ASP.NET مایکروسافت یک چارچوب محبوب برای برنامه‌های آنلاین متن-باز (open source) است. با کمک این چارچوب می‌توان وب‌سایت‌های پویا، اپلیکیشن‌های آنلاین و وب‌سرویس‌ها را ساخت. به همین دلیل است که یادگیری ASP.NET می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید در توسعه فناوری‌محور حرفه‌ای و متخصص شوید و پیشرفت کنید. بنابراین اگر قصد شما این است، جای درستی آمده‌اید. این مقاله از ویستا سامانه آسا، در مورد ASP.NET و معرفی کامل آن است. در این مقاله در مورد مهم‌ترین بخش‌های ASP.NET، مانند تاریخچه، معماری، اجزا، فرایند توسعه و گزینه‌های استقرار آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
ASP.NET چیست؟
با کمک پلتفرم وب متن-باز ASP.NET، ساختن برنامه‌های آنلاینی که از چارچوب دات‌نت (dotNET) استفاده می‌کنند، آسان‌تر است. شرکت مایکروسافت این پلتفرم را ساخته است. مایکروسافت نسخه ۱.۰ این پلتفرم را در سال ۲۰۰۲ در دسترس توسعه‌دهندگان قرار داد تا بتوانند برنامه‌ها، خدمات و وب‌سایت‌های آنلاین پویا بسازند. این چارچوب از ابتدا برای کار با پروتکل HTTP ساخته شد؛ پروتکلی که هر برنامه آنلاین از آن استفاده می‌کند.
ASP.NET جایگزین Active Server Pages یا همان ASP است. در واقع ASP.NET، بخشی از پلتفرم دات‌نت است که ابزارها و کتابخانه‌های بیشتری را برای ساختن محصولات مبتنی بر وب، مانند وب‌سایت‌ها و برنامه‌های آنلاین، اضافه می‌کند. جدیدترین نسخه این فریم‌ورک ASP.NET Cross-Platform است که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. قبل از آن، ASP.NET Core در دسترس بود. در نوامبر ۲۰۲۰، مایکروسافت نام آن را کوتاه کرد و کلمه «Core» به کلی ناپدید شد؛ این به این معنی است که نام نسخه‌های آینده فقط «.NET» و سپس یک شماره نسخه بودند. هر ماه نوامبر هم یک نسخه جدید منتشر می‌شود.
ASP.NET Core چیست؟
ASP.NET Core، نام سابق آخرین نسخه از چارچوب وب ASP.NET است. ASP.NET Core یک چارچوب رایگان، متن‌باز و چند پلتفرمی برای ساخت برنامه‌های مبتنی بر ابر مانند فریم ورک بک‌اند موبایل، برنامه‌های آنلاین و اپلیکیشن‌های اینترنت اشیا است. معماری آن امکان استقرار را هم به صورت درون‌سازمانی و هم در فضای ابری فراهم می‌کند.
ASP.NET Core، درست مانند .NET Core، انعطاف‌پذیر بود و هزینه‌ها را به حداقل می‌رساند. همچنین بسته به نیاز برنامه، در این چارچوب، بسته‌های NuGet می‌توانند برای افزودن ویژگی‌های جدید و پیچیده‌تر استفاده شوند. این امر استقرار را سریع‌تر، مصرف حافظه را کمتر و مدیریت آن را آسان‌تر می‌کند.
از آنجایی که ASP.NET Core یک چارچوب متن‌باز است که توسط مایکروسافت و کامیونیتی آن نگهداری می‌شود، می‌توان از طریق ریپوزیتوری ASP.NET در گیت‌هاب در کد منبع آن مشارکت یا آن را دانلود کرد. Core version 2.x با هر دو نسخه .NET Core 2.x و پلتفرم .NET کار می‌کند، اما ASP.NET 3.x فقط با .NET Core 3.x کار می‌کند.
مقایسه ASP.NET با ASP.NET Core
دانستن تفاوت بین ASP.NET و ASP.NET Core بسیار مهم است. به طور خلاصه ASP.NET Core نسخه بعدی ASP.NET است و از ابتدا دوباره طراحی شد تا یک چارچوب متن‌باز باشد که با چندین پلتفرم کار می‌کند. این چارچوب، با ویندوز، لینوکس و macOS سازگار است. این در حالی است که ASP.NET فقط با ویندوز سازگار است.
