اگر در حوزه فناوری اطلاعات و توسعه نرم‌افزار فعال باشید احتمالا بارها اصطلاح DevOps را شنیده‌اید؛ اما آیا با DevSecOps آشنا هستید؟ این تعریف یک رویکرد مدرن در توسعه نرم‌افزار است که امنیت را به رگ‌های فرایند توسعه نرم‌افزار تزریق می‌کند. در این مقاله از بلاگ آسا می‌خواهیم مفهوم DevSecOps، فرایند اجرا، مزایا، ابزارهای مورد استفاده و چالش‌های آن را به دقت بررسی کنیم. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
متدولوژی DevSecOps چیست؟
مفهوم DevSecOps مخفف Development + Security + Operations و به معنای توسعه + امنیت + عملیات است. متدولوژی DevSecOps با کنار هم قرار دادن تیم‌های عملیات، امنیت و توسعه، راهی برای اقدامات امنیتی یکپارچه در فرایند توسعه نرم‌افزار ارائه می‌دهد. DevSecOps با مدل‌های توسعه نرم‌افزار قدیمی متفاوت است. در مدل‌های قدیمی، ابتدا یک برنامه یا نرم‌افزار توسعه داده می‌شد و سپس تیم امنیت، ملاحضات امنیتی را بررسی می‌کرد. در این روش، به دلیل جدا بودن مراحل چک و بهینه‌سازی امنیتی از فرایند توسعه، مشکلات زیادی برای اپلیکیشن و تیم توسعه به وجود می‌آمد.
بنابراین DevSecOps به وجود آمد تا امنیت را از یک مرحله جداگانه که پس از توسعه بود، به بخشی جدایی‌ناپذیر از چرخه عمر توسعه نرم‌افزار تبدیل کند. در DevSecOps، امنیت به یک مسئولیت مشترک برای تمامی توسعه‌دهندگان تبدیل می‌شود. در نتیجه این تغییرات، روش پیاده‌سازی اتوماسیون، طراحی زیرساخت و تضمین کیفیت توسط تیم‌ها هم تغییر می‌کند.
بیشتر بخوانید: GitHub چیست؟ آشنایی با گیت هاب؛ محبوب‌ترین ابزار کنترل نسخه
تفاوت DevOps و DevSecOps چیست؟
دواپس برای ترویج CD یا تحویل مستمر نرم‌افزار طراحی شده و به همین دلیل برای سازمان‌هایی که می‌خواهند توسعه نرم‌افزار را ساده‌تر کنند، اهمیت زیادی دارد. DevSecOps امنیت را به فرمول DevOps اضافه می‌کند تا شکاف بین تیم‌های امنیتی و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار را پر کند. به این شکل، امنیت در تمام جنبه‌های توسعه نرم‌افزار پیاده می‌شود و DevSecOps تضمین می‌کند که نرم‌افزارهای توسعه یافته توسط سازمان‌ها، ایمن، مؤثر و کاربردی باشند.
پایپلاین DevSecOps
پایپلاین یا خط لوله DevSecOps، شامل اصول و مراحلی است که ایمن بودن فرایند توسعه و رعایت الزامات امنیتی را تضمین می‌کند. پایپلاین بر ادغام شیوه‌ها و ابزارهای امنیتی در چرخه توسعه تمرکز دارد. پایپلاین DevSecOps شامل پنج مرحله به هم پیوسته است:
- مرحله اول، مدل‌سازی تهدید: تیم‌های توسعه از مدل‌سازی تهدید برای شناسایی و کاهش خطرات امنیتی استفاده می‌کنند. این مرحله مستلزم تجزیه و تحلیل برنامه و محیط توسعه آن است تا تهدید‌ها و آسیب‌پذیری‌های احتمالی شناسایی شوند.
- مرحله دوم، اسکن و تست امنیتی: در این مرحله تیم‌های توسعه، از تست‌ها و ابزارهای امنیتی مانند تجزیه و تحلیل کد استاتیک، تست آسیب‌پذیری و تست نفوذ برای بررسی و سنحش آسیب‌پذیری‌های احتمالی استفاده می‌کنند. در ادامه مقاله این ابزارها را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.
- مرحله سوم، تجزیه و تحلیل امنیتی: تیم‌های توسعه برای تشخیص مشکلات امنیتی، نتایج تست‌های امنیتی را بررسی می‌کنند. برای آماده‌سازی و اصلاح برنامه، خطرات به ترتیب از بیشترین به کمترین اولویت‌بندی می‌شوند.
- مرحله چهارم، اصلاح و یکپارچه‌سازی: پس از بررسی و اولویت‌بندی خطرات امنیتی، نوبت به رفع آن‌ها می‌رسد. در طول این مرحله، تیم‌های توسعه تغییرات لازم را برای رفع نقص‌های امنیتی در کد خود اعمال می‌کنند. این تغییرات شامل اصلاحات ساده مانند پچ‌های نرم‌افزاری، تا راه‌حل‌های پیچیده‌تر مانند اصلاح کد یا معماری برنامه است.
