دیزاین سیستم چیست؟ آشنایی با معروف ترین دیزاین سیستم ها

زمان مطالعه: 15 دقیقه

‌ایتصور کنید تیم طراحی و توسعه شما هر بار که یک محصول یا ویژگی جدید می‌سازد، مجبور باشد از صفر شروع کند؛ فونت‌ها را انتخاب کند، دکمه‌ها را طراحی و رنگ‌ها را هماهنگ کند. این کار نه تنها وقت‌گیر است، بلکه باعث ناهماهنگی در تجربه کاربری نیز می‌شود. اینجاست که دیزاین سیستم (Design System) وارد میدان می‌شود!

در این مقاله از بلاگ آسا، به‌طور جامع بررسی می‌کنیم که دیزاین سیستم چیست، چرا اهمیت دارد و چگونه می‌توانیم یک دیزاین سیستم کارآمد ایجاد کنیم. اگر می‌خواهید طراحی حرفه‌ای‌تر و منظم‌تری داشته باشید، این راهنما را از دست ندهید!

دیزاین سیستم چیست؟

دیزاین سیستم (Design System) یک مجموعه جامع از اصول، الگوها، مستندات و کامپوننت‌های از‌پیش‌تعریف‌شده است. این سیستم شامل راهنماهای طراحی، زبان بصری، کامپوننت‌های UI، استانداردهای تعاملی و حتی دستورالعمل‌های کدنویسی برای توسعه‌دهندگان است. سیستم طراحی نقش کلیدی در بهبود رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) ایفا می‌کند. در حقیقت، دیزاین سیستم‌ها پل ارتباطی بین UI و UX هستند که باعث ایجاد یکپارچگی، انسجام و کارایی در طراحی محصول می‌شوند.

به بیان ساده، دیزاین سیستم مانند یک منبع واحد و همیشه در حال به‌روزرسانی عمل می‌کند که تیم‌های طراحی و توسعه می‌توانند به آن مراجعه کنند تا سرعت کار خود را افزایش دهند، از ناسازگاری‌های بصری جلوگیری کنند و تجربه‌ای منسجم و کاربرپسند ارائه دهند. شرکت‌های بزرگی مانند گوگل (Material Design) و IBM (Carbon Design System) از دیزاین سیستم‌های قدرتمند برای استانداردسازی محصولات خود استفاده می‌کنند، اما این مفهوم فقط به سازمان‌های بزرگ محدود نمی‌شود و می‌تواند در هر مقیاسی به کار رود.

تفاوت دیزاین سیستم با استایل گاید و UI Kit

بسیاری از طراحان و توسعه‌دهندگان در ابتدا دیزاین سیستم را با استایل گاید (Style Guide) یا UI Kit اشتباه می‌گیرند، اما این مفاهیم تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. درحالی‌که هر سه ابزار برای ایجاد یکپارچگی در طراحی محصولات دیجیتال به کار می‌روند، میزان جامعیت و کاربرد آن‌ها متفاوت است. برای بررسی تفاوت دیزاین سیستم با استایل گاید و یوآی کیت بهتر است ابتدا به دو سوال زیر پاسخ دهیم:

۱. استایل گاید (Style Guide) چیست؟

استایل گاید مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌های بصری است که مشخص می‌کند یک برند چگونه در طراحی‌های خود ظاهر شود. این راهنما شامل رنگ‌ها، تایپوگرافی، آیکون‌ها، اندازه‌ها، فضاگذاری‌ها و سایر عناصر بصری است. هدف اصلی آن یکپارچه‌سازی هویت بصری برند در تمامی محصولات و پلتفرم‌ها است. اما استایل گاید صرفا روی طراحی تمرکز دارد و شامل اجزای تعاملی یا نحوه پیاده‌سازی در کدنویسی نمی‌شود.

۲. UI Kit چیست؟

مجموعه آماده‌ای از کامپوننت‌های رابط کاربری مانند دکمه‌ها، فرم‌ها، کارت‌ها، منوها و دیگر اجزای تعاملی است که طراحان می‌توانند برای ایجاد طرح‌های خود از آن‌ها استفاده کنند. کیت یوآی اغلب در قالب فایل‌هایی مانند Figma، Sketch یا Adobe XD ارائه می‌شود و برای سرعت بخشیدن به فرایند طراحی کاربرد دارد. با این حال، یک UI Kit به‌تنهایی فاقد قوانین رفتاری، تعاملات و منطق استفاده از این کامپوننت‌ها است.