Model-View-Controller یا همان MVC مبنایی برای ASP.NET و ASP.NET Core است که هر دو بر روی یک پلتفرم هستند. از طرف دیگر، طراحی ماژولار ASP.NET Core بسیار بهتر از ASP.NET است. این به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد فقط ماژول‌های ASP.NET Core مورد نیاز خود را برای پروژه‌ای که روی آن کار می‌کنند، انتخاب کنند.
به همین دلیل، توسعه‌دهندگانی که از ASP.NET Core استفاده می‌کنند، می‌توانند برنامه‌های تحت وبی را بسازند که بهتر کار کنند و استفاده از آن آسان‌تر باشد. این به این دلیل است که کدهایی که مورد نیاز نیستند خارج شده است، که هنگام استفاده از نسخه قبلی همیشه اتفاق نمی‌افتد.
در پایان، چارچوب ASP.NET Core یک نسخه جدیدتر و بهتر از نسخه اصلی است. با این حال، این بدان معنا نیست که ASP.NET دیگر مفید نیست. برعکس، هنوز هم می‌تواند برای توسعه‌دهندگان بسیار کمک‌کننده باشد.
عملکرد ASP.NET
برای اینکه بفهمیم و درک کنیم که ASP.NET واقعا چیست، دانستن نحوه عملکرد ASP.NET، بسیار مهم است. در ادامه اطلاعات کافی در مورد چگونگی کار این پلتفرم صحبت خواهیم کرد.
سبک‌های توسعه اولیه ASP.NET
وقتی کسی به چیستی ASP.NET فکر می‌کند، باید قبل از هر چیز از رویکردهای توسعه اولیه آن مطلع باشد.
فرم‌های وب (Web Forms)
ASP.NET چارچوبی برای توسعه نرم‌افزار است که در آن اقدامات یا رویدادها، جریان برنامه را تعیین می‌کنند. این چارچوب ابزارهایی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا عناصر وب (مانند دکمه‌ها یا جعبه‌های متن) را به گونه‌ای ایجاد کنند که توسعه را سریع‌تر و ساده‌تر کند. این چارچوب همچنین به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌هایی ایجاد کنند که بتوانند به طور کارآمد داده‌های پیچیده را مدیریت کنند. علاوه بر این، با ارائه کنترل‌ها و رویدادهای سمت سرور، ابزارهایی را برای ساخت وب‌اپلیکیشن‌ها فراهم می‌کند.
MVC
ASP.NET راهی برای ساخت وب‌سایت‌های پویا با استفاده از الگوها و چارچوب MVC یا همان Model View Controller در اختیار ما قرار می‌دهد. با MVC، شما کنترل کاملی بر نشانه‌گذاری HTML دارید؛ یک تفکیک واضح بین کد و نشانه‌گذاری، و انجام تست‌ها آسان است. این به شما امکان می‌دهد نقش‌ها را به وضوح تقسیم کنید که به شما کنترل کامل بر نشانه‌گذاری می‌دهد و توسعه چابک را لذت‌بخش می‌کند. علاوه بر این، دارای طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها است که ساخت سریع برنامه‌های عالی را آسان می‌کند.
وب‌پیج‌ها (Web Pages)
ASP.NET می‌تواند صفحات وبی را بسازد که در طول زمان سازگار شوند. این پلتفرم امکان ترکیب کد HTML و سرور را می‌دهد که هم سریع و هم کوچک است. با ASP.NET، می‌توانید به راحتی عناصری مانند ویدیوها و لینک‌های سایت‌های شبکه‌های اجتماعی را به صفحات وب خود اضافه کنید. همچنین قابلیت‌های دیگری مانند امکان ساخت وب‌سایت‌های زیبا که مطابق با آخرین استانداردهای وب هستند را در اختیار شما قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای یادگیری
همه این فریمورک‌ها خوب هستند و تمام قسمت‌های مورد نیاز را دارند. ما می‌توانیم از هر یک از آن‌ها برای ساخت وب‌اپلیکیشن‌ها استفاده کنیم. این وب‌پیج‌ها همچنین با فریم‌ورک دات‌نت ساخته شده‌اند و بسیاری از ویژگی‌های اساسی مشابه را دارند. گفتنی است در رابطه با ساخت اپلیکیشن‌ها می‌توانیم از هر نوع روش توسعه‌ای که می‌خواهیم استفاده کنیم. البته که سبک ما باید بر اساس میزان شناخت و مهارت برنامه‌نویس انتخاب شود.
