مقایسه Adobe XD و Figma؛ کدام ابزار بهتر است؟

شما به‌عنوان یک طراح UI/UX با گزینه‌های متعددی برای انتخاب ابزار طراحی روبه‌رو هستید. در میان این ابزارها، دو نام بیش از سایرین به چشم می‌خورند: Adobe XD و Figma. هر دو نرم‌افزار از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری محسوب می‌شوند و هرکدام قابلیت‌ها و نقاط قوت خاص خود را دارند. در این مقاله از بلاگ آسا به مقایسه Adobe XD و Figma می‌پردازیم و ویژگی‌ها، امکانات و نقاط تمایز آن‌ها را بررسی خواهیم کرد تا انتخاب آگاهانه‌تری برای پروژه‌های طراحی خود داشته باشید.

آشنایی با Adobe XD و Figma

برای طراحان گرافیک، نرم‌افزارهای فیگما و Adobe XD، دو نرم‌افزار آشنا و محبوب هستند. در این بخش می‌خواهیم خیلی خلاصه این دو ابزار مشهور را معرفی کنیم.

Adobe XD

Adobe XD نرم‌افزاری از شرکت ادوبی است که با هدف طراحی تجربه کاربری (Experience Design) و رابط کاربری توسعه یافته است. این ابزار امکان طراحی وکتور، ساخت پروتوتایپ‌های تعاملی و ایجاد طرح‌های قابل تست را در اختیار طراحان قرار می‌دهد. برخلاف ابزارهای کاملا تحت‌وب، XD نیازمند نصب بر روی سیستم‌عامل است و به‌صورت آفلاین نیز قابل استفاده است.

در حال حاضر ادوبی ایکس‌دی در maintenance mode است؛ یعنی توسعه ویژگی‌های جدید انجام نمی‌شود و فقط رفع باگ/امنیت ادامه دارد. زمان پایان پشتیبانی با اطلاع‌رسانی قبلی اعلام خواهد شد.

برای استفاده از Adobe XD، باید این نرم‌افزار را جداگانه بخرید و یا با خرید اکانت Adobe Creative Cloud، در کنار داشتن فضای ابری برای ذخیره‌سازی و به اشتراک گذاشتن طرح‌ها، می‌توانید از XD هم استفاده کنید.

Figma

فیگما (Figma) هم یک ابزار طراحی و پروتوتایپ UI/UX با کمک وکتور است. اگر به هر دو نرم‌افزار نگاه کنید، شباهت‌های زیادی را بین ویژگی‌های آن‌ها می‌بینید؛ اما تفاوت اصلی بین XD و Figma، در نوع نصب و استفاده است.

فیگما یک ابزار کاملا آنلاین است که می‌توانید با داشتن اینترنت، آن را به کمک مرورگر روی هر سیستمی اجرا کنید و نیازی به نصب ندارد. طراحی تعاملی، امکان تعامل با سایر اعضای تیم به صورت همزمان، ساخت پروتوتایپ و وایرفریم و … از ویژگی‌های اصلی Figma هستند.

اگر به‌صورت فریلنسر کار می‌کنید و یا تیم کوچکی دارید، نسخه رایگان فیگما کاملا پاسخگوی نیازهای شما خواهد بود. اما برای تیم‌های بزرگ‌تر که نیاز به تعامل افراد بیشتری دارند، باید از نسخه‌های پولی این برنامه استفاده کنید.

در سال ۲۰۲۲، ادوبی، فیگما را به مبلغ ۲۰ میلیارد دلار خرید. اما در سال ۲۰۲۳، حدس و گمان‌هایی مطرح شد که نشان می‌دهد، ادوبی، برای جلوگیری از تبدیل شدن فیگما به رقیب خود این کار را انجام داده است. به همین خاطر پرونده قانونی ضدانحصاری برای ادوبی، تشکیل شده است. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که از سال ۲۰۲۳، Adobe XD در وضعیت نگه‌داری قرار گرفته و توسعه ویژگی‌های جدید آن متوقف است. در مقابل، Figma با معرفی مجموعه‌ای از محصولات و قابلیت‌های تازه (Sites، Make، Buzz، Draw و Dev Mode MCP Server) مسیر توسعهٔ فعالی دارد.