در نتیجه، دیزاین سیستم فراتر از یک استایل گاید یا UI Kit است. این سیستم یک مجموعه جامع و ساختاریافته شامل راهنماهای طراحی، کامپوننت‌های آماده، اصول طراحی، مستندات کدنویسی و قوانین تعاملات کاربری است. تفاوت اصلی دیزاین سیستم در این است که نه‌تنها ظاهر بصری و کامپوننت‌های UI را مشخص می‌کند، بلکه نحوه استفاده، قوانین تعامل و توسعه فنی آن‌ها را نیز تعریف می‌کند. به همین دلیل، دیزاین سیستم‌ها به‌صورت دینامیک و به‌روزرسانی‌شونده طراحی می‌شوند تا با رشد محصول، تغییرات در آن‌ها نیز اعمال شود.

پس، اگر UI Kit یک جعبه ابزار و استایل گاید یک راهنمای بصری باشد، دیزاین سیستم یک اکوسیستم کامل و پویا است که همه چیز را از طراحی تا توسعه پوشش می‌دهد و باعث یکپارچگی، کارایی بیشتر و تجربه کاربری بهتر در محصولات دیجیتال می‌شود.

تاریخچه و تکامل دیزاین سیستم‌ها

دیزاین سیستم‌ها امروزه به یکی از مؤلفه‌های کلیدی در طراحی و توسعه محصولات دیجیتال تبدیل شده‌اند، اما این مفهوم از کجا شروع شد و چگونه به جایگاه امروزی خود رسید؟ برای درک بهتر این موضوع، باید به گذشته برگردیم و سیر تکاملی آن را بررسی کنیم.

معرفی اولین دیزاین سیستم‌ها در شرکت‌های بزرگ

ایده استانداردسازی طراحی از سال‌های دور در صنعت چاپ و تبلیغات وجود داشت، اما ورود آن به دنیای دیجیتال به دهه ۱۹۹۰ بازمی‌گردد. در این دوره، با گسترش نرم‌افزارها و رابط‌های کاربری دیجیتال، شرکت‌های بزرگ متوجه شدند که نبود اصول طراحی مشخص، باعث ناهماهنگی در محصولات، تجربه کاربری نامطلوب و افزایش هزینه‌های توسعه می‌شود.

مایکروسافت

یکی از نخستین شرکت‌هایی که اهمیت طراحی منسجم را درک کرد، مایکروسافت بود. در اوایل دهه ۲۰۰۰، مایکروسافت یک سیستم طراحی برای ویندوز معرفی کرد که شامل اصول رنگ، تایپوگرافی و اجزای رابط کاربری بود. این سیستم طراحی، که به نام Microsoft Metro شناخته می‌شد، بعدا به Fluent Design System تکامل یافت و هنوز هم یکی از استانداردهای طراحی در محصولات مایکروسافت محسوب می‌شود.

اپل

در همین دوره، اپل نیز با معرفی Human Interface Guidelines (HIG) سعی کرد اصولی را برای طراحی نرم‌افزارها در اکوسیستم خود تعریف کند. این راهنما برای توسعه‌دهندگان توضیح می‌داد که چگونه اپلیکیشن‌های iOS و macOS باید طراحی شوند تا تجربه‌ای یکپارچه و هماهنگ ارائه دهند.

گوگل

اما یکی از تحول‌آفرین‌ترین دیزاین سیستم‌ها در دنیای دیجیتال، در سال ۲۰۱۴ توسط گوگل معرفی شد: Material Design. گوگل با این سیستم طراحی، یک استاندارد بصری جدید را به وجود آورد که نه‌تنها در اپلیکیشن‌های اندرویدی، بلکه در تمامی محصولات گوگل و حتی در وب‌سایت‌های مختلف استفاده می‌شود.

دیزاین اتمی فراست

در سال ۲۰۱۶، Brad Frost در کتاب خود با عنوان Atomic Design، یک رویکرد کامپوننت‌محور را برای طراحی محصولات دیجیتال معرفی کرد. این کتاب یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ دیزاین سیستم‌ها محسوب می‌شود؛ زیرا تفکر طراحی سیستماتیک را به‌طور گسترده رواج داد و به معیاری برای طراحی‌های آینده تبدیل شد.

