شاید این سوال برای شما پیش بیاید که بازار کار مدیریت پروژه چگونه است؟ چرا مدیریت پروژه شغل خوبی است؟ آیا مدیران پروژه پیشنهاد‌های کاری خوبی دارند؟ آینده شغلی و بازار کار یک مدیر پروژه (Project Manager یا PM) چگونه است؟ برای گرفتن پاسخ خود در این مقاله از آسا با ما همراه شوید. مدیریت پروژه، یک شغل خوب با حقوق بالا و تنوع کاری زیاد است، اما در عین حال شغل سختی محسوب می‌شود و می‌تواند خیلی پراسترس باشد.
همیشه و در همه سازمان‌ها، پروژه‌هایی را برای افزایش درآمد، به حداقل رساندن هزینه و افزایش بهره‌وری وجود دارند. به همین دلیل است که طبق گزارش اخیری که موسسه مدیریت پروژه (PMI) منتشر کرده است. این گزارش نشان می‌دهد که به صورت سالانه، کارفرمایان باید هر سال نزدیک به ۲/۲ میلیون نقش پروژه محور جدید را تا سال ۲۰۲۷ در تعریف کنند. پیش‌بینی می‌شود اگر این هدف محقق نشود کسب و کارها ممکن است تا حدود ۲۰۸ میلیارد دلار ضرر کنند.
آیا بازار کار مدیریت پروژه خوب است و آینده شغلی دارد؟
اخیرا تمایل برای انجام کارها به صورت آگاهانه و با رویکرد پروژه‌ای افزایش پیدا کرده است. یعنی افراد بیشتری از مدیریت پروژه در وظایف شغلی روزانه خود استفاده می‌کنند که منجر به این سوال می‌شود که آیا در آینده به مدیران پروژه «حرفه‌ای» نیاز بیشتری خواهیم داشت یا افرادی که فقط از ابزارهای آن استفاده می‌کنند؟
به نظر می‌رسد نیاز به افراد حرفه‌ای در این حوزه ضروری است؛ زیرا همیشه پروژه‌های پیچیده و دشواری وجود دارند که نیازمند تسلط بر مجموعه‌ای از مهارت‌ها برای رسیدن به تحویل یک پروژه موفق هستند. مدت‌هاست که نقش مدیر پروژه از کسی که تنها کار او پیگیری تکمیل وظایف دیگران با کمک گانت چارت‌ها بود، به سمت یک نقش رهبری استراتژیک برای ایجاد تغییر در سازمان‌ها عوض شده است. کار مدیران پروژه ترکیب منحصربه‌فردی از از رهبری، هماهنگی بین متخصصان و انجام رفتار اخلاقی است.
نقش Project Manager در آینده
آینده مدیریت پروژه روشن است. تقاضای زیادی برای افرادی که می‌توانند تغییر ایجاد کنند، وجود دارد. سال‌هاست که مهارت‌های مدیران پروژه به سمت بهبود «مهارت‌های نرم» تغییر کرده است. این موضوع در آینده یک PM اهمیت زیادی دارد. یک PM برای این که موفق باشد علاوه بر دانش و تجربه نیاز به مهارت‌هایی دارد که او را از یک ربات یا برنامه متمایز کند. بعضی از مهم‌ترین مهارت‌های نرم مورد نیاز یک مدیر پروژه عبارتند از:
- همدلی
- تفکر استراتژیک
- خلاقیت
- انگیز دادن و تشویق
- گوش دادن فعال
موسسه PMI بررسی جامعی درباره مشاغل و مهارت‌ها در قاره های مختلف انجام داده است و یک گزارش جامع با عنوان گزارش مشاغل PMI 2022 منتشر کرده است که مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنم. در بخشی از این گزارش آمده است که در یک نظر‌سنجی ۶۸٪ از پاسخ دهندگان گفته‌اند که ایجاد ارتباطات مهم‌ترین مهارتی است که یک مدیر پروژه باید داشته باشد. پس از آن مهارت‌های حل مسئله (۶۵٪)، رهبری مشارکتی (۶۲٪) و تفکر استراتژیک (۵۸٪) قرار دارند. یک چیز مشخص است با توجه به نبود ثبات اقتصادی و شرایط نوسان فعلی شرکت‌ها نیاز به کنترل کارکرد و بازدهی کارکنان خود دارند پس نیاز به متخصصان پروژه در سراسر جهان در حال افزایش است!
