در دنیای توسعه وب و زبان برنامه‌نویسی PHP، مدیریت داده‌ها از طریق درخواست‌های HTTP اهمیت زیادی دارد. دو روش متداول برای ارسال و دریافت داده‌ها بین سرور و مرورگر، GET و POST هستند. این دو متد، با وجود شباهت در هدف کلی، در نحوه عملکرد و کاربرد تفاوتهای قابل توجهی دارند.
درک این تفاوت‌ها برای توسعه‌دهندگان ضروری است؛ چرا که انتخاب نادرست متد می‌تواند منجر به مشکلات امنیتی، ضعف در عملکرد یا تجربه کاربری نامطلوب شود. در این مقاله، با بررسی دقیق تفاوتهای GET و POST، کاربردهای مناسب هر روش را معرفی کرده و نکات کلیدی برای انتخاب بهینه میان این دو روش ارائه خواهیم داد.
نگاهی کلی به تفاوت GET و POST
برای اینکه تفاوت‌ها و ویژگی‌های خاص روش‌های GET و POST را توضیح بدهیم، اول باید با پروتکل HTTP آشنا شویم. پروتکل HTTP، پایه و اساس ارتباط میان مرورگر و وب‌سرور است. در واقع این پروتکل تعیین می‌کند که مرورگر شما چگونه درخواست‌ها را ارسال و سرور چگونه پاسخ‌ها را بازگرداند. به عبارت ساده‌تر، HTTP نوع واکنش وب سرورها و مرورگرها را در مواجه با دستورهای مختلف مشخص می‌کند. مثلا، وقتی آدرس سایتی را در مرورگر می‌نویسید، یک درخواست HTTP را به وب‌سرور می‌فرستید. در اینجا به درخواست شما Request گفته می‌شود و پاسخی که سرور بعد از پردازش ارسال می‌کند، Response است. در این میان، متدهای مختلفی مانند GET و POST برای ارسال این درخواست‌ها وجود دارند که هرکدام عملکرد خاص خود را دارند.
معرفی متد GET و POST
هرچند GET و POST هر دو برای انتقال داده از سمت کاربر به سرور استفاده میشوند، اما تفاوت‌هایی اساسی میان آن‌ها وجود دارد که در امنیت، نحوه ارسال اطلاعات، حجم داده‌ها و حتی تجربه کاربری تاثیرگذارند.
در روش GET، داده‌ها به‌صورت پارامتر به انتهای URL اضافه میشوند، اما در POST این اطلاعات داخل بدنه درخواست قرار می‌گیرند و در آدرس URL دیده نمی‌شوند. این قابلیت باعث می‌شود که GET برای درخواست‌های ساده و قابل‌اشتراک مانند نتایج جست‌وجو یا نمایش صفحات کاربرد داشته باشد، اما POST بیشتر برای ارسال داده‌های حساس مانند رمز عبور، فرم‌های ثبت‌نام یا آپلود فایل‌ها استفاده شود.
متد GET از نظر فنی سریع‌تر است و به‌دلیل قابلیت ذخیره‌سازی در تاریخچه مرورگر، می‌توان نتایج آن را بوک‌مارک کرد. البته محدودیت در طول URL و ضعف در ایمنی باعث می‌شود برای انتقال اطلاعات مهم پیشنهاد نشود.
در مقابل، POST هیچ محدودیتی در حجم داده‌ها ندارد و اطلاعات را پنهان نگه می‌دارد، اما در تاریخچه مرورگر قابل‌ذخیره نیست و نمی‌توان آن را بوک‌مارک کرد. به‌طور خلاصه، انتخاب بین GET و POST به نوع داده، اهمیت امنیت و تجربه کاربری مورد انتظار بستگی دارد.