مرحله پنجم، نظارت: این مرحله برای اطمینان از عدم بروز مشکلات امنیتی در آینده بسیار مهم است. در طول این مرحله، تیم‌ها از ابزارها و تکنیک‌های نظارتی برای ردیابی آسیب‌پذیری‌های شناسایی‌شده در مراحل قبلی و رفع آن‌ها، استفاده می‌کنند. همه این اقدامات به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا از امنیت سیستم خود مطمئن شوند؛ همچنین به شناسایی هر گونه مشکل موجود و رفع آن‌ها در کمترین زمان کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: بدهی فنی چیست؟
مزایای DevSecOps چیست؟
حالا که در مورد DevSecOps و نحوه کار آن صحبت کردیم، نوبت این است که درباره مزایا و اهمیت این متد در فرایندهای توسعه کسب و کارها هم صحبت کنیم. در اینجا چند مزیت کلیدی استفاده از DevSecOps آورده شده است:
زمان خرابی را به حداقل می‌رساند
متدولوژی DevSecOps ملاحظات امنیتی را از روز اول در فرایند توسعه لحاظ می‌کند تا تیم‌های عملیاتی بتوانند مسائل امنیتی را قبل از عرضه محصول به بازار شناسایی و به آن‌ها رسیدگی کنند. این استراتژی، خطر حمله‌ها و نفوذهای امنیتی پرهزینه را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود زمان کمتری را به خرابی‌ها اختصاص دهید.
هزینه‌ها را کاهش می‌دهد
ترکیب امنیت با فرایند توسعه به تیم‌های عملیات کمک می‌کند تا هزینه‌های مربوط به امنیت را کاهش دهند. به این صورت که تیم‌های عملیات می‌توانند با نوشتن کد ایمن، اجتناب از اشتباهات پرهزینه و کاهش نیاز به اصلاحات پس از تحویل، مشکلات را در مراحل اولیه شناسایی و برطرف کنند.
فرایندهای اتوماسیون را ساده می‌کند
متدولوژی DevSecOps به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا فرایندهای توسعه را بدون به خطر انداختن امنیت یا کيفيت، خودکار کنند. اتوماسیون فرایندهای ایمنی، باعث تحویل سریع‌تر برنامه‌ها و کوتاه‌تر شدن زمان پاسخگویی به نیازهای مشتری خواهد شد. علاوه بر این، با کاهش نیاز به بازبینی دستی کدها، تیم‌ها فرصت بیشتری دارند تا روی کارهای پیچیده‌تر مانند مدل‌سازی تهدید و تحلیل امنیتی تمرکز کنند.
ابزارهای مورد استفاده در DevSecOps
موفقیت پایپلاین DevSecOps به ابزارهایی بستگی دارد که تیم‌های عملیات از آن‌ها استفاده می‌کنند. DevSecOps از ابزارهای مختلفی برای افزایش امنیت در طول چرخه عمر توسعه نرم‌افزار استفاده می‌کند. در ادامه چند دسته رایج از ابزارهای امنیتی مورد استفاده در DevSecOps و نمونه‌هایی از هر ابزار را معرفی خواهیم کرد.
تست امنیت برنامه استاتیک (SAST)
ابزارهای SAST کد منبع، بایت کد یا کد باینری برنامه را تجزیه و تحلیل می‌کنند و گزارش‌های دقیقی در مورد آسیب‌پذیری‌های کد ارائه می‌دهند؛ همچنین برای رفع مشکلات به توسعه‌دهندگان راه‌حل ارائه می‌دهند.
ابزارهای نمونه:
- Checkmarx
- SonarQube
تحلیل ترکیب نرم‌افزار (SCA)
ابزارهای SCA ، اجزای سوم شخص (third-party) مورد استفاده در یک اپلیکیشن را مانند کتابخانه‌ها، فریم‌ورک‌ها و … بررسی می‌کنند تا آسیب‌پذیری‌های احتمالی و مسائل مربوط به مجوز را شناسایی کنند.
ابزارهای نمونه:
- Dependency-Check
- WhiteSource
- Black Duck
تست امنیت اپلیکیشن‌های تعاملی (IAST)
ابزارهای IAST برنامه را در زمان اجرا به صورت لحظه‌ای (Real-time) تجزیه و تحلیل، با برنامه در حال اجرا تعامل برقرار کرده و آسیب‌پذیری‌های احتمالی را شناسایی می‌کنند.
ابزارهای نمونه:
- Contrast Security
- Veracode Interactive Analysis (IA)
تست امنیت برنامه پویا (DAST)
ابزار DAST یک برنامه را از بیرون تست، حملات را شبیه‌سازی و آسیب‌پذیری‌ها را در یک برنامه در حال اجرا شناسایی می‌کند.
ابزارهای نمونه:
- Qualys Web Application Scanning
- Burp Suite
- OWASP ZAP (Zed Attack Proxy)
امنیت کانتینر
ابزارهای امنیت کانتینر بر ایمن‌سازی کانتینرها و محیط‌های توسعه تمرکز دارند. از جمله ویژگی‌های این ابزارها، اسکن ایمیج‌های کانتینر و تجزیه و تحلیل آن‌ها برای بررسی وضعیت ایمنی است.