معماری ASP.NET چگونه است؟
معماری چارچوب ASP.NET از چند بخش مهم تشکیل شده است که در طول فرایند توسعه در کنار هم قرار می‌گیرند.
۱- زبان برنامه‌نویسی
پلتفرم ASP.NET از زبان برنامه‌نویسی VB.NET استفاده می‌کند که با نام ویژوال بیسیک یا سی شارپ هم شناخته می‌شود.
۲- کتابخانه
چارچوب ASP.NET شامل کتابخانه‌های پایه چارچوب دات‌نت است. همچنین شامل کتابخانه‌هایی است که با رایج‌ترین روش‌های طراحی وب‌سایت مطابقت دارند. یکی از این کتابخانه‌ها MVC نام دارد و شما می‌توانید از الگوی طراحی MVC برای ساخت وب‌اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها استفاده کنید. با استفاده از طرح Model-View-Controller، می‌توانید یک وب‌اپلیکیشن با سه نقش مختلف بسازید: لایه تجاری، لایه نمایش و لایه کنترل ورودی.
۳- زمان اجرای زبان مشترک (Common Language Runtime)
پلتفرمی که اپلیکیشن‌های .NET شما روی آن اجرا می‌شوند، Common Language Runtime یا به اختصار CLR است و برای انجام کارهای مهم مانند روشن کردن آبجکت‌ها، بررسی امنیت آن‌ها، قرار دادن آن‌ها در مکان مناسب در حافظه، اجرا و مدیریت جمع‌آوری زباله (Trash) استفاده می‌شود.
CLR، ابزارهای بیشتری را به دات‌نت اضافه می‌کند که کار یک توسعه‌دهنده وب را آسان‌تر می‌کند. این قابلیت علاوه بر سه بخش اصلی است که با چارچوب ارائه می‌شود. یکی از آن‌ها Razor نام دارد و یک سینتکس برای ساخت صفحات وب است که از قالب استفاده می‌کنند. هنگام ساخت صفحات وب پویا در سی شارپ، از این سینتکس برای قالب‌ها استفاده زیادی می‌شود. Razor به توسعه‌دهنده این امکان را می‌دهد که از صفحات master و الگوها برای ایجاد صفحات وب با اطلاعات و مقادیری که در طول زمان تغییر می‌کنند، استفاده کنند.
هنگام کار با ASP.NET می‌توانید از Microsoft Visual Studio به عنوان محیط توسعه یکپارچه خود استفاده کنید؛ چرا که دارای یک ویرایشگر کد منبع، یک دیباگر، یک کامپایلر و یک طراح است. جالب‌تر اینکه همه این ابزارها از طریق یک رابط قابل دسترسی هستند.
چرا باید از ASP.NET استفاده کنید؟
ASP.NET برای ساختن اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها یک انتخاب عالی است. برخی از مهم‌ترین مزایای آن سرعت بالای دانلود، هزینه کم و پشتیبانی از تعداد زیادی زبان است. سایر پلتفرم‌های توسعه آنلاین، مانند پلتفرم‌هایی که نیاز به نصب و راه‌اندازی جداگانه دارند، نسبت به ASP.NET زمان بیشتری برای نصب و راه‌اندازی نیاز دارند؛ چرا که این فریم‌ورک در محیط شناخته‌شده ویندوز سرور تعبیه شده است. از طرف دیگر از آنجا که ASP.NET توسط افراد زیادی استفاده می‌شود، پیدا کردن اطلاعات آنلاین و متخصصان واجد شرایط بسیار آسان است.