Atomic Design طراحی را به پنج سطح سازمان‌دهی می‌کند:

• اتم‌ها (Atoms) – کوچک‌ترین عناصر طراحی مانند دکمه، فیلد ورودی، آیکون
• مولکول‌ها (Molecules) – ترکیبی از چند اتم که عملکردی خاص دارند، مانند فیلد جستجو
• ارگانیسم‌ها (Organisms) – مجموعه‌ای از مولکول‌ها که بخش‌های کامل‌تری از رابط کاربری را تشکیل می‌دهند، مانند هدر سایت
• الگوها (Templates) – ساختارهای کلی صفحات که شامل چند ارگانیسم هستند
• صفحات (Pages) – نسخه نهایی طراحی که کاربران با آن تعامل دارند

این رویکرد کمک کرد که دیزاین سیستم‌ها ماژولار و برای به‌روزرسانی، ساختاری ساده داشته باشند. مفهوم Atomic Design تاثیر زیادی بر تعریف مدرن دیزاین سیستم‌ها داشت و بسیاری از شرکت‌ها از آن الهام گرفتند تا سیستم‌های طراحی ساختاریافته‌تر و مقیاس‌پذیرتری ایجاد کنند.

اجزای اصلی یک دیزاین سیستم

یک دیزاین سیستم از مجموعه‌ای از قوانین، اصول و اجزای طراحی تشکیل شده که هدف آن یکپارچه‌سازی و استانداردسازی طراحی دیجیتال در محصولات مختلف است. این اجزا به تیم‌های طراحی و توسعه کمک می‌کنند تا سریع‌تر، هماهنگ‌تر و مؤثرتر کار کنند. در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های یک دیزاین سیستم را بررسی می‌کنیم:

۱. راهنمای سبک (Style Guide)

استایل گاید مجموعه‌ای از اصول بصری و طراحی است که شامل موارد زیر می‌شود:

• تایپوگرافی: نوع فونت‌ها، اندازه‌ها، فاصله‌ها و استفاده از وزن‌های مختلف برای عناوین و متون
• رنگ‌ها: پالت رنگ اصلی، رنگ‌های فرعی و نحوه استفاده در محیط‌های روشن و تاریک
• فضاسازی (Spacing): اندازه‌گیری فاصله بین عناصر برای حفظ هماهنگی در رابط کاربری
• آیکون‌ها و تصاویر: سبک طراحی آیکون‌ها، تصاویر و نحوه استفاده از آن‌ها در سیستم طراحی

راهنمای سبک به طراحان کمک می‌کند که یکپارچگی بصری را در تمامی صفحات و محصولات حفظ کنند.

۲. کتابخانه کامپوننت‌ها (Component Library)

کامپوننت‌ها اجزایی در طراحی سیستم هستند که می‌توانند در قسمت‌های مختلف محصول استفاده شوند. برخی از کامپوننت‌های رایج عبارت‌اند از:

• دکمه‌ها (Buttons): دکمه‌های اولیه، ثانویه، دکمه‌های دارای آیکون و لینک‌ها
• فرم‌ها (Forms): فیلدهای ورودی، دکمه‌های رادیویی، چک‌باکس‌ها و دراپ‌دان‌ها
• کارت‌ها (Cards): برای نمایش محتواهای مختلف مانند مقالات، محصولات و پروفایل کاربران
• نوارهای پیمایش (Navigation Bars): منوهای اصلی، نوارهای کناری و فوترها

یک کتابخانه کامپوننت قوی، فرایند طراحی را سرعت می‌بخشد و از تداخل و ناسازگاری در تجربه کاربری جلوگیری می‌کند.

۳. الگوهای طراحی (Design Patterns)

الگوهای طراحی نحوه چینش و تعامل عناصر مختلف را در قالب ساختاری تعریف می‌کنند. برخی از مهم‌ترین الگوهای طراحی شامل:

• ناوبری (Navigation Patterns): نحوه قرارگیری منوها و هدایت کاربران
• ورود و ثبت‌نام (Authentication Patterns): فرم‌های ورود، ثبت‌نام و بازیابی رمز عبور
• اعلان‌ها و پیام‌ها (Notifications & Feedback): نحوه نمایش پیغام‌های موفقیت، هشدارها و خطاها
• تعاملات کاربری (Interaction Patterns): نحوه نمایش مودال‌ها، دراپ‌دان‌ها و انیمیشن‌های تعامل‌پذیر

الگوهای طراحی باعث کاهش پیچیدگی طراحی و افزایش ثبات در تجربه کاربری می‌شوند.

۴. مستندات و راهنماها (Documentation & Guidelines)

بدون مستندات دقیق، حتی بهترین دیزاین سیستم‌ها نیز نمی‌توانند به‌درستی پیاده‌سازی شوند. مستندات شامل:

• راهنمای استفاده برای طراحان: نحوه استفاده از کامپوننت‌ها و اصول طراحی
• راهنمای توسعه‌دهندگان: دستورالعمل‌های فنی برای استفاده از کامپوننت‌ها در کد
• بهترین شیوه‌ها (Best Practices): مثال‌ها و توصیه‌هایی برای بهینه‌سازی تجربه کاربری
• نحوه مشارکت و توسعه (Contribution Guidelines): قوانینی برای اضافه کردن ویژگی‌های جدید به دیزاین سیستم

مستندات میزان پذیرش و استفاده از دیزاین سیستم را افزایش داده و ارتباط بین تیم‌ها را بهبود می‌بخشد.

