دواپس (DevOps) یکی از حوزه‌های کاری پرطرفدار در سال‌های اخیر است. بسیاری از شرکت‌ها، بعد از فهمیدن اهمیت دواپس برای پیشبرد اهداف و انجام فعالیت‌های خود، این موقعیت شغلی را به مجموعه خود اضافه کردند. در نتیجه بازار کار دواپس در ایران و جهان، جزو بازارهای جدید و پرطرفدار است که ظرفیت بالایی هم دارد. در این مقاله از بلاگ آسا قصد داریم ابتدا خیلی کوتاه دواپس را بررسی کنیم و سپس درباره بازار کار این رشته در ایران و جهان، نیازمندی‌های ورود به این بازار و چالش‌های آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
مفهوم دواپس و تاریخچه آن
دواپس (DevOps) مفهومی است که در سال ۲۰۰۹ توسط پاتریک دبوا (Patrick Debois) ایجاد شد. این مفهوم روی همکاری تنگاتنگ بین تیم‌های توسعه (Development) و عملیات (Operation) تاکید دارد. مفهوم DevOps زمانی ایجاد شد که تیم‌های عملیات و توسعه، کاملا از هم جدا بودند و اهداف، KPIها، دپارتمان و … جدا از هم داشتند.
DevOps برای بهبود همکاری بین این دو واحد جداگانه ایجاد شد و ترکیبی از فرهنگ، روش‌ها و ابزار است که توانایی سازمان‌ها را برای ارائه محصولات و خدمات باکیفیت و با سرعت بالا، افزایش می‌دهد. در فرهنگ دواپس، دو تیم عملیات و توسعه از حالت سیلویی خارج می‌شوند؛ این فرایند گاهی شامل ادغام دو تیم و گاهی شامل شکل‌گیری یک ارتباط پایدار و هماهنگ بین آن‌ها می‌شود. با کمک این تعریف، تیم‌ها در طول چرخه عمر نرم‌افزار، از توسعه نرم‌افزار و تست تا انتشار و عملیات، با هم همکاری می‌کنند و هر عضو از تیم، مهارت‌های چندگانه‌ای دارند و فقط روی یک موضوع متمرکز نیست.
در نتیجه این تغییرات، بسیاری از فرایندهای توسعه، عملیات و حتی فرایندهای کسب و کار بهینه می‌شوند و هدررفت انرژی و هزینه به حداقل می‌رسد. به همین خاطر چند سالی است که دواپس به یک حوزه پرطرفدار تبدیل شده است و افزایش تقاضا از سمت کارفرماها، باعث شده است تا افراد بیشتری به این حوزه علاقه‌مند شوند.
بررسی بازار کار دواپس در ایران و جهان
همانطور که گفتیم، DevOps یکی از حوزه‌های پرطرفدار سال‌های اخیر است که هم برای کارشناسان و کارجویان و هم برای شرکت‌ها، جذابیت زیادی دارد. برای همین در این بخش، اطلاعاتی را که از بررسی بازار کار DevOps در ایران و جهان به دست آورده‌ایم، با شما به اشتراک می‌گذاریم.
بازار کار دواپس در جهان
طبق گزارش سایت‌های کاریابی (مانند Indeed، Glassdoor و…) میانگین درآمد سالانه یک مهندس دواپس در کشورهای آمریکا، کانادا، انگلیس، استرالیا و آلمان، برابر با ۷۹ هزار دلار است. البته به طور دقیق‌تر، بازه حقوقی مهندسان دواپس بین ۵۳ تا ۱۴۶ هزار دلار در سال است که بسته به موقعیت مکانی و سابقه کار، متغیر است.
همچنین با توجه به گزارش سایت‌های MarketandMarket و GMI، اندازه بازار دواپس در مقیاس جهانی در حال گسترش است و هر روز، شرکت‌های بیشتری به اهمیت پیاده‌سازی دواپس برای بهینه کردن فرایندهای خود پی می‌برند. چنین بازاری، از بهترین گزینه‌ها برای مهندس‌های جوانی است که قصد ورود به یک حوزه رو به رشد را دارند.
بازار کار دواپس در ایران
رشد چشم‌گیر در بازار جهانی، شامل کشورهای آسیایی و ایران هم می‌شود. شاید تا چند سال پیش، تعداد آگهی‌های جذب مهندس و کارشناس دواپس به تعداد انگشتان دست نمی‌رسید؛ در بسیاری از مواقع هم شرکت‌ها به دلیل جدید بودن این حوزه نمی‌توانستند نیروی مدنظر خود را پیدا کنند.