آپدیت‌های فیگما در سال ۲۰۲۵

فیگما در ۲۰۲۵ دامنه محصول را گسترش داده و علاوه‌بر خود Figma، ابزارهای Sites (انتشار وب)، Make (تبدیل متن به اپ/کد)، Buzz (تولید انبوه دارایی‌های برند) و Draw (بردارسازی/ترسیم پیشرفته) را معرفی کرده است. همچنین Dev Mode MCP Server برای اتصال مستقیم به گردش‌کار توسعه و عامل‌های مبتنی بر LLM در دسترس بتاست.

• Figma Sites: ساخت و انتشار وب‌سایت‌های واکنش‌گرا از دل همان فضای طراحی.
• Figma Make: خروجی عملی براساس توصیف متنی (Prototype/کد/اپ).
• Figma Buzz: تولید انبوه دارایی‌های برند، هماهنگ با سیستم طراحی.
• Figma Draw: ابزارهای برداری پیشرفته برای اسکچ و تصویرسازی.
• Dev Mode MCP Server (بتا): اتصال مستقیم طراحی به کد/عامل‌های LLM؛ دانلود دارایی‌ها، قوانین استفاده عامل‌ها، و یکپارچگی‌های عمیق‌تر با کدبیس در راه است.

مقایسه ویژگی‌ها و امکانات طراحی

حالا که به‌طور خلاصه با این دو ابزار طراحی UI/UX آشنا شدید، نوبت بررسی دقیق‌تر هر کدام و مقایسه امکانات طراحی که به شما می‌دهند، می‌رسد. در این بخش می‌خواهیم بر اساس نوع امکانات و ویژگی‌ها، به مقایسه Adobe XD و Figma بپردازیم.

طراحی رابط کاربری

هدف اصلی هر دو نرم‌افزار، طراحی تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI)‌ است. در هر دو ابزار امکان طراحی وکتور (Vector) با کمک ابزارهای خطی، اشکال و … وجود دارد و شما می‌توانید به راحتی، طرح‌های مختلف را اجرا کنید.

اما وقتی نوبت به فضای طراحی می‌رسد، تفاوت‌ها شروع می‌شود. در XD شما تعداد نامحدود آرت بورد (Artboard) دارید که می‌تواند روی هر آرت بورد، طرح متفاوتی را اجرا کنید و در زمان پروتوتایپ ساختن، این آرت بوردها را به یکدیگر وصل کنید تا حالات مختلف استفاده کاربر از برنامه را ببینید.

در فیگما، فریم (Frames) جایگزین آرت بورد است و در هر فریم، می‌توانید صفحات اصلی و انواع المان‌های مختلف را (از جمله دکمه‌ها، بخش‌های محتوایی، المان‌های ناوبری و …) طراحی کنید. فریم‌ها دقیقا عملکردی شبیه آرت بورد دارند، با این تفاوت که امکان طراحی با اضافه کردن Grid و Layout هم دارند.

ساخت پروتوتایپ و طراحی تعاملی

یکی از اهداف اصلی این دو نرم‌افزار، طراحی تعاملی و ساخت نمونه اولیه از محصولات دیجیتال است. طراحی تعاملی به نوعی از طراحی گفته می‌شود که هدف اصلی آن، بررسی تعاملات کاربران با محصول دیجیتال است.

هم ادوبی XD و هم Figma، امکانات طراحی تعاملی و ساخت پروتوتایپ و وایرفریم را دارند. در نرم‌افزارهای طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری، نمونه اولیه با کمک برخی محرک‌ها (Triggers) ساخته می‌شود. تریگرها در واقع دستورات پیش‌فرضی هستند که با اعمال هر کدام، می‌توانید عملکرد محصول را ببینید.

بگذارید برای درک بهتر، چند مثال از تریگر را بررسی کنیم:

• On Click: پس از کلیک روی دکمه x، کاربر به صفحه y برود.
• Back: به صفحه قبلی برگردد.
• Transition Types: نحوه انتقال به صفحات بعد را مشخص می‌کند.
• Tap: با لمس دکمه x، اتفاق y بیفتد.
• Time: پس از گذشت مقدار زمان مشخص، اتفاق y رقم بخورد.