۵. سیستم نشانه‌گذاری (Token System)

سیستم نشانه‌گذاری (Design Tokens) به‌عنوان واحدهای متغیر در طراحی عمل می‌کند و شامل مواردی مانند:

• اندازه‌های متن (Typography Scale): مقیاس‌بندی استاندارد برای فونت‌ها
• فاصله‌ها (Spacing Scale): تعیین فواصل استاندارد بین عناصر
• پالت رنگ (Color Tokens): تعریف متغیرهای رنگی برای کاربردهای مختلف
• شعاع گوشه‌ها (Border Radius Tokens): تعیین میزان گردی گوشه‌های عناصر
• سایه‌ها (Shadow Tokens): تعریف میزان و نوع سایه‌های مورد استفاده در طراحی

این سیستم به طراحان و توسعه‌دهندگان کمک می‌کند که همه‌چیز را به‌صورت متغیرهای مقیاس‌پذیر مدیریت کرده و تغییرات را به‌سادگی اعمال کنند.

بهترین ابزارها برای ساخت و مدیریت دیزاین سیستم

برای ساخت و مدیریت یک دیزاین سیستم، استفاده از ابزارهای مختلف در هر مرحله از طراحی، مستندسازی و توسعه ضروری است. در ادامه، به معرفی بهترین ابزارها در هر دسته می‌پردازیم:

ابزارهای طراحی

ابزارهایی که به طراحی رابط کاربری، پروتوتایپ‌سازی و ایجاد سیستم‌های طراحی یکپارچه کمک می‌کنند:

• Figma: ابزار طراحی مبتنی بر وب که امکان همکاری همزمان را برای تیم‌ها فراهم می‌آورد و  برای ایجاد و مدیریت دیزاین سیستم‌ها مناسب است.
• Sketch: یک ابزار طراحی ویژه Mac برای ایجاد طراحی‌های رابط کاربری با استفاده از پلاگین‌های متنوع و قابلیت‌های قوی در طراحی سیستم‌های UI.
• Adobe XD: ابزاری از Adobe برای طراحی، پروتوتایپ‌سازی و ایجاد سیستم‌های طراحی که می‌تواند همکاری تیمی و توسعه سیستم‌های طراحی یکپارچه را تسهیل کند.

ابزارهای مستندسازی

این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا مستندات و راهنماهای دیزاین سیستم را به‌صورت متمرکز و سازمان‌دهی شده نگهداری کنید:

• ZeroHeight: ابزاری برای مستندسازی و نگهداری راهنماهای طراحی در یک پلتفرم ساده و قابل اشتراک‌گذاری که برای تیم‌ها مناسب است.
• Notion: یک ابزار چندمنظوره که به شما این امکان را می‌دهد تا اطلاعات و مستندات دیزاین سیستم را به‌طور ساختاریافته مدیریت کنید.
• Confluence: ابزاری برای مستندسازی و ایجاد راهنماهای متمرکز در تیم‌های نرم‌افزاری که به شما کمک می‌کند مستندات دیزاین سیستم را سازمان‌دهی و نگهداری کنید.

ابزارهای توسعه

این ابزارها به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند تا کامپوننت‌ها را طراحی و پیاده‌سازی کنند و از آن‌ها در سیستم‌های طراحی بهره ببرند:

• Storybook: ابزاری برای توسعه کامپوننت‌های UI به‌صورت جداگانه و مستقل از اپلیکیشن که امکان تست و مستندسازی را نیز فراهم می‌کند.
• Tailwind: یک فریم‌ورک CSS utility-first که به شما اجازه می‌دهد طراحی‌های مدرن و قابل تنظیم بسازید و به‌راحتی دیزاین سیستم ایجاد کنید.
• Material-UI: فریم‌ورکی مبتنی بر React که اصول طراحی Material Design را برای ساخت رابط کاربری در پروژه‌ها و سیستم‌های طراحی استفاده می‌کند.

این ابزارها در کنار هم به تیم‌ها این امکان را می‌دهند که یک دیزاین سیستم قوی، مقیاس‌پذیر و یکپارچه ایجاد کنند که می‌تواند در تمامی مراحل پروژه کاربرد داشته باشند.