اما امروزه تعداد شرکت‌هایی که فرایندهای دواپس را پذیرفته‌اند یا به دنبال پیاده‌سازی این فرهنگ هستند، روز به روز بیشتر می‌شود. طبق بررسی‌های ما در سایت‌های کاریابی (مانند جابینجا، کاربوم و …) میانگین حقوقی کارشناس‌های دواپس در ایران بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان است که این مبلغ، بستگی به شهر محل اشتغال و سطح ارشدیت فرد دارد.
به طور معمول و در بازه‌های مختلف، در حدود ۱۰۰ موقعیت شغلی فعال برای مهندس دواپس وجود دارد که هر کدام مزایا و امتیازات خود را دارند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که اگر به حوزه دواپس علاقه دارید، می‌خواهید حوزه کاری خود را تغییر دهید و با برنامه‌نویسی و فرایندهای عملیاتی آشنا هستید، بازار کار دواپس می‌تواند انتخاب خوبی برای شما باشد.
مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار دواپس
حالا که با اندازه بازار DevOps آشنا شدید، بهتر است که مهارت‌های لازم برای ورود به این بازار را بررسی کنیم. در ابتدا اشاره کوتاهی به این موضوع داشتیم که دواپس، ترکیبی از فرهنگ، روش و ابزار است. در واقع دواپس تنها یک تیم نیست؛ بلکه فرهنگی است که بین افراد تیم و سازمان جا افتاده است و آن‌ها را به سمت اهدافشان پیش می‌برد.
یک مهندس دواپس، لزوما عضوی از یک تیم مشخص نیست و ممکن است یک نقش چندگانه (cross-functional) داشته باشد. برای اینکه بتوانید به راحتی وارد بازار کار دواپس شوید، باید مهارت‌هایی را داشته باشید و در خود تقویت کنید. این مهارت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- توانایی کار در تیم
- مسئولیت‌پذیری
- توانایی پذیرش نقش‌ها چندگانه
- تسلط به فرایندها و اصول دواپس
- درک مناسب از فرایندهای توسعه و عملیات
- آشنایی با زبان‌های برنامه‌نویسی و محیط‌های عملیاتی
- تسلط به ابزارهای دواپس، CI/CD، اتوماسیون و …
- توانایی برقراری ارتباط موثر با افراد
روند رشد و گسترش بازار کار دواپس در جهان و ایران
با گذشت کمتر از ۲۰ سال از ابداع این مفهوم، دواپس به یک بازار پردرآمد در سراسر جهان تبدیل شده است.
بر اساس گزارش سایت‌های جهانی تحلیل بازار (از جمله MarketsandMarkets و Global Market Insight)، اندازه بازار جهانی دواپس در سال ۲۰۲۲ برابر با ۸ میلیارد دلار بود و در سال ۲۰۲۳ در حدود ۱۰٫۴ میلیارد دلار است.
طبق پیش‌بینی سایت‌های بالا با استفاده از داده‌های پیشین و روش‌های پیش‌بینی داده‌محور، نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) بازار کار دواپس، تا سال ۲۰۳۲ برابر با ۲۰٪ خواهد بود؛ یعنی در سال ۲۰۳۲، اندازه بازار جهانی دواپس برابر با حدود ۷۰ میلیارد دلار می‌شود.
دلیل این رشد چشم‌گیر، گرایش شرکت‌ها به معماری میکروسرویس، پیاده‌سازی اتوماسیون و CI/CD، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهبود در فرایندهای توسعه محصول است. داده‌های به دست آمده از نظرسنجی RedGate روی ۳۲۰۰ شرکت جهانی، نشان می‌دهد که پس از همه‌گیری کرونا و با توجه به محبوبیت دورکاری در این بازه، نزدیک به ۷۴٪ شرکت‌کنندگان، پیاده‌سازی دواپس را در دستور کار خود قرار دادند.
بر این اساس، با توجه به اینکه شرکت‌های بیشتری با لزوم پیاده‌سازی و پذیرش DevOps روبه‌رو می‌شوند، نیاز به مهندسان دواپس خبره و باتجربه افزایش پیدا می‌کند و این بازار، یک مقصد مناسب برای نیروی جوان و تازه نفس است.