تفاوت روش‌های GET و POST در پارامترهای ارسال‌شده، درخواست‌ها و ذخیره آن‌ها است. جدول زیر این تفاوت‌ها را به‌طور جزئی نشان می‌دهد.
| متد GET | متد POST |
| شما می‌توانید پارامترها را در URL ثبت کنید. | پارامترها در بدنه درخواست HTTP ثبت میشوند. |
| امکان دریافت داده‌ها با استفاده از درخواست‌های GET وجود دارد. | امکان به‌روزرسانی داده‌ها و ایجاد تغییر در سرور وجود دارد. داده‌ها هم در سرور ذخیره میشوند. |
| فقط ۲۰۴۸ کاراکتر در URL جا میشوند. | محدودیتی در تعداد کاراکتر وجود ندارد. |
| فایل‌های Cache بارگیری نمی‌شوند و مکانیسم‌های زیاد بین شما و سرور وجود دارد. | داده‌ها بدون Cache به‌روزرسانی میشوند. |
| امکان تغییر در سرور وجود ندارد. درخواست‌های GET هم به‌صورت متناوب ارسال میشوند. | شما می‌توانید با استفاده از درخواست‌های POST، سرور را تغییر دهید. |
| روش GET از داده‌های رشته‌ای یا String پشتیبانی می‌کند. | روش POST از انواع مختلف داده مثل داده‌های بولین و عددی پشتیبانی می‌کند. |
بررسی تفاوتهای GET و POST از نظر کاربرد و عملکرد
متدهای GET و POST در کنار تفاوتهای فنی، از نظر کاربرد و نحوه عملکرد هم تفاوت خاصی باهم دارند. در ادامه مهم‌ترین تفاوت متدهای GET و POST را بیان می‌کنیم:
تفاوت متدهای GET و POST از نظر کاربرد
متد GET در جایی که داده‌ها به‌صورت پارامتر در URL ارسال میشوند، بیشتر برای بازیابی اطلاعات و بارگذاری صفحات به کار می‌رود. این موضوع باعث می‌شود داده‌های GET در تاریخچه مرورگر باقی بمانند و بتوان آن‌ها را بوک‌مارک کرد. شما می‌توانید اطلاعات ارسال شده را در URL نشان دهید و صفحه را با استفاده از Query String بوک‌مارک کنید. اما در این روش، نمی‌توانید از اطلاعات مهم مثل نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات کارت بانکی محافظت کنید؛ چون اطلاعات صفحه به‌طور کامل در Query String نشان داده می‌شود. ضمن اینکه با استفاده از دکمه‌های Back/Forward می‌توان به‌راحتی آن‌ها را بازخوانی کرد.
در طرف مقابل، شما می‌توانید برای ساخت فرم‌های ورود و ثبت‌نام از روش POST استفاده کنید. به‌علاوه، ساخت فرم با فیلد زیاد، فرم‌های حاوی اطلاعات حساس و آپلود فایل‌ها و یا تعامل با APIهایی که نیازمند داده‌های ساخت‌یافته هستند هم با روش POST انجام می‌شود.
تفاوت متدهای GET و POST از نظر عملکرد
از لحاظ رفتاری، عملکرد GET بدون عوارض جانبی قابل تکرار است، یعنی اگر یک صفحه چند بار با GET بارگذاری شود، تغییری در وضعیت سرور ایجاد نمی‌شود. در متد POST، احتمال دارد که ارسال مجدد درخواست (مثلا با رفرش یا فشردن دکمه Back) باعث ارسال دوباره اطلاعات شود، به همین دلیل معمولا مرورگرها در چنین مواقعی به کاربر هشدار می‌دهند. همچنین در POST محدودیتی برای نوع یا حجم داده‌های ارسالی وجود ندارد و می‌توان حتی فایل‌های باینری را ارسال کرد، اما GET تنها برای داده‌های متنی (ASCII) مناسب است و طول داده‌ها هم به محدودیت URL وابسته است.