فرایند ایجاد یک دیزاین سیستم

ایجاد یک دیزاین سیستم از پایه نیاز به یک فرایند ساختاریافته دارد که تمامی جنبه‌های طراحی، توسعه و همکاری تیمی را پوشش دهد. در ادامه، مراحل اصلی این فرایند را توضیح می‌دهیم:

گام اول:‌ تحلیل نیازها و بررسی سیستم‌های موجود

ابتدا باید نیازهای پروژه و کسب‌وکار را بررسی کرده و سیستم‌های طراحی موجود را تحلیل کنیم. در این مرحله، بررسی چالش‌ها و نقاط قوت سیستم‌های پیشین، تحلیل کاربری، نیازهای کاربران و سلیقه کارفرما از اهمیت بالایی برخوردار است.

• شناسایی نیازها: نیازمندی‌های کاربران، کسب‌وکار و تیم توسعه مشخص می‌شود.
• مطالعه سیستم‌های مشابه: بررسی دیزاین سیستم‌های موجود برای پیدا کردن الگوهای موفق و چالش‌ها.

گام دوم: تعریف اصول و قواعد طراحی

پس از تحلیل نیازها، باید اصول طراحی خود را تعریف کنیم. این اصول شامل رنگ‌ها، تایپوگرافی، فضاهای سفید، فاصله‌ها و سایر مؤلفه‌های بصری و تعاملی می‌شود که در تمامی کامپوننت‌ها و صفحات سیستم پیاده‌سازی خواهند شد.

• تعیین رنگ‌ها و تایپوگرافی: ایجاد یک پالت رنگی و انتخاب فونت‌های مناسب.
• تعریف سبک و لحن: قواعدی برای نحوه تعامل با کاربران و نحوه ارائه اطلاعات.

گام سوم: طراحی کامپوننت‌های اصلی

در این مرحله، طراحی کامپوننت‌های اصلی رابط کاربری مانند دکمه‌ها، فرم‌ها، منوها، نوار جستجو و دیگر اجزای عمومی آغاز می‌شود. این کامپوننت‌ها باید انعطاف‌پذیری مناسبی برای استفاده در بخش‌های مختلف سیستم طراحی داشته باشند.

• طراحی کامپوننت‌ها: طراحی دکمه‌ها، فیلدهای ورودی، نوارهای ناوبری و سایر عناصر UI.
• تعریف اندازه‌ها و فاصله‌ها: تعیین اندازه‌ها، حاشیه‌ها و فاصله‌ها در کامپوننت‌ها برای حفظ انسجام.

گام چهارم: مستندسازی و تعریف فرایندهای استفاده

مستندسازی دیزاین سیستم برای اطمینان از استفاده درست و یکپارچه آن در تمام پروژه‌ها ضروری است. مستندات باید شامل توضیحات مربوط به هر کامپوننت، نحوه استفاده از آن‌ها و موارد استثنایی باشد.

• تعریف اصول استفاده: نحوه استفاده صحیح از کامپوننت‌ها، الگوها و اجزای طراحی.
• مستندسازی قواعد: ایجاد راهنماهای کاربردی برای طراحان و توسعه‌دهندگان.

گام پنجم: پیاده‌سازی در ابزارهای طراحی و کدنویسی

پس از طراحی و مستندسازی، باید این سیستم را در ابزارهای مختلف پیاده‌سازی کنیم. برای طراحی UI از ابزارهایی مانند Figma استفاده می‌شود و برای توسعه کامپوننت‌ها از ابزارهای کدنویسی مانند Tailwind و Storybook بهره‌گیری می‌شود.

• ابزارهای طراحی: استفاده از Figma برای طراحی رابط کاربری و ایجاد پروتوتایپ‌ها.
• ابزارهای توسعه: استفاده از Storybook برای مستندسازی کامپوننت‌ها و Tailwind برای توسعه سبک‌ها.

گام ششم: آموزش و پذیرش توسط تیم‌های مختلف

پس از ایجاد دیزاین سیستم، باید آموزش‌هایی برای تیم‌های طراحی، توسعه و دیگر ذینفعان پروژه برگزار شود. این آموزش‌ها برای اطمینان از استفاده صحیح و یکپارچه از سیستم در پروژه‌های مختلف ضروری است.

• آموزش تیم طراحی: نحوه استفاده از سیستم طراحی و ابزارهای مرتبط.
• آموزش تیم توسعه: نحوه پیاده‌سازی کامپوننت‌ها و اصول طراحی در کد.

با پیاده‌سازی این مراحل، می‌توان یک دیزاین سیستم کارآمد و مقیاس‌پذیر ایجاد کرد که به افزایش بهره‌وری، هماهنگی بیشتر تیم‌ها و ارائه تجربه کاربری یکپارچه کمک می‌کند.