چالش‌های موجود در بازار کار دواپس و راهکارهای مقابله با آن‌ها
هرچند تکنولوژی در خدمت پیشرفت بشر است و با گذر زمان، سرعت پیشرفت فناوری بیشتر می‌شود؛ اما بعد از مدتی این افراد هستند که باید با این سرعت رشد کنار بیایند و تغییر را بپذیرند. بر اساس یکی از مقالات گارتنر (Gartner)، هرچه به جلو پیش می‌رویم، موانع انسانی نقش پررنگ‌تری از موانع تکنولوژیکی پیدا می‌کنند. به این معنی که انسان‌ها تبدیل به سرعت‌گیری برای پیشرفت فناوری می‌شوند.
بزرگ‌ترین چالش‌های بازار کار دواپس که شرکت‌ها و افراد را درگیر می‌کنند، شامل موارد زیر می‌شوند:
مقاومت نسبت به تغییر
تغییر سیستم کاری قدیمی و استفاده از فناوری جدید، برای افراد سخت است.
عدم اعتماد به تکنولوژی‌های جدید
افراد نمی‌توانند به خودکارسازی (اتوماسیون) و فرایندهای جدید اعتماد کنند.
منحنی یادگیری تند و تکرار شونده
DevOps به دلیل جدید بودن، همواره در حال تغییر و تکامل است؛ برای همین نیاز به افراد باانگیزه و یادگیرنده در سازمان‌ها، بیشتر خواهد شد.
پیچیدگی و تئوری انتخاب
هرچه تکنولوژی پیشرفت کند، تعداد ابزارها و فرایندها بیشتر می‌شود. به همین خاطر پیاده‌سازی و مدیریت این ابزارها و تکنولوژی‌ها، به یک چالش برای تیم‌های دواپس تبدیل می‌شود.
موانع امنیتی
استفاده از دواپس می‌تواند نقص‌های امنیتی جدیدی را ایجاد کند. مثلا آسیب‌پذیری کدها، تنظیمات اشتباه و دسترسی افراد متفرقه به زیرساخت، از مواردی هستند که می‌توانند دردسرساز شوند.
نبود مهارت و تجربه کافی
DevOps برای اجرایی شدن، به مجموعه‌ای از مهارت‌ها و تجربیات نیاز دارد. اما جذب و نگهداشت کارشناس‌ها خبره می‌تواند یک چالش بزرگ برای منابع انسانی شرکت‌ها باشد؛ به همین خاطر شرکت‌ها باید روی آموزش و توسعه نیروها تمرکز کنند.
با وجود این چالش‌ها، همچنان بازار کار دواپس بازاری آینده‌دار است که می‌تواند برای بسیاری از شیفته‌های تکنولوژی و فناوری، جذاب باشد. پس برای غلبه بر این چالش‌ها، روی مهارت‌های خود سرمایه‌گذاری کنید و یادگیری مهارت‌های جدید و به‌روزرسانی مهارت‌های فعلی خود را، به یک روتین تبدیل کنید.
جمع‌بندی و کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا با DevOps و بازار کار آن بیشتر آشنا شویم. هرچند این حوزه تقریبا جدید است و کمتر از ۲۰ سال از ظهور آن می‌گذرد، اما بازار کار دواپس یکی از بازارهای پردرآمد در ایران و جهان است. در ابتدا سعی کردیم با معرفی اندازه بازار DevOps، دیدی از وضعیت فعلی این شغل به شما بدهیم و سپس با بررسی نیازمندی‌های ورود به بازار، پیش‌بینی آینده و چالش‌های این حوزه، شما را برای چالش جدیدتان آماده کنیم.
همچنین خوب است بدانید که در ویستا سامانه آسا، دواپس یکی از قطب‌های اصلی جذب نیرو است. با توجه به اینکه حوزه کاری آسا فناوری اطلاعات و توسعه سامانه‌های مالی است، شرکت از تیم‌های فنی مختلفی تشکیل شده است که هر کدام به فراخور نیاز، از فرایندهای دواپس استفاده می‌کنند. شما می‌توانید به مراجعه به صفحه «همکاری با آسا» در سایت آسا، موقعیت‌های شغلی فعال را ببینید و رزومه خود را برای ما ارسال کنید.
نویسنده: سارا احمدیان