در سطح فنی، تفاوت در نوع رمزنگاری هم اهمیت بالایی دارد. هر دو روش به‌صورت پیش‌فرض از application/x-www-form-urlencoded برای کدگذاری داده‌ها استفاده می‌کنند، اما POST می‌تواند از multipart/form-data هم بهره ببرد. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که GET بیشتر برای تعاملات ساده، سبک و خوانا کاربرد داشته باشد، اما POST برای پردازش‌های سنگین‌تر و ساختارمندتر به‌کار گرفته می‌شود.
تفاوت GET و POST از لحاظ امنیت
امنیت یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب بین متدهای GET و POST است. با اینکه هر دو روش هنگام استفاده از پروتکل HTTPS، داده‌ها را در مسیر انتقال رمزنگاری می‌کنند، اما تفاوت اصلی در محل قرارگیری داده‌هاست.
در متد GET، اطلاعات به‌صورت قابل‌مشاهده در URL قرار می‌گیرد، به همین دلیل احتمالا این داده‌ها در لاگ‌های سرور، تاریخچه مرورگر و یا در اسکرین‌شات‌ها و بوک‌مارک‌ها ذخیره شوند. این موضوع باعث می‌شود که اطلاعات حساس مانند رمز عبور، توکن‌های API یا کلیدهای امنیتی به‌راحتی فاش شوند. دقیقا به همین خاطر است که هرگز نباید از GET برای ارسال اطلاعات حساس استفاده کنید.
در طرف مقابل، POST به جای URL، داده‌ها را در بدنه درخواست (Request Body) ارسال می‌کند. این کار باعث می‌شود که داده‌های ارسالی در تاریخچه مرورگر یا گزارش‌های سرور ذخیره نشوند و نسبت به GET لایه‌ای اضافه از حریم خصوصی فراهم شود. البته امنیت POST هم تضمینی نیست و برای محافظت از اطلاعات باید تدابیر امنیتی تکمیلی مانند استفاده از HTTPS، احراز هویت توکنی (JWT، OAuth)، بررسی نوع محتوای ارسالی (Content-Type)، محافظت در برابر حملات CSRF با توکن و اعتبارسنجی ورودی‌ها برای مقابله با حملات XSS و SQL Injection به کار گرفته شود.
GET به‌دلیل قابل‌مشاهده بودن داده‌ها، آسیب‌پذیرتر است و فقط باید برای درخواست‌هایی با اطلاعات غیرحساس استفاده می‌شود. در طرف مقابل POST امکان پیاده‌سازی کنترل‌های امنیتی پیشرفته‌تری (مخصوصا برای انتقال داده‌های حساس یا ایجاد تغییرات در منابع) را فراهم می‌کند.
چه زمانی از GET و چه زمانی از POST استفاده کنیم؟
در زمان طراحی فرم‌ها یا درخواست‌های کاربر به سرور، انتخاب بین GET و POST باید بر اساس نوع داده، حساسیت اطلاعات و هدف درخواست انجام شود. روش GET برای نتایج جست‌وجو، باز کردن صفحه‌های سایت و صفحه‌بندی نتایج استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید داده‌ها را به صورت جفت Name = Value در URL قرار دهید، می‌توانید از متد GET استفاده کنید. اگر از روش POST استفاده کنید، داده‌های فرم به بدنه درخواست HTTP اضافه میشوند. بنابراین، داده‌ای در URL وجود ندارد. یکی از ویژگی‌های روش POST محدود نبودن مقدار کاراکتر است. در این حالت، هیچ محدودیتی در اندازه داده‌های ارسالی وجود ندارد. اما در متد GET مقدار کاراکترهای URL محدود است و فقط ۲۰۴۸ کاراکتر می‌توانید در URL قرار دهید.
اگر هدف شما صرفا بازیابی اطلاعات باشد و نیازی به پنهان‌سازی داده‌ها یا ارسال محتوای حجیم وجود نداشته باشد، استفاده از GET بهترین گزینه است. در واقع ازآنجایی‌که در این روش داده‌ها قابل مشاهده هستند و به‌راحتی می‌توان URL را ذخیره یا به اشتراک گذاشت، برای کاربردهایی مانند جست‌وجوی محتوا، مشاهده لیست محصولات، نمایش صفحات مقاله یا پروفایل کاربران بسیار مناسب است.