آشنایی با معروف ترین دیزاین سیستم ها

دیزاین سیستم‌ها از یک مفهوم ساده در اوایل دهه ۲۰۰۰ به یک ابزار حیاتی برای طراحی دیجیتال تبدیل شده‌اند. شرکت‌های بزرگ با معرفی دیزاین سیستم‌های منسجم، توانسته‌اند تجربه کاربری را بهبود ببخشند، فرایند توسعه را سرعت دهند و در نهایت، محصولات دیجیتال خود را کارآمدتر و منظم‌تر طراحی کنند. برخی از معروف‌ترین دیزاین سیستم‌ها عبارتند از:

۱. Material Design (گوگل)

Material Design یک دیزاین سیستم جامع است که گوگل آن را برای ایجاد تجربه‌های کاربری سازگار و بصری جذاب برای اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها توسعه داده است. این سیستم از اصول طراحی مدرن بهره می‌برد و شامل راهنمایی‌هایی برای طراحی عناصر UI، انیمیشن‌ها، رنگ‌ها، تایپوگرافی و غیره می‌شود.

• استفاده از کتابخانه‌های آماده: برای توسعه‌دهندگان، Google Material Components به‌عنوان یک کتابخانه UI آماده در دسترس است.
• مستندات جامع: این سیستم دارای مستندات گسترده‌ای است که طراحان و توسعه‌دهندگان را در تمامی مراحل طراحی و پیاده‌سازی راهنمایی می‌کند.
• الگوهای طراحی: Google الگوهای مختلفی از جمله گریدها، دکمه‌ها، فرم‌ها و نوارهای ناوبری را برای یکپارچگی طراحی ارائه می‌دهد.

وب‌سایت رسمی Material Design

۲. Carbon Design System (IBM)

Carbon Design System توسط IBM برای طراحی رابط‌های کاربری سازگار و مقیاس‌پذیر ایجاد شده است. این سیستم به‌ویژه برای محصولات پیچیده و سازمانی مناسب است و شامل ابزارهایی برای طراحی سیستم‌های رابط کاربری است که مقیاس‌پذیر و پایدار باشند.

• ابزار طراحی و کدنویسی: Carbon شامل ابزارهایی برای طراحی UI و همچنین کامپوننت‌های کد شده است که توسعه‌دهندگان می‌توانند به طور مستقیم از آن‌ها در پروژه‌های خود استفاده کنند.
• پشتیبانی از طراحی ریسپانسیو: این سیستم به طراحان کمک می‌کند تا طراحی‌های سازگار با تمامی دستگاه‌ها و اندازه‌های صفحه ایجاد کنند.
• مستندات عمیق: مستندات کامل برای طراحان و توسعه‌دهندگان برای استفاده از کامپوننت‌ها، اصول طراحی و بهترین شیوه‌ها در این سیستم موجود است.

 وب‌سایت رسمی Carbon Design System

۳. Atlassian Design System

Atlassian Design System برای طراحی رابط‌های کاربری در محصولات Atlassian مانند Jira، Confluence و Trello استفاده می‌شود. این سیستم تمرکز زیادی بر روی تجربه کاربری و کارایی دارد و برای ساخت اپلیکیشن‌های پیچیده و همکاری تیمی طراحی شده است.

• کتابخانه‌های کد آماده: شامل مجموعه‌ای از کامپوننت‌های طراحی شده که می‌توانند در برنامه‌های مختلف Atlassian استفاده شوند.
• رعایت اصول طراحی: سیستم طراحی Atlassian برای اطمینان از سازگاری میان محصولات مختلف این برند، قواعد خاصی را برای رنگ‌ها، فونت‌ها و آیکون‌ها تعیین کرده است.
• پشتیبانی از همکاری تیمی: به طراحان و توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا کارهای خود را به‌صورت گروهی و با هماهنگی انجام دهند.

 وب‌سایت رسمی Atlassian Design System

۴. Shopify Polaris

Shopify Polaris یک دیزاین سیستم است که برای پلتفرم تجارت الکترونیک Shopify طراحی شده است. این سیستم به فروشگاه‌های آنلاین کمک می‌کند تا رابط کاربری ساده و کاربرپسند طراحی کنند و تجربه مشتری را بهبود دهند.

• کامپوننت‌های UI: شامل مجموعه‌ای از کامپوننت‌های طراحی است که به فروشگاه‌ها و وب‌سایت‌های آنلاین اجازه می‌دهد رابط‌هایی همسان و زیبا ایجاد کنند.
• آموزش و مستندات: مستندات جامع و راهنماهای طراحی برای طراحان و توسعه‌دهندگان ارائه می‌شود.
• طراحی ساده و کاربرپسند: این سیستم بیشتر به تجربه کاربری ساده و آسان تمرکز دارد که فروشگاه‌های آنلاین به آن نیاز دارند.