مثال‌های بالا، تنها بخشی از تریگرهایی هستند که می‌توانید برای ساخت نمونه اولیه استفاده کنید. اما در حالت کلی، Adobe XD مجموعه کامل‌تری از تریگر‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد و به همین خاطر می‌توانید پروتوتایپ بهتری داشته باشید.

پیشنهاد مطالعه: الگوی طراحی پروتوتایپ Prototype چیست؟

کارگروهی و همکاری در طراحی

بسیاری از طراحان UI/UX به‌عنوان عضوی از تیم محصول فعالیت می‌کنند؛ به همین خاطر تعامل با سایر اعضای تیم برای آن‌ها مهم است. یکی از تفاوت‌های مهم فیگما و XD، در نحوه تعامل اعضای تیم است.

همانطور که گفتیم، Figma یک ابزار آنلاین است که روی هر سیستم و هر مرورگری اجرا می‌شود. آنلاین بودن نرم‌افزار باعث شده است تا اشتراک‌گذاری طرح‌ها ساده باشد. با ایجاد دسترسی برای اعضای تیم، آن‌ها می‌توانند وارد برد شما در فیگما شوند و تغییرات را به صورت لحظه‌ای (Real-time) ببینند و با استفاده از کامنت یا گزینه ویرایش (Edit)، روی طرح نظر بدهند.

اما در ادوبی XD چنین امکانی وجود ندارد. از آنجایی که XD نرم‌افزاری آفلاین است، شما باید هر بار طراحی را انجام دهید و سپس از طریق پیام‌رسان، شبکه داخلی شرکت و یا پلتفرم‌های ابری (مانند گوگل درایو، Adobe CC و …) طرح‌ها را با همکاران خود به اشتراک بگذارید. این موضوع باعث می‌شود تا زمان رفت و برگشت برای هر ویرایش افزایش پیدا کند و ناهماهنگی بین اعضا هم بیشتر شود.

البته در آپدیت‌های آخر، ویژگی Co-editing به این نرم‌افزار اضافه شده است که به شما این امکان را می‌دهد تا در پلتفرم ابری Adobe CC،‌ همزمان روی یک طرح کار کنید، اما تغییرات تا زمانی که کاملا اعمال و تایید نشوند، نمایش داده نمی‌شوند و همین موضوع می‌تواند باعث ایجاد ناهماهنگی شود.

کتابخانه‌ها و منابع طراحی

منابع و کتابخانه‌های پیش‌فرض، از مواردی هستند که برای طراحان اهمیت زیادی دارند. برای همین شاید بخش مهمی از مقایسه Adobe XD و Figma مربوط به همین ویژگی باشد. یکی از مزایای فیگما، داشتن کتابخانه تیمی است.

زمانی که شما با تیم خود روی یک پروژه می‌کنید، منابعی دارید که ممکن است در هر نقطه‌ای از پروژه به آن‌ها نیاز داشته باشید. کتابخانه تیمی فیگما به شما این اجازه را می‌دهد تا یک کتابخانه شخصی‌سازی شده از کارهای خود را بسازید و با اعضای تیم به اشتراک بگذارید. این کتابخانه می‌تواند شامل المان‌های چندبار مصرف، پالت رنگی، فونت‌ها و … باشد.

در XD اما شما در حالتی می‌توانید از منابع اشتراکی استفاده کنید که اکانت Adobe CC داشته باشید. با این وجود، استفاده از گزینه اشتراکی و همکاری در ادوبی، مشخصا سخت‌تر از فیگما است.

تحویل طرح به توسعه‌دهنده

وقتی که شما طرحی را آماده می‌کنید که قرار است تبدیل به یک وب‌سایت، اپلیکیشن موبایل و … شود، باید به شکلی آن را آماده کنید که توسعه‌دهندگان به راحتی بتوانند از آن استفاده کنند. به طرحی که آماده تحویل به توسعه‌دهنده است، Handoff گفته می‌شود.

در فیگما شما می‌توانید از طرح خود، به صورت کدهای CSS، سوئیفت (Swift) برای iOS و XML برای اندروید، خروجی بگیرید. همچنین اگر تغییری در طرح ایجاد کنید، این تغییر به صورت خودکار روی کد هم اعمال می‌شود.

