فول استک مجموعه‌ای از مهارت‌ها و فناوری‌های لازم برای کار کردن در بخش فرانت‌اند و بک‌اند سایت است. اگر شخصی این مهارت‌ها را داشته باشد، می‌تواند کارهای مربوط به ظاهر و پشت‌صحنه سایت را انجام دهد. در این مقاله از مجله آسا درباره مفهوم فول استک و مهارت‌های برنامهنویس Full Stack صحبت می‌کنیم. اگر برنامهنویس هستید یا می‌خواهید به عنوان فول استک دولوپر استخدام شوید، این مقاله برای شما مفید خواهد بود.
برنامه نویسی Full Stack چیست؟
یک سایت از دو بخش فرانت‌اند و بک‌اند تشکیل شده است. Front End بخش ظاهری سایت است و Back End پشت‌صحنه سایت و مجموعه‌ای از پایگاه داده، سرور، API و وظایف مربوط به امنیت سایت است. به مجموع این دو بخش، Full Stack گفته می‌شود. در Front End، برنامه‌نویس‌ها و طراح‌ها به رابط کاربری، انیمیشن‌ها، گرافیک، فونت و رنگ سایت توجه می‌کنند، در حالی‌که برنامهنویس Back End به منطق و عملکرد کسب‌وکار، پایگاه داده و هماهنگی سرور می‌پردازد.
فول استک دلوپر به چه زبان هایی باید مسلط باشد؟
برای اینکه بتوانید در حوزه فول استک کار کنید، باید زبان‌های برنامه‌نویسی زیر را بلد باشید:
- Angular JS
- Apache HTTP Server
- AWS
- CSS
- JS
- JavaScript
- jQuery
- Laravel
- Microsoft SQL Server
- MySQL
- Nginx
- PHP
- React
- Ruby on Rails
Full Stack Developer کیست؟
همانطور که قابل حدس است، برنامه‌نویس‌هایی که در دو زمینه فرانت‌اند و بک‌اند کار می‌کنند، فول استک دولوپر هستند. آن‌ها می‌توانند وظایف مربوط به ظاهر و عملکرد ظاهر را به طور کامل انجام دهند و به زبان‌ها، چارچوب‌ها، فریم‌ورک‌ها، پایگاه‌های داده و APIهای مختلف مسلط هستند. همچنین، فول استک دولوپرها اصول طراحی، امنیت، تست و بهینه‌سازی را هم می‌دانند. اگر می‌خواهید به عنوان فول استک دولوپر فعالیت کنید، باید بتوانید پروژه‌های مربوط به موارد زیر انجام دهید:
طراحی وب‌سایت: Full Stack دولوپر در بخش طراحی سایت، یک وایرفریم یا نقش اولیه طراحی می‌کند و برای این کار از ابزارهایی مثل فیگما و ویژوال استودیو استفاده می‌کند.
توسعه سایت: توسعه‌دهنده فول استک از زبان‌ها و فناوری‌های مختلف برای کدنویسی بخش فرانت و بک سایت استفاده می‌کند و به وردپرس مسلط است.
تست سایت: برنامه‌نویس‌های فول استک در زمینه بررسی عملکرد سایت هم فعالیت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند با استفاده از ابزارهای تست خودکار عملکرد سایت را بسنجند.
نگهداری سایت: یکی از مهم‌ترین وظایف توسعه‌دهنده Full Stack، به‌روزرسانی سایت و برطرف کردن مشکلات سایت است. فول استک دولوپر باید سایت را بهینه‌سازی کند و با استفاده از روش‌های مختلف مدیریت پروژه و نگهداری نرم‌افزار سایت را بهینه کند.
برنامهنویس فول استک چه وظایفی دارد؟
وظایف Full Stack developer به فرایند توسعه سایت و اپلیکیشن مربوط می‌شود و کل جنبه‌های سایت و اپلیکیشن را دربرمی‌گیرد. در ادامه، هر کدام از مسئولیت‌های توسعه‌دهنده فول استک را توضیح می‌دهیم.