وب‌سایت رسمی Shopify Polaris

۵. Lightning Design System (Salesforce)

Lightning Design System توسط Salesforce طراحی شده و به توسعه‌دهندگان و طراحان کمک می‌کند تا رابط‌های کاربری یکپارچه و قابل استفاده برای محصولات Salesforce ایجاد کنند. این سیستم برای اپلیکیشن‌های سازمانی مناسب است و توانسته است تجربه کاربری استانداردی را ایجاد کند.

• کامپوننت‌های آماده: شامل اجزای آماده‌ای مانند دکمه‌ها، فیلدهای ورودی و نمودارها است که به‌سرعت می‌توان آن‌ها را در پروژه‌های مختلف استفاده کرد.
• کتابخانه کد: Salesforce کتابخانه‌های کد مخصوص به Lightning را برای توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد تا فرایند طراحی سریع‌تر و کارآمدتر باشد.
• مستندات و الگوها: مستندات جامع و مثال‌های کدنویسی برای کمک به طراحی UI و استفاده از کامپوننت‌ها موجود است.

وب‌سایت رسمی Lightning Design System

این دیزاین سیستم‌ها هرکدام با توجه به نیازهای خاص خود در حوزه‌های مختلف طراحی و توسعه محصولات دیجیتال طراحی شده‌اند. با استفاده از این ابزارها، تیم‌ها می‌توانند به‌سرعت و با اطمینان، محصولاتی طراحی کنند که تجربه کاربری یکپارچه و مؤثری ارائه دهند.

دیزاین سیستم‌های فارسی (ایرانی)

در سال‌های اخیر، برندهای مطرح ایرانی به اهمیت دیزاین سیستم در بهبود یکپارچگی بصری و تجربه کاربری محصولات دیجیتال پی برده‌اند. با وجود اینکه بسیاری از برندهای ایرانی دیزاین سیستم داخلی خود را دارند، تنها تعداد محدودی از آن‌ها به‌صورت عمومی منتشر شده‌اند. سنت و مورف از جمله دیزاین سیستم‌های منتشرشده ایرانی هستند.

۱. دیزاین سیستم سنت (Sonat)

یکی از شناخته‌شده‌ترین دیزاین سیستم‌های ایرانی، سنت (Sonat) متعلق به برند دیوار است. این دیزاین سیستم، تمامی اجزا و نمادهای بصری محصول را در یک سند جامع گردآوری کرده و در اختیار طراحان و توسعه‌دهندگان قرار داده است.

۲. دیزاین سیستم مورف (Morph)

مورف یکی دیگر از دیزاین سیستم‌های ایرانی است که توسط شرکت ستاره اول در سال ۱۳۹۸ منتشر شد. این دیزاین سیستم با هدف ساده‌سازی فرایند طراحی، بهبود زیبایی بصری، افزایش کاربردپذیری و دسترسی‌پذیری توسعه یافت.

ویژگی متمایز مورف، ارائه توضیحات جامع درباره اصول طراحی رابط کاربری و ارائه نمونه‌های درست و غلط از طرح‌ها است. این ویژگی مورف را به یک منبع مناسب برای طراحانی که تازه وارد دنیای طراحی محصول شده‌اند، تبدیل کرده است.

مزایا و چالش‌های پیاده‌سازی دیزاین سیستم

پیاده‌سازی یک دیزاین سیستم می‌تواند تاثیر چشمگیری در بهینه‌سازی فرایند طراحی و توسعه محصولات دیجیتال داشته باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای آن، ایجاد یکپارچگی در طراحی و توسعه است. وقتی تمامی بخش‌های یک محصول از یک راهنمای طراحی مشخص پیروی کنند، سازگاری بصری و تجربه کاربری بهتری به دست می‌آید.

همچنین، استفاده از کامپوننت‌های ازپیش‌طراحی‌شده باعث افزایش سرعت توسعه محصول می‌شود؛ زیرا طراحان و توسعه‌دهندگان به‌جای طراحی از صفر، از مجموعه‌ای از المان‌های استاندارد استفاده می‌کنند. این موضوع نه‌تنها بهره‌وری تیم را افزایش می‌دهد، بلکه ناسازگاری‌های بصری را کمتر می‌کند. علاوه بر این، دیزاین سیستم بهبود همکاری بین طراحان و توسعه‌دهندگان را ممکن می‌سازد؛ چراکه هر دو تیم از یک منبع مشترک استفاده می‌کنند و درک بهتری از فرایند طراحی و پیاده‌سازی دارند.