در XD شما می‌توانید طرح خود را به شکل خروجی CSS داشته باشید؛ اما برای این کار اول باید یک Developer link ایجاد کنید و سپس لینک را در مرورگر باز کنید. برخلاف فیگما، اگر تغییری در طرح XD ایجاد کنید، باید دوباره لینک را بسازید و به‌روزرسانی کنید.

پلاگین‌ها و ادغام با سایر برنامه‌ها

یکی از ویژگی‌هایی که می‌تواند برای طراحان UI/UX مهم باشد، امکان استفاده از پلاگین‌ها (افزونه‌ها) مختلف و ادغام با سایر برنامه‌های طراحی است. برای مثال ادوبی XD به شما این امکان را می‌دهد تا در کنار ابزار اصلی، با اپلیکیشن‌های Adobe CC، مانند فتوشاپ و ایلوستریتور هم کار کنید و بتوانید طرح‌های مربوط به هر نرم‌افزار را در سایر نرم‌افزارهای این مجموعه اجرا کنید. در فیگما، شما با یک جامعه بزرگ از طراحان UI/UX و توسعه‌دهندگان در ارتباط هستید که برای بهبود عملکرد و جریان کارها، پلاگین‌های مختلفی را توسعه و انتشار می‌دهند. همچنین شما می‌توانید طرح‌های XD را در فیگما اجرا و ویرایش کنید.

هزینه و لایسنس

همانطور که در معرفی اولیه گفتیم، برخلاف Figma که نسخه رایگان دارد، برای استفاده از ادوبی XD باید این نرم‌افزار را بخرید.

در نسخه رایگان فیگما شما می‌توانید ۳ فایل رایگان فیگما و فیگ‌جم (FigJam) را در کنار تعداد نامحدود فایل شخصی داشته باشید. همچنین می‌توانید هر تعداد هم‌تیمی را به برد خود در فیگما اضافه کنید.

اگر قصد دارید از ویژگی‌هایی مثل گزینه‌های اشتراک‌گذاری، فایل‌های نامحدود فیگما، تاریخچه نسخه نامحدود (ذخیره از اولین تا آخرین نسخه) و … استفاده کنید، بهتر است نسخه پولی فیگما را انتخاب کنید. هزینه نسخه پولی فیگما، از ماهیانه ۱۲ یورو به ازای هر کاربر شروع می‌شود.

همانطور که گفتیم، ادوبی نسخه رایگان ندارد و هزینه استفاده از نرم‌افزار XD یا اشتراک مجموعه Adobe CC، از ماهیانه ۹.۹۹‌ دلار شروع می‌شود.

Adobe XD یا Figma؛ کدام بهتر است؟

در بخش‌های بالا به صورت جامع، سعی کردیم ویژگی‌ها و مزایا و معایب Adobe XD و Figma را مرور کنیم. در این بخش می‌توانید یک مقایسه سریع از ویژگی‌ها و مزایا و معایب این دو ابزار کاربردی را ببینید.

انتخاب میان Figma و Adobe XD تنها به امکانات نرم‌افزار محدود نمی‌شود، بلکه به شرایط پروژه، اندازه تیم و چشم‌انداز آینده نیز بستگی دارد. در ادامه چند سناریوی عملی آورده شده است:

انتخاب Figma

Figma گزینه‌ای مناسب است اگر:

• کار تیمی گسترده دارید: برای تیم‌های چندنفره یا چندوظیفه‌ای که نیازمند همکاری هم‌زمان روی یک پروژه هستند، Figma تجربه‌ای روان و بدون نیاز به نصب افزونه‌های جانبی ارائه می‌دهد.
• نیازمند سیستم طراحی مشارکتی هستید: امکان ساخت Design System یکپارچه در Figma، مدیریت تغییرات و به‌روزرسانی را ساده می‌کند.
• به توسعه سریع علاقه‌مندید: قابلیت‌های جدید مانند Dev Mode و ابزارهای هوش مصنوعی، فرایند انتقال طرح به کد را سرعت می‌بخشند.
• ابری بودن برایتان مهم است: بدون نگرانی از سیستم‌عامل یا موقعیت جغرافیایی، می‌توانید تنها با یک مرورگر به پروژه‌ها دسترسی داشته باشید.

