وقتی صحبت از تست نرم‌افزار می‌شود، تکنیک‌های مختلفی را می‌بینیم که هر کدام به نوعی می‌توانند به ما در این فرایند کمک کنند. دو مورد از رایج‌ترین روش‌های تست نرم‌افزار، QA و QC یا همان تضمین کیفیت و کنترل کیفیت است. بسیاری از اوقات، QA و QC به عنوان فرایندهای یکسان دیده می‌شوند اما در واقع این دو فرایند کاملا متفاوت هستند.
با این حال، پیوستگی بین این دو تست و استفاده درست از آن‌ها است که به نتایج دقیق‌تر منجر می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم به کنترل کیفیت و تضمین کیفیت به عنوان بخش‌های مجزای فرایند مدیریت کیفیت نگاه کنیم و هر کدام را جزئی‌تر بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
تضمین کیفیت (QA) چیست؟
تضمین کیفیت که معمولا به عنوان تست QA هم شناخته می‌شود، به عنوان روش سنجش فعالیت یک سازمان در راستای ارائه بهترین محصول یا خدمات ممکن به مشتریان تعریف می‌شود.
در واقع تمرکز اصلی تضمین کیفیت، پیشگیری از عیب در سیستم است و برای این کار، بر صحت فرایندها، روش‌ها، مدل‌ها و … تمرکز می‌کند. در تضمین کیفیت، هماهنگی و پیاده‌سازی صحیح فرایندها در راستای رسیدن به نتیجه بررسی می‌شود. این مرحله قبل از مرحله کنترل کیفیت است.کنترل کیفیت (QC) چیست؟
کنترل کیفیت در تست نرم‌افزار به مجموعه‌ای سیستماتیک از فرایندهایی گفته می‌شود که برای اطمینان از کیفیت محصولات یا خدمات نرم‌افزاری استفاده می‌شود. هدف اصلی فرایند کنترل کیفیت، حصول اطمینان از برآورده شدن الزامات و نیازمندی‌های محصول نرم‌افزاری با آزمایش و بررسی functional و non-functional است. کنترل کیفیت عموماً به اختصار QC خوانده می‌شود. این آموزش تفاوت بین تضمین کیفیت و کنترل کیفیت را نشان می‌دهد.
تفاوت بین تضمین کیفیت (QA) و کنترل کیفیت (QC)
در جدول زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های بین تضمین کیفیت (QA) و کنترل کیفیت (QC) را بررسی کرده‌ایم.
تفاوت‌های کلیدی
- هدف QA جلوگیری از نقص است؛ در حالی که هدف QC شناسایی و رفع عیب‌ها است.
- QA تضمین می‌کند که کیفیت درخواستی به دست می‌آید؛ در حالی که QC رویه‌ای است که بر تحقق کیفیت درخواستی از سمت مشتری تمرکز دارد.
- QA در طول چرخه عمر توسعه نرم‌افزار انجام می‌شود؛ در حالی که QC در طول چرخه عمر تست نرم‌افزار انجام می‌شود.
- QA یک اقدام پیشگیرانه است؛ در حالی که QC یک اقدام واکنشی است.
- QA مستلزم مشارکت همه اعضای تیم است؛ در حالی که QC فقط به تیم تست نیاز دارد.
- QA قبل از QC انجام می‌شود.
جمع‌بندی
با توجه به مقایسه‌ای که بین دو تعریف تضمین و کنترل کیفیت (QC vs. QA) صورت گرفت، می‌توانیم نتیجه بگیریم که بهترین روش در فرایند تست نرم‌افزار، استفاده صحیح از تضمین کیفیت و کنترل کیفیت در مراحل مختلف توسعه نرم‌افزار است.
همانطور که در مقاله به آن اشاره کردیم، تضمین کیفیت در مراحل اولیه تعریف هدف و نیاز نرم‌افزار و قبل از ارائه نسخه‌های اولیه استفاده می‌شود و کنترل کیفیت، برای تست نمونه‌ها و در کل فرایند توسعه نرم‌افزار کاربرد دارد. در کنترل کیفیت همانطور که از اسم آن مشخص است، کیفیت نرم‌افزار و سیستم را با توجه به نیازها و درخواست‌های مشتری تست می‌کنید تا هرچه بیشتر، به نتیجه دلخواه نزدیک باشد.
در نهایت اما نکته مهم، استفاده صحیح از هر دو این روش‌ها برای رسیدن به بهترین نتیجه با کمترین خطای ممکن است.
نویسنده: میلاد مقتدر
مدرس دانشگاه و توسعه‌دهنده تست خودکار خستگی‌ناپذیر، که به برنامه‌نویسی و سرانجام رساندن کارهای پیچیده علاقه دارد.