بهره‌وری (Efficiency)
محصولات نرم‌افزاری ساخته شده با ASP.NET می‌توانند سریع‌تر و کارآمدتر از وب‌سایت‌های ساخته شده با زبان‌های دیگر مانند PHP باشند. هنگامی که یک برنامه ASP.NET کامپایل می‌شود، کد منبع آن به object code تبدیل می‌شود. مرحله بعدی اجرای کد شی یا همان object code است. این مرحله در فرایند کامپایل کمی زمان می‌برد، اما فقط یک بار انجام می‌شود. هنگامی که کامپایل به پایان رسید، کد می‌تواند به سرعت توسط پلتفرم دات نت به تعداد بی نهایت بار اجرا شود.
تلفیقی (Compilation)
دستگاه بلافاصله کدی را که خوانده و تفسیر شده است اجرا نمی‌کند. درعوض، ابتدا کد باید خوانده و درک شود تا بتواند آن را اجرا کرد. اغلب اوقات، کد کامپایلر سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر از کدهای تفسیر شده (Interpreted) است و می‌تواند هر کاری را که کد تفسیر شده انجام می‌دهد، انجام دهد. PHP، جاوا اسکریپت و روبی همگی نمونه‌هایی از زبان‌های برنامه‌نویسی تفسیر شده هستند.
بیشتر بخوانید: پردرآمد ترین زبان‌های برنامه نویسی
در طول فرآیند کامپایل، یک بررسی اعتبارسنجی هم وجود دارد تا مطمئن شوید که همه کدها درست هستند. به عنوان مثال، اگر متدی به نام GetUser به GetEmployee تغییر یابد، هر ارجاع به GetUser در بقیه برنامه باعث ایجاد خطا در هنگام کامپایل شدن برنامه می‌شود. این باعث می‌شود که به راحتی مشکل را پیدا کنید و آن را برطرف کنید. با یک زبان تفسیر شده، این مشکل تا زمانی که کد اجرا و بررسی نشود، پیدا نمی‌شود، که زمان زیادی طول می‌کشد. آزمایش هر سناریوی ممکن به صورت دستی، در یک برنامه بزرگ زمان زیادی می‌برد. زمانی که کد به‌روزرسانی می‌شود، ساخت و نگه‌داشتن کد اضافی که برای هر موقعیت ممکن آزمایش می‌شود، کار زیادی می‌طلبد.
هزینه
هنگام ساخت یک وب‌سایت، قیمت نرم‌افزار نکته مهمی است که باید به آن فکر کنید. در گذشته، توسعه‌دهندگان مجبور بودند نرم‌افزار گران‌قیمتی به نام محیط توسعه یکپارچه (IDE) بخرند تا بتوانند اپلیکیشن‌ها را بسازند.
این روزها اکثر کدها را می‌توان با ابزارهایی ساخت که استفاده از آن‌ها رایگان است. برای نوشتن کد ASP.NET، می‌توانید از یک ویرایشگر متن ساده، یکی از چندین ویرایشگر متن برنامه‌نویسی رایگان یا برنامه پرکاربرد Microsoft Visual Studio را استفاده کنید. Visual Studio Community Edition برای مقاصد غیرتجاری رایگان است و می‌توانید آن را از وب‌سایت مایکروسافت دریافت کنید. کسب‌وکارهایی که بیش از پنج توسعه‌دهنده دارند باید لایسنس استفاده از ویژوال استودیو را خریداری کنند، اما قیمت آن تقریبا مشابه سایر محیط‌های توسعه یکپارچه حرفه‌ای (IDE) برای پلتفرم‌های دیگر است.
مایکروسافت همچنین به همه، از جمله مشاغل، دسترسی به نسخه رایگان Visual Studio Code را می‌دهد که یک محیط توسعه یکپارچه (IDE) و ویرایشگر سبک‌تر است.