بازار کار مدیریت پروژه و تغییر چهره این حرفه
آخرین گزارش PMI نشان می‌دهد هر سال ۲.۳ میلیون کارمند جدید در حوزه مدیریت پروژه لازم است تا خواسته‌های جهانی تا سال ۲۰۳۰ برآورده شود. در عین حال که دنیا از همه‌گیری کرونا بهبود پیدا می‌کند، سازمان‌ها هم به دنبال بازسازی هستند. مسیرهایی جدیدی را برای بازآفرینی فرایندها و فعالیت‌ها می‌سازند. دریچه‌های جدیدی باز می‌کنند و پرشتاب در حال تغییر هستند؛ پس تقاضا برای نیروهای با استعداد در پروژه‌های جدید در اولویت قرار می‌گیرد!
بیشتر بخوانید: اسکرام چیست؟
در کنار توسعه روش‌های جدید، در دو سال گذشته و با توجه به اثرات بیماری کرونا بر کسب و کارها، پیدا کردن و اجرای راهکارهای خلاقانه اهمیت زیادی داشت؛ در نتیجه، ما شاهد سرمایه‌گذاری گسترده و فرصت‌های شغلی زیادی در بخش‌هایی مانند مراقبت‌های پزشکی، زیرساخت‌ها، پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری اطلاعات و … هستیم. در ادامه این مقاله نگاهی می‌اندازیم به این که چه حوزه‌های نوظهوری باعث افزایش تقاضا برای رهبران پروژه در سراسر جهان شده است.
حوزه‌های پرتقاضا برای PM
سایت استاندارد مدیریت پروژه PRINCE2 که مخفف PRojects IN Controlled Environments 2 است و در انگلستان، کشورهای اروپایی و سراسر جهان استفاده گسترد‌ه‌ای دارد، ۲ حوزه مهم که پتانسیل رشد خیلی زیادی در حوزه مدیریت پروژه برای آن‌ها پیش‌بینی می‌شود را معرفی کرده است.
۱. بخش انرژی
دولت‌ها و رهبران جهان اهداف جاه‌طلبانه را در بخش انرژی در نظر گرفته‌اند و این حوزه خیلی رقابتی و با اهمیت است. شاید سرعت رشد اقتصادی در بعضی از کشورها کم شده باشد اما این شرایط موقتی است. پیش‌بینی می‌شود فاکتورهایی که باعث افزایش فعالیت‌های پروژه می‌شوند، رو به رشد باشد. مواردی مثل تلاش برای کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده و برنامه‌های انتقال انرژی.
بسیاری از کشورها برنامه‌های زیادی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی، کاهش اثر گازهای گلخانه‌ای، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و سبز دارند و بودجه‌های زیادی هم برای آن‌ها در نظر گرفته‌اند. این موضوع منجر به تعریف پروژه‌های جدید و زیادی خواهد شد و در عین حال تقاضا را برای مدیران پروژه حرفه‌ای افزایش خواهد داد.
۲. بخش IT و تکنولوژی
افزایش سرعت دیجیتالی شدن کارها یکی دیگر از دلایلی است که نیاز به داشتن مدیران پروژه حرفه‌ای را برای سازمان‌ها به شدت افزایش می‌دهد. در اروپا، بخش فناوری اطلاعات حتی قبل از کرونا هم در تلاش برای برای جذب نیروهای حرفه‌ای این حوزه بود. گزارش‌ها از وضعیت پیشرفت فناوری اروپا نشان داده است که بودجه در نظر گرفته در حوزه IT همیشه صعودی بوده است. در آمریکا هم این بودجه از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ سه برابر شده و به ۱۲۱ میلیارد دلار رسیده است. این موضوع نشان‌دهنده فرصت‌های شغلی در حال رشد برای متخصصان پروژه در بخش فناوری اطلاعات است.