طراحی وتوسعه نرم‌افزار
برنامهنویس Full Stack باید به طراحی و توسعه نرم‌افزار مسلط باشد و از فناوری مناسب برای نوشتن کد خوانا و قابل توسعه استفاده کند. علاوه‌بر این، استفاده از الگوهای طراحی مناسب و رعایت استانداردهای برنامه‌نویسی هم در این بخش تعریف می‌شوند.
تست و رفع مشکلات نرم‌افزار
برنامه‌نویس‌ها در بخش تست و رفع مشکلات نرم‌افزار، عملکرد و کیفیت را بررسی می‌کنند و تست‌های مختلفی روی برنامه‌ها انجام می‌دهند. در نتیجه، عملکرد و امنیت نرم‌افزار تقویت می‌شود.
کدنویسی تمیز برای فرانت و بک‌اند
یکی از مهارت‌های اصلی Full Stack developer، کدنویسی تمیز، ساده و مرتب است. برنامه‌نویس‌ها باید قواعد نام‌گذاری مناسب را رعایت کنند و از توضیحات درست استفاده کنند. رعایت تورفتگی‌های صحیح، تقسیم‌بندی منطقی کد و بازبینی کد از دیگر وظایف برنامهنویس فول استک هستند.
طراحی نحوه ارتباط کاربر با برنامه تحت وب
فول استک دولوپر یک رابط کاربری جذاب و کارآمد طراحی می‌کند و تلاش می‌کند که نیازها و انتظارات کاربر را بشناسد. همچنین، او عناصر گرافیکی را طراحی می‌کند و قوانین مربوط به ارگونومیک و Usability را هم اعمال می‌کند. برنامهنویس Full Stack با کاربرها ارتباط برقرار می‌کند و از فناوری‌های مدرن برای طراحی رابط کاربری ریسپانسیو و بهینه‌سازی تجربه کاربری استفاده می‌کند.
ساخت سرور و پایگاه داده
اگر می‌خواهید فول استک دولوپر شوید، باید توانایی ساخت سرور و پایگاه داده را یاد بگیرید. این فرایند شامل انتخاب نوع سرور، نوع پایگاه داده، نوع API و نوع پروتکل است. به‌علاوه، باید با مفاهیم Encryption, Authentication و Authorization هم آشنا باشید.
تست سازگاری و بهینه‌سازی بین پلت‌فرم‌های مختلف
یکی از مسئولیت‌های Full stack developer، تست و بهینه‌سازی سایت در محیط‌های مختلف است. برنامه‌نویس‌های فول استک باید سازگاری سایت با مرورگرها، دستگاه‌ها، سیستم‌عامل‌ها و رزولوشن‌های مختلف را بررسی کنند. به‌علاوه، اجرای روش‌های Minification, Compression, Caching و Lazy Loading برای تقویت سرعت و عملکرد سایت هم جزو وظایف برنامهنویس تعریف می‌شود.
طراحی واکنش‌گرا یا Responsive
منظور از طراحی واکنش‌گرا، نمایش سایت در دستگاه‌ها و رزولوشن‌های مختلف است. اگر برنامهنویس فول استک هستید، باید با استفاده از فناوری‌های Flexbox, Css Media Queries و Grid Layout، سایت را به صورت ریسپانسیو طراحی کنید. بنابراین، کاربرها می‌توانند سایت را در دستگاه‌های مختلف باز کنند.
پیاده‌سازی طرح‌های گرافیکی
فول استک دولوپرها در انجام بخشی از پروژه‌های سایت مثل طراحی عناصر گرافیکی، لوگو، طراحی آیکون، تصویر و فونت با طراحان گرافیک همکاری می‌کنند. آن‌ها با تیم گرافیک جلسه می‌گذارند و نظرهای خودشان را درباره طرح‌ها بیان می‌کنند. به‌علاوه، پیاده‌سازی عناصر گرافیکی هم به عهده برنامه‌نویس‌های Full Stack است.
توسعه API
منظور از API قوانین و پروتکل‌های ارتباط بین سرور و کلاینت هستند. یکی از وظایف Full Stack Developer طراحی API و توسعه آن است. اگر برنامهنویس فول استک هستید، باید نوع API را مشخص کنید و مسیرها، پارامترها و پاسخ‌ها را مشخص کنید. به‌علاوه، نوشتن کد منطقی و ایجاد دسترسی به پایگاه داده هم به عهده شماست. برای انجام مراحل مربوط به توسعه API باید با مفاهیم Authentication، Authorization و Rate Limiting آشنا باشید.
تحقیق درباره فناوری‌های جدید
علم برنامه‌نویسی همواره در حال تغییر است. بنابراین، شما باید با فناوری‌های نوظهور را بشناسید و آن‌ها را در پروژه‌های خودتان استفاده کنید. به‌علاوه، شما باید زبان‌ها، چارچوب‌ها، فریم‌ورک‌ها، کتابخانهها و ابزارهای جدید را هم یاد بگیرید و مزایا و معایب هر فناوری را ارزیابی کنید.
بررسی امنیت نرم‌افزار
یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های برنامهنویس Full Stack بررسی امنیت نرم‌افزار و محافظت از برنامه در مقابل حمله‌های سایبری است. شما باید از روش‌های Encryption، Hashing، Salting، Https، Jwt، Csrf، Xss و Sql Injection Prevention برای محافظت از سایت استفاده کنید. به‌علاوه، نگهداری از داده‌های حساس کاربران هم به عهده شماست.
به‌روزرسانی مداوم
برنامه‌نویس‌های فول استک باید به طور مداوم، نرم‌افزارها را به‌روزرسانی کنند و خطاها را رفع کنند. همچنین، آن‌ها باید قابلیت‌های جدید را به نرم‌افزار اضافه کنند و عملکرد و زیبایی آن را بهبود ببخشند. شما می‌توانید در به‌روزسانی برنامه‌ها از روش‌های Deployment، Automation Version Control و Continuous Integration استفاده کنید.
اجرای تست مقیاس‌پذیری
منظور از تست مقیاس‌پذیری، پاسخ‌گویی به تغییرات در تقاضای کاربرها است. برنامهنویس Full Stack موظف است که نرم‌افزار را در مقابل افزایش و کاهش ترافیک سایت تست کند. تست نرم‌افزار هم با استفاده از ابزارهایی مثل Stress Testing, Load Testing و Performance Testing انجام می‌شود. علاوه‌بر این‌ها، شما باید با Horizontal Scaling, Vertical Scaling و Load Balancing هم آشنا باشید.
یک توسعه دهنده فول استک چه مهارت هایی باید داشته باشد؟
برنامهنویس فول استک باید زبان‌ها، تکنولوژی‌ها و اصول طراحی را بداند و و از مهارت‌های فرانت‌اند و بک‌اند برای ارتقای عملکرد سایت استفاده کند. به‌طور کلی، مهارت‌های لازم برای Full Stack Developerها شامل مهارت‌های بخش Front End و Back End هستند. در ادامه، هر کدام از این مهارت‌ها را توضیح می‌دهیم.
۱- تسلط بر زبان‌های فرانت‌اند
فول استک دولوپرها باید زبان‌های فرانت‌اند، چارچوب‌ها و کتابخانه‌های لازم را بشناسند. زبان‌های Css, Html و جاوا اسکریپت در این بخش قرار می‌گیرند. شما می‌توانید با استفاده از Html ساختار و محتوای صفحه‌های وب را مشخص کنید. Css هم یک زبان برنامه‌نویسی است و ظاهر و قالب صفحه‌های وب را تعیین می‌کند. در نهایت، جاوا اسکریپت هم زبان برنامه‌نویسی است و برای طراحی رفتار و تعامل‌های صفحه‌های وب استفاده می‌شود.
۲- آشنایی با چارچوب‌ها و کتابخانه‌های Front End
برنامه‌نویس‌های فول استک از مجموعه‌ای از چارچوب‌ها و کتابخانهها برای انجام سریع کارشان استفاده می‌کنند. موارد زیر معروف‌ترین کتابخانهها و فریم‌ورک‌های فرانت‌اند هستند.
