در حوزه فناوری اطلاعات و تکنولوژی مشاغل مختلف و گوناگونی وجود دارد که هر کدام مسئولیت‌ها و وظایف متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. برخی از مشاغل حوزه فناوری با یکدیگر هم پوشانی دارند، اما به نظرتان تفاوت کدنویس، برنامه نویس و توسعه دهنده چیست؟ برای پاسخ به چنین سوالی باید به صورت کلی با مفهوم کدنویسی، برنامه‌نویسی و توسعه نرم‌افزار آشنا شوید و بعد از آن، تفاوت‌ها پدیدار می‌شوند. در این مقاله از بلاگ ویستا سامانه آسا قصد داریم در رابطه با تفاوت بین کدنویس، برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده صحبت کنیم و اشاره‌ای به موقعیت‌های شغلی مختلف در این تخصص‌های شغلی خواهیم داشت. برای آشنایی بیشتر با تفاوت‌های مشاغل حوزه IT مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
کدنویس؛ فردی که به عنوان Coder شناخته می‌شود!
بسیاری از مواقع، کدنویسی و برنامه‌نویسی به جای هم استفاده می‌شوند و و افراد غیر متخصص تفاوت این دو حوزه شغلی را به صورت کامل تشخیص نمی‌دهند. کدنویس فردی است که اطلاعات تخصصی کمتری نسبت به برنامه‌نویسان و دانش تخصصی اندکی در حوزه IT دارد. به همین علت Coder تنها می‌تواند کدهای از قبل نوشته شده را ویرایش کرده یا نمونه‌هایی جدید را به صورت کپی ایجاد کند.
در حالت کلی، کدنویسی به عنوان زیر مجموعه‌ای از برنامه‌نویسی شناخته می‌شود. کدنویس‌ها طبق دستورات از پیش تعیین‌شده عمل می‌کنند و فرایند پیاده‌سازی، رفع خطا، تست و تجزیه و تحلیل کد را بر اساس برنامه‌ریزی مشخص پیش می‌برند.
برنامه‌نویس؛ ارتباط با علوم کامپیوتری و علم داده
برنامه‌نویس شخصی است که به علوم کامپیوتر و اصول برنامه‌نویسی تسلط دارد. برنامه‌نویسان می‌توانند نرم‌افزار یا محصولی را بر اساس نیازهای کاربران، با یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی طراحی و اجرا کنند. برنامه‌نویس‌های حوزه‌های مختلف، معمولا روی چند زبان مخصوص به آن حوزه تسلط دارند و با استفاده از دستورات و توابع مختلف به نتیجه نهایی می‌رسند. تمام برنامه‌نویسان توانایی خواندن و ویرایش دستورها و توابع نوشته شده توسط سایر برنامه‌نویسان را دارند.
برنامه‌نویسی برای بسیاری از رشته‌های علوم کامپیوتر یک مهارت و نیاز ضروری است. برخی از برنامه‌نویسان به زبان‌های مختلفی تسلط دارند و این یک مزیت عالی برای برنامه‌نویس‌ها به حساب می‌آید. همچنین برنامه‌نویس‌ها می‌توانند بخش‌های مختلف برنامه را تجزیه و تحلیل کنند.
توسعه‌دهنده (developer)؛ فردی با توانایی و دانش فراتر از برنامه‌نویس
توسعه‌دهنده از نظر دانش و موقعیت شغلی، جایگاهی بالاتر از برنامه‌نویس و کدنویس دارد. توسعه‌دهندگان در لایه‌های مختلف پروژه حضور دارند؛ در تیم‌های برنامه‌نویسی معمولا یک یا چند توسعه‌دهنده حضور دارند که می‌توانند خطاهای سیستم را به خوبی شناسایی کنند. معمولا توسعه‌دهندگان ارشد و حرفه‌ای، به بیشتر زبان‌های برنامه‌نویسی تسلط کامل دارند و کلیه قسمت‌های پروژه را به خوبی مدیریت می‌کنند.
اغلب توسعه‌دهندگان در رشته‌های مهندسی نرم‌افزار و علوم کامپیوتر تحصیل کرده‌اند. برخی از شرکت‌های کوچک توسعه‌دهندگانی از نوع فول استک (Full-Stack) را جذب می‌کنند که توانایی و دانش بالایی در زمینه توسعه وب و اپلیکیشن‌های مختلف داشته باشند. توسعه‌دهنده‌ها به گروه‌های مختلفی مانند توسعه‌دهنده بک-اند یا فرانت-اند تقسیم می‌شوند که در ادامه مقاله به صورت کامل آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
توسعه‌دهنده بک-اند (Back-End)؛ توسعه آنچه در پس نرم‌افزار اجرا می‌شود
توسعه‌دهنده بک-اند (Back-End) به عنوان نیروی محرکه سایت شناخته می‌شود. اطلاعات سمت سرور و کلیه برنامه‌های بک-اند سایت توسط نیروی Back End Developer توسعه داده می‌شود. توسعه‌دهندگان بک-اند نقش پررنگی در پروژه‌ها دارند و همواره ارتباطات بین داده‌های ارسالی و دریافتی رابط کاربری را با نرم‌افزار بررسی می‌کنند.