انتخاب یا حفظ Adobe XD

Adobe XD هنوز می‌تواند در موارد زیر منطقی باشد:

• پروژه‌های فعال دارید: اگر در حال حاضر پروژه‌های مهمی روی XD اجرا می‌شوند، مهاجرت فوری ممکن است ریسک ایجاد خطا یا دوباره‌کاری داشته باشد.
• تیم یا مشتری به اکوسیستم Adobe وابسته است: استفاده هم‌زمان از XD با Photoshop و Illustrator می‌تواند یکپارچگی بیشتری فراهم کند.
• انتقال تدریجی منطقی‌تر است: در حالی‌که پروژه‌های جدید را روی Figma آغاز می‌کنید، برای پروژه‌های جاری می‌توانید XD را تا پایان چرخه نگه دارید.

راهنمای سریع مهاجرت از XD به Figma

برای کاهش ریسک، مهاجرت را مرحله‌ای و مستندسازی‌شده پیش ببرید: ابتدا دارایی‌ها را استخراج و استاندارد کنید، سپس اجزا را در Figma بازسازی و در قالب یک Library مشترک منتشر کنید و در پایان با کنترل کیفیت چندمرحله‌ای، وابستگی به XD را به‌تدریج قطع کنید.

۱. ممیزی اولیه فایل‌ها: فهرست‌برداری از صفحات، کامپوننت‌ها، استایل‌های رنگ/تایپوگرافی، آیکون‌ها و تعاملات.

۲. استخراج دارایی‌ها: خروج SVG/PNG، ثبت نام‌گذاری‌ها، و مستندسازی وابستگی‌ها (فونت، پلاگین، لینک‌ها).

۳. ایجاد ساختار در Figma: تعریف فایل‌های پایه (Foundations)، پروژه‌ها و مجوزها؛ تعیین Naming Convention.

۴. بازسازی کامپوننت‌ها با Auto Layout/Variants: تبدیل اجزای پرتکرار به کامپوننت، تعریف حالت‌ها (States) و Constraints واکنش‌گرا.

۵. تعریف Design Tokens: رنگ‌ها، تایپوگرافی، فاصله‌گذاری، شعاع‌ها و سایه‌ها را به‌صورت Token و Style ذخیره کنید.

۶. ساخت و انتشار Library مشترک: Library را برای تیم Publish کنید، نسخه‌گذاری و Release Notes را فعال نگه دارید.

۷. نقشهٔ جایگزینی (Mapping): تطبیق یک‌به‌یک کامپوننت‌های XD با معادل‌های Figma و ثبت آن در یک جدول مرجع.

۸. کنترل کیفیت چند‌نمایه (QA): مقایسه بصری، تست انترکشن‌ها و بررسی Breakpointها در دسکتاپ/تبلت/موبایل.

۹. آموزش و انتقال دانش: یک راهنمای کوتاه استفاده از Library و گردش‌کار Review/Dev Mode برای تیم منتشر کنید.

۱۰. مهاجرت تدریجی پروژه‌ها: پروژه‌های جدید را فورا در Figma شروع کنید؛ پروژه‌های جاری XD را در نقاط تحویل طبیعی منتقل کنید.

۱۱. بستن حلقهٔ توسعه: فعال‌سازی Dev Mode، تعریف هَندآف (Specs/Assets) و اتصال به ابزارهای مدیریت کار (Jira/Linear و …).

۱۲. حذف وابستگی‌ها: پس از تثبیت، دسترسی‌های XD را کاهش دهید و تنها آرشیو قابل‌ارجاع نگه دارید.

جمع‌بندی

با قرار گرفتن Adobe XD در مسیر نگه‌داری و جهش محصولی Figma، انتخاب طبیعی تیم‌های طراحی/توسعه در ۲۰۲۵، Figma است: همکاری هم‌زمان، اکوسیستم بالغ و یکپارچگی با جریان توسعه (Dev Mode + MCP). برای تیم‌هایی که پرونده‌های فعال XD دارند، مهاجرت مرحله‌ای توصیه می‌شود.

منابع

figma.com | theverge.com (1), (2) | investopedia.com

🏷️ برچسب‌ها: ابزار UI, ابزار UX

مطالب مرتبط

Desirability، Viability و Feasibility چیستند؟