلم‌هایی که بر اساس کمیک بوک‌های مارول ساخته شدند، به مرور زمان دنیای سینمایی جذاب و موفق مارول را تشکیل دادند.
مطالعه بیشتر: هوش مصنوعی در زندگی روزمره ما
در این دنیای تخیلی، با انواع تکنولوژی‌های مختلف که بشر آرزوی ساخت آن‌ها را دارد روبرو می‌شوید و جنبه‌های مختلفی از هوش مصنوعی را می‌بینید. هرچند ردپای هوش مصنوعی و تکنولوژی در تمام فیلم‌های این مجموعه (MCU) دیده می‌شود، اما فیلمی که به طور ویژه به موضوع هوش مصنوعی می‌پردازد، قسمت دوم انتقام‌جویان با نام عصر اولتران است.
پیشنهاد ما این است که اگر به این سبک از فیلم علاقه دارید و هنوز فرصت نکردید تا وارد این دنیای سینمایی شوید، از اولین فیلم‌ها شروع کنید و به ترتیب خط داستانی فیلم‌ها را ببینید؛ چرا که حفظ ترتیب برای درک برخی از ارجاعات فیلم اهمیت زیادی دارد.
مرد آزاد (Free Guy)
تا به حال به این فکر کرده‌اید که اگر کاراکترهای بازی‌های کامپیوتری هوشمند بودند و اراده و اختیار داشتند، چه اتفاقی می‌افتاد؟ این اتفاقی است که در Free Guy برای شخصیت اصلی یعنی گای، که یک کاراکتر غیرقابل بازی (NPC) است، رخ می‌دهد. حالا که گای متوجه شده است در یک دنیای برنامه‌نویسی شده و البته پر هیاهو قرار دارد، تصمیم می‌گیرد تا سرنوشت خود و سایر کاراکترهای بازی را تغییر دهد. این فیلم کمدی و پر امتیاز، یکی از فیلم‌های جذاب درباره هوش مصنوعی و تعبیه هوش انسانی در سیستم‌های کامپیوتری است.
سخن پایانی؛ هوش مصنوعی دوست یا دشمن بشریت؟
حالا که محبوب‌ترین فیلم‌های هوش مصنوعی را معرفی کردیم، زمان آن رسیده است که کمی درباره این تکنولوژی اعجاب‌انگیز فکر کنیم. بعد از موج‌های اخیر درباره هوش مصنوعی مولد، چت‌بات‌ها و جایگزینی انسان با هوش مصنوعی، بسیاری از افراد معتقدند که هوش مصنوعی بیشتر از آنکه در اختیار انسان باشد و به او کمک کند، به مرور جایگزین او خواهد شد و خطری برای بشریت محسوب می‌شود.
در عین حال آزمایش‌های مختلفی که روی این تکنولوژی انجام شده‌اند و می‌شوند، نشان می‌دهند که این تکنولوژی قابلیت مقابله با هوش و عواطف انسانی را ندارد – یا هنوز ندارد! به هر شکل، باید این واقعیت را قبول کنیم که هوش مصنوعی با تمام نکات مثبت و منفی خود، زندگی ما را به قبل و بعد از خود تبدیل کرده است.
در عصر حاضر، بهترین رویکردی که می‌توانیم در پیش بگیریم، تسلط بر ابزارهای هوش مصنوعی و شناخت هرچه بیشتر و بهتر این حوزه است تا بتوانیم مهارت‌های اختصاصی خود را همگام با رشد AI پرورش دهیم و به آن نه به چشم یک رقیب، بلکه به چشم یک همراه نگاه کنیم.
دیدگاهتان را بنویسید