در بخش Back-End، پایگاه داده سایت و نرم‌افزار روی سرور پیاده‌سازی می‌شود. معمولا توسعه‌دهنده‌های بک-اند از زبان‌های برنامه‌نویسی PHP،RUBY ،Python ،Java و .NET و فریم ورک‌های بک اند استفاده می‌کنند و با پایگاه‌های داده مانند ORACLE ،MySQL و SQL Server سروکار دارند. بعضی از مهم‌ترین وظایف توسعه‌دهنده بک‌اند عبارتند از:
- تجمیع محاسبات ابری
- ایجاد، طراحی و مدیریت پایگاه داده
- ایجاد API های مختلف
- گزارش‌گیری و تجزیه و تحلیل آماری از داده‌های سایت
در این قسمت فقط برخی از وظایف توسعه‌دهنده بک-اند را ذکر کردیم اما در معمولا وظایف دیگری هم بر عهده دارند.
توسعه‌دهنده فرانت-اند (Front-End)؛ مسئول پیاده‌سازی رابط کاربری نرم‌افزار
فرانت-اند بخشی از سایت یا نرم‌افزار است که کاربران با آن ارتباط برقرار می‌کنند. در واقع پیاده‌سازی و اجرای قسمت‌های ظاهری و ساختار یک سایت مانند لوگو، تصاویر و تمام منوها، سایت مپ و هر آنچه به ظاهر سایت یا نرم‌افزار مربوط است، بر عهده توسعه‌دهنده Front-End است.
توسعه‌دهنده‌های فرانت-اند بخش‌های ظاهری و فناوری پشت سایت را به یکدیگر پیوند می‌دهند و از ابزارهای طراحی شده توسط Back-End برای تعامل با کاربران استفاده می‌کنند. پیاده‌سازی بصری تمام اطلاعاتی که کاربر مشاهده و روی آن‌ها کلیک می‌کند، وظیفه توسعه‌دهنده فرانت‌اند است. زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی در بخش فرانت-اند مورد استفاده توسعه‌دهنده‌ها قرار می‌گیرد که زبان‌های HTML و CSS و جاوا اسکریپت مثل ری اکت از مهم‌ترین آن‌ها هستند. برخی از وظایف توسعه‌دهندگان فرانت-اند به شرح زیر است.
- توسعه و پیاده‌سازی فنی رابط کاربری سایت یا نرم‌افزار
- طراحی بهینه سایت برای دستگاه‌های مختلف مانند موبایل و تبلت
- تست و رفع خطای سایت
- ایجاد تعامل بین رابط کاربری و زیرساخت سایت
در حالت کلی توسعه‌دهندگان فرانت-اند با تعامل و همکاری با تیم بک-اند، نمای ظاهری سایت و نرم‌افزار را مدیریت می‌کنند.
توسعه‌دهنده فول استک (Full Stack)؛ نیرویی متخصص با دانش بالا
توسعه‌دهندگان فول استک افرادی با تسلط کامل به بک-اند و فرانت-اند هستند. معمولا کسانی که به عنوان نیروی فول استک شناخته می‌شوند، دانش بسیار بالایی در زمینه توسعه نرم‌افزار، برنامه‌نویسی، معماری و طراحی نرم‌افزار و علوم کامپیوتر دارند.
فول استک دولوپرها به زبان‌های فرانت‌اند و بک‌اند تسلط دارند. زبان‌های برنامه‌نویسی زیادی وجود دارد که معمولا توسعه‌دهندگان Full Stack، به خوبی با ساختار، سینتکس یا گرامر، معماری، طراحی و پیاده‌سازی آن‌ها آشنایی دارند. همچنین افرادی با تخصص فول استک با فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های زیادی سروکار دارند.
اهمیت ارتباط بین توسعه‌دهنده، برنامه‌نویس و کدنویس
در این مقاله از بلاگ ویستا سامانه آسا در رابطه با تفاوت بین کدنویس، برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده صحبت کردیم و اشاره‌ای به وظایف هر یک از این مشاغل داشتیم. در حالت کلی تفاوت‌های زیادی بین کدنویس، برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده وجود دارد، اما تعامل بین چنین افرادی در سازمان‌ها و پروژه‌ها بسیار بالا است.
برنامه‌نویسان باید ارتباطات مناسبی با کدنویس یا توسعه‌دهندگان داشته باشد و همین مورد برای کدنویس و توسعه‌دهنده نیز رخ خواهد داد. در این مقاله سعی کردیم به صورت خلاصه این تفاوت‌ها را بررسی کنیم. اگر به مقالات حوزه فین‌تک و فناوری علاقه‌مند هستید، توصیه می‌کنیم سایر مقالات بلاگ آسا را مشاهده کنید. همچنین در رابطه با این مطلب اگر سوال یا پیشنهادی دارید، از بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
نویسنده: محمد بیک زند