در طرف مقابل، زمانی که داده‌های حساس یا قابل تغییر باید به سرور ارسال شوند، متد POST انتخاب امن‌تر و منعطف‌تری است. این روش برای موقعیت‌هایی مانند فرم‌های ورود یا ثبت‌نام، ارسال نظر، آپلود فایل، ایجاد محتوا یا به‌روزرسانی تنظیمات کاربری توصیه می‌شود. POST اجازه می‌دهد داده‌های پیچیده‌تر و حجیم‌تری ارسال شوند و حتی با پنهان نگه‌داشتن اطلاعات در بدنه درخواست، از بروز مشکلات عملکردی یا افشای اطلاعات در URL جلوگیری می‌کند.
مثال عملی: تفاوت GET و POST در فرم‌های وب
فرض کنید شما در حال طراحی یک فرم ورود (Login Form) هستید. در این فرم، کاربران باید نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنند.
استفاده از متد GET
اگر از متد GET برای ارسال اطلاعات این فرم استفاده کنید:
۱. نام کاربری و رمز عبور به انتهای URL اضافه میشوند، به‌صورت زیر:
|
۱ |
https://example.com/login?username=JohnDoe&password=12345 |
۲. این اطلاعات در تاریخچه مرورگر، بوک‌مارک‌ها، و گزارش‌های سرور ذخیره میشوند، که می‌تواند خطرات امنیتی جدی به همراه داشته باشد.
۳. به‌دلیل محدودیت طول URL، فرم‌هایی با داده‌های طولانی ممکن است به‌درستی ارسال نشوند.
استفاده از متد POST
در مقابل، اگر از متد POST استفاده کنید:
۱. اطلاعات نام کاربری و رمز عبور در بدنه درخواست (Request Body) ارسال میشوند و در URL قابل مشاهده نیستند.
۲. داده‌های ارسال‌شده در تاریخچه مرورگر ذخیره نمی‌شوند، که امنیت را بهبود می‌بخشد.
۳. هیچ محدودیتی برای حجم یا نوع داده‌های ارسالی وجود ندارد.
در این مثال، متد POST به‌وضوح انتخاب بهتری برای ارسال اطلاعات حساس در فرم‌های ورود است؛ زیرا امنیت بیشتری فراهم می‌کند و خطر افشای اطلاعات کاهش می‌یابد.
مثال عملی: طراحی فرم جستجو و فرم آپلود فایل
سناریوی ۱: فرم جستجوی محصول (GET)
فرض کنید در حال طراحی بخشی از یک فروشگاه آنلاین هستید که به کاربران اجازه می‌دهد محصولات را جستجو کنند.
۱. نیازمندی‌ها:
- کاربران باید بتوانند نام محصول، دسته‌بندی و محدوده قیمت را مشخص کنند.
- نتایج جستجو باید در URL قابل مشاهده باشند تا کاربران بتوانند آن را با دیگران به اشتراک بگذارند یا ذخیره کنند.
۲. راه‌حل:
- استفاده از متد GET برای ارسال داده‌های جستجو:
|
۱ |
https://example.com/search?product=Laptop&category=Electronics&minPrice=1000&maxPrice=2000 |
در این روش:
- کاربران می‌توانند لینک جستجوی خود را ذخیره یا برای دیگران ارسال کنند.
- اطلاعات حساس ارسال نمی‌شود، بنابراین امنیت زیادی لازم نیست.
- داده‌ها در تاریخچه مرورگر ذخیره میشوند، که تجربه کاربری بهتری فراهم می‌کند.
سناریوی ۲: فرم آپلود فایل (POST)
در بخشی دیگر از همین فروشگاه آنلاین، کاربران می‌توانند تصویر محصولاتی را که قصد فروش آن‌ها را دارند، آپلود کنند.