حقوق مدیران پروژه چقدر است؟
اداره آمار کار آمریکا (BLS) میانگین حقوق و دستمزد برای متخصصان مدیریت پروژه را در آمریکا تا سال ۲۰۲۱ را حدود ۹۴،۵۰۰ دلار اعلام کرده است. حقوق‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم حدودی و بر اساس میزان دستمزد در آمریکا است. عوامل مختلفی بر میزان حقوق تاثیر دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. تحصیلات
هر چقدر میزان تحصیلات PM بالاتر باشد، دریافتی بیشتری خواهد داشت. ۶۸٪ مدیران پروژه مدرک کارشناسی دارند، ۱۴٪ کارشناسی ارشد و ۱۸٪ باقی مانده سطح تحصیلات دیگری دارند. داشتن مدرک تحصیلی بالاتر علاوه بر افزایش پتانسیل درآمد شما، امکان رقابت بیشتری در بازار کار برای شما فراهم می‌کند. با گرفتن مدرک مرتبط در حوزه کسب و کار مانند MBA، شما می‌توانید مهارت‌های رهبری مورد نظر را هم کسب کنید و در مسیر تبدیل شدن به مدیریت اجرایی قدم بردارید.
| مدرک تحصیلی | میزان حقوق سالانه |
| کارشناسی | ۱۰۲ هزار دلار |
| کارشناسی ارشد | ۱۱۴ هزار دلار |
| دکترا | ۱۲۱ هزار دلار |
۲. گواهینامه معتبر
داشتن گواهینامه مدیریت پروژه می‌تواند به اعتبارسنجی مهارت و تجربه شما برای کارفرمایان کمک کند و منجر به دریافت حقوق بالاتری شود. با توجه به بررسی‌های انجام شده در آمریکا، متوسط حقوق سالانه برای افرادی که گواهینامه حرفه‌ای مدیریت پروژه (PMP) دارند، ۲۵،۰۰۰ دلار بیشتر است.
۳. میزان تجربه
معمولا هر چه قدر تجربه کاری بیشتری داشته باشید، درآمد شما هم افزایش پیدا می‌کند.
طبق اعلام سایت کاریابی گلسدور (Glassdoor)، مدیران پروژه با یک تا سه سال تجربه در آمریکا به صورت میانگین حدود ۷۴ هزار دلار در سال درآمد دارند. در حالی که افراد حرفه‌ای با ۱۰ تا ۱۴ سال تجربه می‌توانند سالانه تا ۹۶ هزار دلار دریافتی داشته باشند.
۴. عنوان شغلی
در سازمان‌ها و پروژه‌ها نقش‌های متفاوتی برای مدیریت پروژه تعریف می‌شود. که هر کدام از آن‌ها با توجه به مهارت، سابقه کار و تجربه‌ای که لازم دارند، حقوق متفاوتی دارند.