ابزارهای نمونه:
- Anchore
- Clair
- Aqua Security
ارکستراسیون امنیتی، اتوماسیون و پاسخ (SOAR)
ابزارهای SOAR، فرایندهای امنیتی را خودکار (اتوماسیون) و هماهنگ می‌کنند تا واکنش را سریع‌تر و اصلاح حادثه را امکان‌پذیر کنند.
ابزارهای نمونه:
- Demisto
- Splunk Phantom
- IBM Resilient
تمام ابزارهایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، به ایجاد یک استراتژی امنیتی جامع در پایپلاین DevSecOps کمک می‌کنند. با این وجود، ممکن است انتخاب ابزارها بر اساس الزامات و فناوری‌های خاص مورد استفاده توسط یک سازمان متفاوت باشد.
چالش‌های DevSecOps و راه‌حل‌های پیشنهادی
با وجود مزایای متعددی که DevSecOps دارد، پیاده‌سازی آن ممکن است چالش برانگیز باشد. برای غلبه بر این چالش‌ها، ادغام موفقیت‌آمیز شیوه‌های امنیتی در پایپلاین DevOps بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ تا از بهترین روش‌های مدیریت امنیت CI/CD
برخی از چالش‌های کلیدی در پیاده‌سازی DevSecOps عبارتند از:
۱. تغییر فرهنگ
DevSecOps نیازمند تغییر فرهنگ سازمان به سمت همکاری، مسئولیت مشترک و طرز فکر امنیتی است. غلبه بر مقاومت در برابر تغییر و شکستن دیوارهای بین تیم‌های توسعه، عملیات و امنیت می‌تواند چالش برانگیز باشد.
راه حل موجود: فرهنگ همکاری را از طریق آموزش، ارتباطات و تاکید بر اهداف مشترک پرورش دهید. حمایت راهبر تیم نیز در ایجاد تغییرات فرهنگی ضروری است.
۲. شکاف مهارت
ممکن است اعضای تیم‌های توسعه تخصص و مهارت امنیتی لازم را نداشته باشند. پر کردن شکاف مهارت برای اطمینان از اینکه همه اعضای تیم درک اساسی از مفاهیم امنیتی دارند، ضروری است.
راه حل موجود: با ارائه منابع آموزشی به اعضای تیم، به آن‌ها در کسب مهارت‌های امنیتی کمک کنید. متخصصان امنیت و سایر اعضای تیم را به آموزش و همکاری متقابل تشویق کنید.
۳. پیچیدگی پایپلاین
پیچیدگی پایپلاین در توسعه مدرن، به ویژه در میکروسرویس‌ها یا محیط‌های کانتینری، می‌تواند اجرای اقدامات امنیتی ثابت در کل پایپلاین را چالش برانگیز کند.
راه حل موجود: سیاست‌ها و شیوه‌های امنیتی شفافی را ایجاد کنید که می‌تواند به طور مداوم در مراحل مختلف پایپلاین اعمال شود. برای تحقق این هدف می‌توانید از ابزارهای امنیت کانتینر برای محیط‌هایی مانند Kubernetes استفاده کنید.
۴. بودجه امنیتی محدود
اقدامات امنیتی ممکن است با محدودیت‌های بودجه‌ای مواجه شوند که دسترسی به منابع برای آموزش، ابزارها و زیرساخت‌ها را محدود می‌کند.
راه حل موجود: سرمایه‌گذاری‌های امنیتی را بر اساس ارزیابی ریسک، اولویت‌بندی کنید. همچنین بودجه‌ای را برای اهداف ایمنی اختصاص دهید.
۵. تعادل بین سرعت و امنیت
ایجاد تعادل مناسب بین ارائه سریع نرم‌افزار به بازار و اطمینان از اقدامات امنیتی قوی، می‌تواند چالش برانگیز باشد.
راه حل موجود: اقدامات امنیتی را با اولویتی اجرا کنید که سرعت توسعه را به خطر نیندازد. همچنین پیشنهاد می‌شود روی ابزارها و شیوه‌های اتوماسیون سرمایه‌گذاری کنید و به تدریج فرایندهای خودکار را برای کاهش بار کاری افراد به کار ببرید.
پرداختن به این چالش‌ها مستلزم ترکیبی از راه‌حل‌های فنی، بهبود فرایندها و تغییرات فرهنگی است. سازمان‌هایی که با موفقیت این چالش‌ها را پشت سر می‌گذارند، می‌توانند مزایای کامل یک رویکرد DevSecOps ایمن و چابک را درک کنند.
سخن نهایی
DevSecOps طراحی شده است تا امنیت را به عنصری کلیدی از گردش کار توسعه نرم‌افزار تبدیل کند. شاید در ابتدا به نظر برسد که این متدولوژی سبب طولانی و پیچیده شدن روند توسعه می‌شود، اما در بلندمدت هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، چرخه‌های تحویل نرم‌افزار را سریع‌تر می‌کند و فرهنگ همکاری را در بین کارکنان ترویج می‌دهد.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید