یکی از بحث‌های مهم سازمانی، هزینه توسعه نرم افزار است. این هزینه شامل هزینه طراحی، کدنویسی، آزمون و ارزیابی و به‌کارگیری راه‌حل‌های مختلف نرم‌افزاری است. عوامل مختلفی در محاسبه هزینه Software Development تاثیر می‌گذارند. اندازه تیم توسعه، پیچیدگی پروژه و فناوری‌های موردنیاز از جمله این عوامل هستند. در این مقاله از بلاگ آسا می‌خواهیم درباره هزینه‌های توسعه یک نرم افزار صحبت کنیم و عوامل موثر را به تفکیک توضیح دهیم.
مقدمه‌ای بر هزینه‌های توسعه یک نرم افزار
Software Development فرایند پیچیده‌ای است و مراحلی مثل طراحی و ارزیابی کیفیت نرم‌افزار در این فرایند تعریف می‌شوند. کسب‌وکارهای مختلف برای تنظیم بودجه باید هزینه‌های هر مرحله از توسعه را در نظر بگیرند و برای آن برنامه‌ریزی کنند. تخمین درست و دقیق این هزینه‌ها به روند تصمیم‌گیری سازمان کمک می‌کند و باعث افزایش کیفیت محصول نهایی می‌شود. در ادامه، عوامل موثر بر هزینه‌های توسعه نرم افزار را توضیح می‌دهیم.
عوامل مؤثر بر هزینه‌های Software development
به طور خلاصه، عوامل مؤثر بر هزینه‌های توسعه نرم افزار شامل پیچیدگی پروژه، فناوری Stack، تخصص تیم و زمان‌بندی پروژه هستند. در ادامه هر کدام از این عوامل را توضیح می‌دهیم.
اندازه پروژه
اندازه پروژه تا حد زیادی هزینه نهایی ساخت نرم‌افزار را مشخص می‌کند. هر چقدر پروژه بزرگ‌تر باشد و نرم‌افزار سفارشی ویژگی‌های بیشتری داشته باشد، به هزینه و زمان بیشتری احتیاج دارد. در مقابل، نرم‌افزارهایی که برای تیم‌های کوچک ساخته می‌شوند، به هزینه کمتری احتیاج دارند.
فناوری Stack
انتخاب فناوری‌ها، زبان برنامه‌نویسی، فریم‌ورک‌ها و ابزارها در محاسبه هزینه نهایی تاثیر می‌گذارد. هرچقدر از فناوری‌های پیچیده‌تر و خاص‌تری استفاده کنید، هزینه بیشتری باید پرداخت کنید. بهعلاوه، سرویس‌های Third-Party هم از جمله فناوری‌های گران هستند.
تیم توسعه
مهارت‌ها و تجربه تیم Development روی قیمت نهایی پروژه تاثیر می‌گذارد. اگر برای طراحی نرم‌افزار از تیمی باتجربه استفاده کنید، باید هزینه بیشتری پرداخت کنید.
زمان‌بندی توسعه نرم‌افزار
بعضی از سازمان‌ها زمان‌بندی فشرده‌ای برای طراحی نرم‌افزار دارند و باید در مدت زمان کوتاهی محصول نهایی را راه‌اندازی کنند. در این حالت، توسعه نرم‌افزار به منابع و هزینه بیشتری احتیاج دارد.
مدیریت پروژه
برای مدیریت هزینه توسعه Software اختصاصی به تیم مدیریت پروژه احتیاج دارید. شما می‌توانید با کم کردن تاخیرها، بهینه‌سازی منابع و ایجاد ارتباط موثر بین اعضای تیم، هزینه نهایی توسعه را تا حد زیادی کاهش دهید.
تضمین کیفیت
یکی از مراحل توسعه نرم‌افزار، اجرای فرایندهای ارزیابی کیفیت است. تیم‌های تست، کیفیت نرم‌افزار را بررسی می‌کنند و آزمون‌های مختلفی روی محصول نهایی انجام می‌دهند. این آزمون‌ها تضمین می‌کنند که نرم‌افزار می‌تواند وظایف خودش را به خوبی انجام بدهد.
پیچیدگی طراحی
یکی از عوامل موثر در هزینه توسعه نرم‌افزار، طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری است که به آن User Experience و User Interface می‌گویند. اگر نرم‌افزار سازمان شما شامل عوامل تعاملی باشد و بخش‌های مختلفی داشته باشد، هزینه تولید آن هم بیشتر خواهد بود.
ملزومات امنیتی
ویژگی‌های امنیتی نرم‌افزار بخش مهمی از فرایند طراحی و توسعه هستند. برای اینکه از خطرات سایبری جلوگیری کنید و از اطلاعات کاربرهای نرم‌افزار محافظت کنید، باید به ویژگی‌های امنیتی نرم‌افزار هم فکر کنید. بهعلاوه، نرم‌افزار سفارشی سازمان شما باید با استانداردهای سازمان هماهنگ باشد.
سیستم‌های مستقل یا Third-Party
اگر در نرم‌افزار از سرویس‌های خاص، API و پلاگین‌های مستقل و سفارشی استفاده کنید، هزینه توسعه نرم افزار افزایش پیدا می‌کند.
هزینه توسعه بخش‌های مختلف نرم افزار
هر نرم‌افزار از بخش‌ها و ویژگی‌های مختلفی تشکیل شده است و طراحی آن‌ها به هزینه جداگانه‌ای نیاز دارد. در این بخش، هزینه طراحی بخش‌های مختلف یک Software را توضیح می‌دهیم.
هزینه طراحی رابط کاربری
طراحی رابط کاربری یکی از بخش‌های مهم توسعه نرم‌افزار است و به طور مستقیم روی هزینه نهایی محصول تاثیر می‌گذارد. هرچقدر طراحی UI نرم‌افزار زیباتر باشد و جذابیت بیشتری داشته باشد، هزینه نهایی محصول شما هم بیشتر می‌شود. بهعلاوه، هزینه طراحی UI به پیچیدگی طراحی، تعداد صفحه‌های نمایش و سطح تعامل نرم‌افزار با کاربر هم بستگی دارد.
از طرف دیگر، معمولا طراح‌های باتجربه و کسانی که پورتفولیوی خوبی دارند، هزینه بیشتری برای طراحی رابط کاربری می‌گیرند. این افراد به نکته‌های ظریفی مثل کاربرپسند بودن رابط کاربری و کاربرمحور بودن آن اهمیت می‌دهند.
همچنین در طراحی UI، باید نمونه‌ها و وایرفریم‌های متعددی خلق کنید و طرح و کاربری آن را قبل از اجرای پروژه بررسی کنید. بنابراین، بخشی از هزینه طراحی User Interface صرف ابزارهای پروتوتایپ نرم‌افزار می‌شود. رابط کاربری باید Responsive یا واکنش‌گرا باشد و برای پلتفرم‌ها و ابزارهای مختلف بهینه‌سازی شده باشد. بهعلاوه، بسیاری از کاربرها نرم‌افزار را روی موبایل، لپ‌تاپ و تبلت باز می‌کنند؛ بنابراین رابط کاربری باید طبق اندازه‌های مختلف صفحه نمایش طراحی شود. در نتیجه، طراحی Responsive باعث افزایش هزینه توسعه نرم‌افزار می‌شود.
هزینه توسعه سیستم‌های Backend
سیستم‌های Backend وظیفه پردازش داده، مدیریت احراز هویت کاربرها و ادغام نرم‌افزار با سرویس‌های خارجی را به عهده دارند. فرایند توسعه سیستم‌های Backend شامل طراحی پایگاه‌های داده، ساخت API و اجرای منطق کسب‌وکار است و هزینه این فرایند به پیچیدگی نرم‌افزار، ملزومات مقیاس‌پذیری و ادغام با سرویس‌های مستقل یا Third-Party بستگی دارد. در سیستم‌های Backend حجم زیادی از داده‌ها گنجانده می‌شوند. برای نگهداری از این داده‌ها باید به طراحی پایگاه داده، مدل‌سازی داده، ذخیره‌سازی داده، پردازش داده و بازیابی آن‌ها فکر کنید. هر کدام از این مراحل به هزینه جداگانه‌ای نیاز دارند.
هزینه تحقیقات کاربر و کاربردپذیری
بخشی از هزینه توسعه نرم‌افزار صرف اجرای تحقیقات کاربر و آزمون کاربردپذیری نرم‌افزار می‌شود. بهعلاوه، در هر مرحله از اجرای فرایند طراحی، تیم توسعه بازخورد می‌دهد و پاسخ دادن به بازخوردها و اعمال تغییرها به هزینه و منابع جداگانه احتیاج دارد.
در بخش تحقیقات کاربر باید مصاحبه‌ها و نظرسنجی‌های مختلفی اجرا کنید و رفتار کاربر و نیازهای او را بسنجید. اجرای این تحقیق‌ها و مصاحبه‌ها به استخدام نیروهای متخصص، تحلیل داده و ترکیب نتایج نیاز دارد. بهعلاوه، باید هزینه تحقیقات پرسونای کاربر و شناسایی دسته‌بندی‌های مختلف کاربرها را هم در نظر بگیرید.
برای تضمین کیفیت نرم‌افزار، باید تست کاربردپذیری اجرا کنید. برای اجرای این تست باید نیروهای مرتبط را استخدام کنید و جلسه‌های آزمون را چندین مرتبه اجرا کنید. هر کدام از این مراحل، هزینه‌ای جداگانه دارند. هزینه آزمون‌های Manual، آزمون‌های خودکار، تست عملکرد و Load نرم‌افزار و تست امنیت هم در این بخش قرار می‌گیرند.
ابزارها و نرم‌افزارهای طراحی
طراحان و برنامه‌نویس‌ها در فرایند Software Development از مجموعه‌ای از نرم‌افزارها و ابزارهای مخصوص برای ساخت Mockup، منابع گرافیکی و پروتوتایپ‌های تعاملی استفاده می‌کنند. خرید و طراحی این موارد باعث افزایش هزینه طراحی می‌شود. بهعلاوه، بعضی از ابزارها هم بودجه مشخصی برای خرید و اشتراک دارند.
هزینه ارتباط و همکاری
در فرایند ساخت یک نرم‌افزار نباید عامل همکاری و ایجاد ارتباط بین طراح‌ها، برنامه‌نویس‌ها و سهام‌دارها را نادیده گرفت. برای اینکه بتوانید طراحی موفقی در بخش رابط کاربری و تجربه کاربر داشته باشید، به ابزارهای ارتباطی، پلتفرم‌های مدیریت پروژه و جلسه‌های بازخورد منظم احتیاج دارید. همه این عوامل باعث افزایش هزینه‌ها می‌شوند.
هزینه طراحی ویژگی‌های امنیتی
در بحث ویژگی‌های امنیتی نرم‌افزار باید به ابزارهای رمزنگاری، مکانیسم‌های احراز هویت و کنترل دسترسی اشاره کنیم. هزینه افزودن Security Features به نرم‌افزار به سطح ویژگی‌های امنیتی و استانداردهای انطباق بستگی دارد. بهعلاوه، عواملی مثل ارزیابی امنیت، طراحی معماری امنیتی، تمرین کدنویسی امن، برنامه‌ها و نرم‌افزارهای امنیتی، سرویس‌های امنیتی مستقل، آموزش نیروها و استخدام متخصصین امنیت، ملزومات قانونی سازمان و ادغام با سرویس‌ها و APIهای امنیتی روی هزینه نهایی تاثیر می‌گذارند.
هزینه سرویس‌های Third-Party امنیتی، شامل هزینه تست نفوذ، بودجه امنیتی و هزینه مانیتورینگ است و باعث افزایش هزینه بخش امنیت نرم‌افزار می‌شود. نکته مهم این است که محصولات نرم‌افزاری در معرض خطرهای مختلفی هستند، بنابراین ویژگی‌های امنیتی نرم‌افزار باید به‌روزرسانی شوند.
هزینه بررسی و تست کیفیت
یکی از مهم‌ترین هزینه‌ها در فرایند Software Development، هزینه اجرای تست‌های کیفیت است. تیم طراحی باید از عملکرد ابزار نهایی مطمئن شوند و آزمون‌های مختلف را روی نرم‌افزار اجرا کنند. این مرحله شامل اجرای آزمون‌های خودکار، برطرف کردن ایرادها و باگ‌ها است. هزینه اجرای تست‌ها به اندازه Application، پیچیدگی ویژگی‌ها و روش آزمون‌ها بستگی دارد.
بهعلاوه، مقیاس تست، ابزارها و منابع تست، استخدام متخصص‌ها و استراتژی و برنامه‌ریزی برای اجرای تست نرم‌افزار هم روی هزینه نهایی تاثیر می‌گذارند. اگر می‌خواهید یک برنامه جامع برای اجرای تست‌ها داشته باشید، باید منابع و زمان کافی را در نظر بگیرید و هزینه بیشتری خرج کنید. بعضی از تست‌ها براساس استانداردها و قوانین سازمان اجرا می‌شوند. انجام این آزمون‌ها به هزینه جداگانه‌ای احتیاج دارد. در نهایت، اگر می‌خواهید محیط مشخصی برای تست نرم‌افزار طراحی کنید و به این محیط برای محصولات دیگر احتیاج دارید، باید هزینه طراحی آن را هم در نظر بگیرید.
سخن آخر
توسعه نرم‌افزاری فرایندی پیچیده و پرچالش است و مراحل زیادی دارد. در این مقاله از وبلاگ آسا درباره هزینه توسعه نرم افزار صحبت کردیم و عوامل مختلف آن را توضیح دادیم. برای اینکه بتوانید هزینه تولید یک نرم‌افزار سفارشی را به خوبی مدیریت کنید، به برنامه‌ریزی دقیق، ارتباطات مؤثر و نظارت منظم احتیاج دارید. بنابراین، درک هزینه‌های هر مرحله از توسعه به بودجه‌بندی پروژه و تصمیم‌های آگاهانه کمک می‌کند. در نهایت، شما می‌توانید با آگاهی از هزینه‌های توسعه هر بخش از نرم‌افزار، اولویت‌های خودتان را شناسایی کنید و روی بعضی از بخش‌ها بیشتر سرمایه‌گذاری کنید.
منابع:
نویسنده: تیم مارکتینگ آسا