| عنوان شغلی | حقوق سالانه |
| متخصص مدیریت پروژه
(Project management specialist) |
۸۴ هزار دلار |
| مشاور مدیریت پروژه
(Project management consultant) |
۱۲۰ هزار دلار |
| مدیر برنامه
(Program manager) |
۱۲۷ هزار دلار |
| مدیر پورتفولیو
(Portfolio manager) |
۱۴۰ هزار دلار |
| رئیس مدیر پروژه
(Director of project management) |
۱۴۷ هزار دلار |
| هماهنگ‌کننده پروژه
(Project coordinator) |
۵۴ هزار دلار |
| دستیار مدیر پروژه
(Assistant project manager) |
۶۷ هزار دلار |
| مدیر پروژه ارشد
(Senior project manager) |
۱۰۵ هزار دلار |
۵. صنعت
صنعتی که شما در آن کار می‌کنید، می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر حقوق شما داشته باشد. بعضی از پردرآمدترین صنایع برای مدیران پروژه طبق بررسی انجام شده توسط موسسه PMI و سایت Glassdoor در سال ۲۰۲۲ شامل صنایع زیر است:
| صنعت | PMI | Glassdoor |
| مشاوره | ۱۳۲ هزار دلار | ۹۵ هزار دلار |
| مدیریت منابع آب، برق و انرژی | ۱۰۱ هزار دلار | ۷۲ هزار دلار |
| دارو | ۱۳۰ هزار دلار | ۷۹ هزار دلار |
| فناوری اطلاعات (IT) | ۱۲۰ هزار دلار | ۹۴ هزار دلار |
| پزشکی و سلامت | ۱۰۸ هزار دلار | ۹۳ هزار دلار |
| ساخت و ساز | ۱۰۷ هزار دلار | ۸۷ هزار دلار |
| دولتی | ۱۱۵ هزار دلار | ۸۶ هزار دلار |
۶. موقعیت مکانی
بازار کار مدیریت پروژه هم مانند بسیاری از مشاغل دیگر، در شهرهای بزرگ بهتر است و درآمد بیشتری هم دارند. البته باید هزینه زندگی بالا در این شهرها را هم در نظر گرفت. شهرهایی مثل سانفرانسیسکو، بوستون و نیویورک بالاترین میزان حقوق سالانه را دارند، اما با دیجیتالی شدن کارها فرصت‌های شغلی زیادی به صورت آنلاین و دورکاری فراهم شده است و بسیاری از شرکت‌های بزرگ مثل آمازون، هاب‌اسپات، اوراکل و … شروع به جذب مدیران پروژه به صورت دورکاری کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: مقایسه اجایل و اسکرام
۷. اندازه تیم و شرکت
اندازه سازمان و تیمی که شما مدیریت می کنید، می‌تواند در میزان درآمد نقش پررنگی داشته باشد. به طور کلی، هر چه تیم بزرگتر باشد، میانگین حقوق سالانه مدیران پروژه هم بیشتر می‌شود. طبق گزارش PMI، افرادی که در تیم‌هایی با کمتر از ۵ عضو کار می‌کنند، میانگین حقوق ۱۰۵ هزار دلار را گزارش کرده‌اند، در حالی که آن‌هایی که در تیم خود ۲۰ نفر یا بیشتر داشته‌اند، ۱۳۰ هزار دلار دریافت می‌کنند.
حقوق مدیران پروژه در ایران
طبق اعلام سایت جاب‌ویژن مدیران پروژه در ایران رنج حقوقی متفاوتی دارند و با توجه به تجربه و شهری که در آن مشغول به کار هستند، دریافتی دارند. به طور میانگین می‌توان حقوق مدیران پروژه در ایران را به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
| شهر محل کار | درآمد ماهانه در سال ۱۴۰۰ |
پیش‌بینی درآمد ماهانه در سال ۱۴۰۱ |
| تهران | ۱۴ میلیون تومان | ۱۸ میلیون تومان |
| شهرهای بزرگ | ۱۱/۵ میلیون تومان | ۱۴/۴ میلیون تومان |
| سایر شهرها | ۹ میلیون تومان | ۱۱/۳ میلیون تومان |
جمع‌بندی
حوزه مدیریت پروژه یک حرفه رو به رشد است و با گذر زمان، پیشرفت‌های صورت گرفته و حرکت به سمت دیجیتالی شدن کارها تقاضا در این حوزه افزایش زیادی داشته است. به همین دلیل بازار کار مدیریت پروژه رو به پیشرفت است و آینده شغلی خوبی برای او پیش‌بینی می شود. سازمان‌ها به دنبال روش‌های برای بالا بردن بهره‌وری و کارایی خود هستند و یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای این کار استفاده از افراد متخصص در حوزه مدیریت پروژه است. این رشته بازار کار خوبی، هم در ایران و هم در سایر کشورها دارد.شما می توانید با کسب داشتن دانش و مهارت کافی می‌توانید آینده شغلی خوبی داشته باشید.