۱. نیازمندی‌ها:
- کاربران باید بتوانند اطلاعات محصول (مانند نام، توضیحات و قیمت) و تصویر آن را آپلود کنند.
- داده‌های ارسال‌شده باید از دید عموم مخفی بمانند و فایل‌ها باید بدون محدودیت حجم ارسال شوند.
۲. راه‌حل:
- استفاده از متد POST برای ارسال اطلاعات:
- اطلاعات محصول در بدنه درخواست ارسال می‌شود.
- فایل تصویر به‌صورت فرم داده چندقسمتی (multipart/form-data) ارسال می‌شود:
|
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ |
POST /upload–product HTTP/۱.۱ Host: example.com Content–Type: multipart/form–data; boundary=—–۱۲۳۴۵ —–۱۲۳۴۵ Content–Disposition: form–data; name=“productName” Laptop —–۱۲۳۴۵ Content–Disposition: form–data; name=“productImage”; filename=“laptop.jpg” Content–Type: image/jpeg [binary data] —–۱۲۳۴۵— |
در این روش:
- اطلاعات حساس در URL نمایش داده نمی‌شود.
- هیچ محدودیتی برای حجم داده‌ها وجود ندارد.
- امنیت بیشتری برای آپلود فایل‌ها و داده‌های حساس فراهم می‌شود.
GET برای فرم جستجو انتخاب مناسبی است؛ زیرا داده‌ها باید قابل مشاهده و به اشتراک‌گذاری باشند. POST برای فرم آپلود فایل انتخاب بهتری است؛ زیرا امنیت و محدودیت حجم داده در آن اهمیت دارد.
سخن آخر
اگر توسعه دهنده نرم‌افزار هستید و در فرایند ساخت اپلیکیشن‌های کلاینت-سرور نقش فعالی دارید، باید تفاوتهای متد POST و GET را درک کنید و با توجه به نیاز و ویژگی‌های پروژه از آن‌ها استفاده کنید. هر کدام از این روش‌ها، اهداف مختلفی دارند و ساختار تبادل داده در محیط وب را شکل می‌دهند. برای اینکه بتوانید ارتباط موثر و ایمنی بین کلاینت‌ها و سرور ایجاد کنید، بهتر است که با توجه به ویژگی‌ها و اهداف GET و POST، روش درست را انتخاب کنید. مثلا، برای ارسال داده‌های حساس و شخصی مثل رمز عبور و حساب بانکی، متد POST بهترین انتخاب است. در مقابل، برای مشاهده اطلاعات URL به کاربر باید از متد GET استفاده کنید.
منابع
medium.com | udacity.com | apidog.com | baeldung.com | w3schools.com
سوالات متداول
متد POST برای موقعیت‌هایی که نیاز به ارسال داده‌های حساس یا پیچیده دارید، مناسب است. نمونه‌هایی از کاربردهای آن:
– ارسال داده‌های فرم ثبت‌نام یا ورود کاربران.
– آپلود فایل‌ها.
– تعامل با APIهایی که نیاز به ارسال داده‌های ساختاریافته دارند.
POST به دلیل امنیت بیشتر و پنهان‌سازی داده‌ها برای این موارد توصیه می‌شود.
برای استفاده از متدهای GET یا POST در فرم‌های HTML، کافی است از ویژگی method در تگ <form> استفاده کنید.
خیر، POST به خودی خود امن‌تر نیست، بلکه داده‌ها را در بدنه درخواست ارسال می‌کند و از نمایش آن‌ها در URL جلوگیری می‌کند. این ویژگی احتمال ذخیره‌سازی داده‌ها در تاریخچه مرورگر یا سرور را کاهش می‌دهد. با این حال، امنیت واقعی POST به تدابیر اضافی مانند استفاده از HTTPS و روش‌های اعتبارسنجی بستگی دارد. بدون این تدابیر، POST نیز می‌تواند در برابر حملاتی مانند شنود داده آسیب‌پذیر باشد.
دیدگاهتان را بنویسید