چالش‌ها

با‌این‌حال، ایجاد و مدیریت یک دیزاین سیستم بدون چالش نیست. یکی از مشکلات اصلی، نیاز به صرف زمان و منابع زیاد برای ساخت اولیه است. تدوین اصول طراحی، مستندسازی دقیق، طراحی کامپوننت‌ها و هماهنگی بین تیم‌ها یک فرایند طولانی و پیچیده محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، ممکن است برخی تیم‌ها در برابر پذیرش این تغییرات مقاومت کنند، به‌ویژه اگر به روش‌های سنتی عادت داشته باشند. در این شرایط، آموزش و فرهنگ‌سازی نقش مهمی در موفقیت دیزاین سیستم ایفا می‌کند. همچنین، مدیریت و به‌روزرسانی مداوم این سیستم از دیگر چالش‌های آن است. دیزاین سیستم‌ها باید با پیشرفت‌های فناوری و نیازهای جدید کاربران هماهنگ شوند، در غیر این صورت ممکن است کارایی خود را از دست بدهند.

در مجموع، اگرچه پیاده‌سازی دیزاین سیستم با چالش‌هایی همراه است، اما مزایای آن به مراتب بیشتر از مشکلات احتمالی آن است. سازمان‌هایی که به‌دنبال بهبود بهره‌وری، یکپارچگی بصری و کیفیت طراحی محصولات خود هستند، باید رویکردی جامع برای ایجاد، آموزش و به‌روزرسانی مستمر دیزاین سیستم خود داشته باشند.

آینده دیزاین سیستم‌ها و تاثیر هوش مصنوعی

دیزاین سیستم‌ها در سال‌های اخیر به بخش جدایی‌ناپذیری از فرایند طراحی محصول تبدیل شده‌اند، اما ورود هوش مصنوعی به این حوزه می‌تواند نحوه ساخت، مدیریت و استفاده از آن‌ها را متحول کند. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی این قابلیت را دارند که فرایند طراحی را سریع‌تر، بهینه‌تر و هوشمندتر کنند.

هوش مصنوعی می‌تواند در خودکارسازی فرایندهای طراحی و تشخیص ناسازگاری‌های بصری نقش مهمی ایفا کند. به‌عنوان مثال، مدل‌های یادگیری ماشین می‌توانند الگوهای طراحی رایج را شناسایی کرده و پیشنهادهایی برای بهبود تجربه کاربری ارائه دهند. همچنین، هوش مصنوعی می‌تواند فرایند مستندسازی و نگهداری دیزاین سیستم‌ها را تسهیل کند، به‌گونه‌ای که تغییرات به‌صورت خودکار ثبت و اعمال شوند.

در آینده، دیزاین سیستم‌ها نه‌تنها با هوش مصنوعی ادغام خواهند شد، بلکه شاهد رشد استانداردهای طراحی جهانی و افزایش تعامل بین طراحان و توسعه‌دهندگان از طریق ابزارهای هوشمند خواهیم بود. برخی از مهم‌ترین روندهای پیش رو شامل:

• افزایش خودکارسازی: تولید کامپوننت‌ها و مستندات به‌صورت خودکار و براساس نیازهای پروژه.
• شخصی‌سازی بیشتر: توانایی ارائه پیشنهادهای طراحی براساس رفتار کاربران و نیازهای خاص هر برند.
• ادغام عمیق‌تر با ابزارهای توسعه: بهبود هماهنگی میان طراحی و کدنویسی با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند Design Tokens و ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی.

توصیه‌های پایانی

دیزاین سیستم‌ها ابزارهای قدرتمندی برای بهینه‌سازی فرایند طراحی و توسعه هستند که مزایای متعددی از جمله یکپارچگی بصری، افزایش بهره‌وری و بهبود همکاری تیمی را فراهم می‌کنند. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند نیاز به منابع زیاد و مدیریت مداوم نیز وجود دارد.

برای کسب‌وکارهایی که می‌خواهند دیزاین سیستم خود را ایجاد کنند، بهتر است از همان ابتدا، نیازهای طراحی و توسعه را مشخص کرده و اصول طراحی را به‌طور دقیق تعریف کنید. به‌روزرسانی مداوم دیزاین سیستم را در برنامه کاری خود قرار دهید تا با تغییرات تکنولوژی و نیازهای کاربران هماهنگ باشد. به هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار کمکی نگاه کنید و از قابلیت‌های آن برای بهینه‌سازی طراحی و توسعه بهره ببرید. با این رویکرد، می‌توان یک دیزاین سیستم کارآمد، پویا و آماده برای آینده ایجاد کرد.

 

منابع

nngroup | linkedin | webflow | amanjacademy