وب‌سایت‌ها به چیزی بیش از یک محیط توسعه یکپارچه نیاز دارند. آن‌ها همچنین به نرم‌افزار سرور وب‌اپلیکیشن و سرور میزبان نیاز دارند. Microsoft IIS جایی است که اکثر برنامه‌های ASP.NET (سرور اطلاعات اینترنتی) ذخیره می‌شوند. IIS به صورت رایگان در دسترس است و با تمام نسخه‌های سیستم عامل ویندوز مایکروسافت کار می‌کند. در بیشتر مواقع، میزبانی یک وب‌سایت در سرور ویندوز نسبت به سرور لینوکسی که همان کار را انجام می‌دهد، هزینه بیشتری دارد. اکثر اوقات، برنامه‌های زبان PHP، جاوا اسکریپت و روبی نوشته شده با PHP بر روی سرورهای لینوکس اجرا می‌شوند. اما از زمانی که ASP.NET Core در سال ۲۰۱۶ عرضه شد، برنامه‌های ASP.NET دیگر نیازی به میزبانی IIS ندارند. در عوض، اکنون می‌توانند روی لینوکس، MacOS، و ویندوز میزبانی شوند.
سازگاری با پایگاه داده
یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی که باید هنگام ساخت یک برنامه تحت وب اتخاذ کرد این است که از چه نوع پایگاه داده‌ای استفاده کنیم. رایج‌ترین پایگاه‌های داده مانند Microsoft SQL Server، MySQL، MariaDB، Postgres، MongoDB و CouchDB را می‌توان توسط برنامه‌های ساخته شده با ASP.NET استفاده کرد. با اینکه نصب‌های پیچیده‌تر Microsoft SQL Server ممکن است به مجوزهای نرم‌افزار گران‌تری نیاز داشته باشد، نسخه Express رایگان Microsoft SQL Server برای اکثر وب‌سایت‌ها کافی است.
شی‌گرا
وب‌سایت‌های شی‌گرا ASP.NET با زبان‌هایی مانند C# و VB.net ساخته می‌شوند. برنامه‌نویسی شی‌گرا به شما یک ساختار و مجموعه‌ای از الگوها می‌دهد که می‌توانید بارها و بارها برای سازماندهی و استفاده مجدد کد منبع، از آن‌ها استفاده کنید. سی‌شارپ یک زبان برنامه‌نویسی درجه یک است که به طور مداوم در بین محبوب‌ترین و پرتقاضاترین زبان‌های جهان قرار می‌گیرد. در مقابل، VB.net محصول قدیمی ویژوال بیسیک مایکروسافت است و در حال دور شدن از مرکز توجه توسعه‌دهندگان است.
پشتیبانی فعال
مایکروسافت که بزرگترین شرکت نرم‌افزاری در جهان است، هنوز در حال توسعه و ترویج ASP.NET است و می‌توان از آن به صورت رایگان استفاده کرد. مایکروسافت پول زیادی را برای پلتفرم‌های توسعه، جامعه توسعه‌دهندگان خود و کمکی که به شرکت‌های سازنده نرم‌افزارهایی که این برنامه‌ها را اجرا می‌کنند، اختصاص داده است. از این رو لازم نیست نگران از رده خارج شدن نرم‌افزار خود به این زودی‌ها باشید.
سخن پایانی
ما امیدواریم که این مقاله در مورد چیستی ASP.NET برای شما و کسب و کارتان مفید بوده باشد. در واقع، هنوز دلایل زیادی برای خواندن و کسب اطلاعات در ASP.NET وجود دارد. اگرچه آخرین نسخه ASP.NET به نام ASP.NET Core کاملا پیشرفته است، بسیاری از توسعه‌دهندگان هنوز از نسخه قدیمی‌تر استفاده می‌کنند؛ چرا که قابلیت‌های بسیاری دارد که امروزه هم مفید است. البته نباید نگران قدیمی بودن آن باشید، زیرا مایکروسافت آن را به‌روز نگه می‌دارد و از آن پشتیبانی زیادی می‌کند.
حرف آخر اینکه اگر از ASP.NET برای ساخت وب‌اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنید، نیازی نیست که زمان یا انرژی زیادی را صرف راه‌اندازی یک محیط توسعه کنید. شما می‌توانید آن را به سرعت و به خوبی انجام دهید. همچنین، از آنجایی که پلتفرم همچنان حفظ خواهد شد، می‌توانید مطمئن باشید که برنامه‌های شما ایمن خواهند بود و به زودی قدیمی نمی‌شوند.
دیدگاهتان را بنویسید