- انگولار جی اس (Angularjs)
- Reactjs
- Bootstrap
- Jquery
۳- تسلط بر زبان‌های Back End
برنامه‌نویس‌ها برای توسعه بخش بک‌اند سایت باید از زبان‌های توسعه مخصوص، فریم‌ورک‌ها و پایگاه‌های داده استفاده کند. زبان‌های php، جاوا، پایتون، جاوا اسکریپت و C++ در این دسته قرار می‌گیرند. زبان برنامه‌نویسی سمت سرور، php است و در سیستم عامل‌ها و سرورهای زیادی استفاده می‌شود. فریم‌ورک‌های Php شامل Laravel، Symfony و Codeigniter هستند.
اگر با نرم‌افزارهای پیچیده کار می‌کنید، باید از زبان C++ استفاده کنید. این زبان قابلیت شیءگرایی، مولتی تردینگ (Multi-Threading) و حافظه مدیریت‌شده (Managed Memory) دارد و شامل فریم‌ورک‌های Boost, Qt و Poco است. اگر نرم‌افزار شما سطح بالا و قابل حمل است، می‌توانید از زبان جاوا هم استفاده کنید. زبان جاوا نوعی زبان برنامه‌نویسی چندمنظوره است. جاوا قابلیت شیءگرایی، مولتی تردینگ، حافظه مدیریت‌شده و اجرای مبتنی بر ماشین مجازی دارد.
۴- توانایی کار با دیتابیس‌ها
برنامه‌نویس‌ها باید پایگاه داده را بشناسند و با آن کار کنند. برای کار با دیتابیس‌ها باید از Sql استفاده کنید. شما با Sql می‌توانید داده‌های دیتابیس را انتخاب کنید و آن‌ها را حذف یا گروه‌بندی کنید. همچنین، امکان استفاده از API یا رابط برنامه‌نویسی هم وجود دارد.
۵- آشنایی با اصول طراحی
از جمله مهارت‌های لازم برای برنامه‌نویس‌های Full Stack، آشنایی با اصول طراحی محصول یا سرویس است. برنامه‌نویس‌ها باید قواعد و نکات زیبایی‌شناسی را بشناسند و با استفاده از این اصول محصول خودشان را طراحی کنند. برای آشنایی با اصول طراحی می‌توانید مفاهیم تعامل، سلسله مراتب، فضاسازی، تکرار، تضاد و تقارن را یاد بگیرید.
۶- مهارت‌های فردی
یکی از مهارت‌هایی که برنامه‌نویس‌های ارشد را متمایز می‌کند، توانایی آن‌ها در برقراری ارتباط با موثر با دیگران است. اگر می‌خواهید به عنوان برنامهنویس فول استک شناخته شوید، سعی کنید اعتماد‌به‌نفس داشته باشید، با دیگران همکاری کنید و تعارض‌ها را برطرف کنید. همچنین، بهتر است صبور باشید و تعصب‌ها و استرس‌ها را کنار بگذارید.
۷- استفاده از API
منظور از Api، رابط برنامه‌نویسی کاربردی است. شما با استفاده از API می‌توانید بین نرم‌افزارها و سرویس‌های مختلف ارتباط برقرار کنید و به دستورات ساده و قابل‌فهم دسترسی داشته باشید. برای استفاده از API، باید زبان و پروتکل آن را یاد بگیرید. شما برای دسترسی به این برنامه به کلید یا توکن احراز هویت احتیاج دارید.
سخن آخر
بسیاری از برنامه‌نویس‌ها دوست دارند مهارت‌ها و زبان‌های موردنیاز برای انجام پروژه‌های فول استک را یاد بگیرند و در استارتاپ‌ها، شرکت‌های کوچک و بزرگ کار کنند. ما در این مقاله، وظایف توسعه‌دهندگان Full Stack را توضیح دادیم و مفهوم آن را بیان کردیم. شما می‌توانید با یادگیری مهارت‌های و زبان‌های لازم مثل Angular Js و Laraval در شرکت‌های کوچک و بزرگ استخدام شوید یا به طور مستقل کار کنید.
دیدگاهتان را بنویسید