چگونه با پایتون وب‌سایت طراحی کنیم؟ این سوالی است که بارها و بارها پرسیده می‌شود اما پاسخ مناسبی برای آن در وب فارسی وجود ندارد. به همین دلیل ما در بلاگ آسا تصمیم گرفتیم تا با استفاده از یک نقشه راه، نحوه طراحی سایت با پایتون را تشریح کنیم. با ما همراه باشید.
آیا می‌توان با پایتون وب‌سایت توسعه داد؟
قبل از شروع اول به این سؤال پاسخ دهیم که آیا طراحی سایت با پایتون ممکن است یا خیر. برای پاسخ به این سؤال باید بدانید که یک وب‌سایت در هسته خود شامل دو بخش اصلی است:
- توسعه Front-end
- توسعه Back-end
توسعه فرانت‌اند بر عناصر بصری و تعاملی یک وب‌سایت متمرکز است که کاربران مستقیما با آن در ارتباطند. این شامل طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX)، ایجاد طرح‌بندی و پیاده‌سازی اجزای بصری با استفاده از فناوری‌هایی مانند HTML ،CSS و جاوا اسکریپت است. توسعه‌دهندگان فرانت‌اند اطمینان حاصل می‌کنند که وب‌سایت‌ها از نظر بصری جذاب، پاسخگو و کاربرپسند هستند.
در سمت مقابل، توسعه بک‌اند مربوط به نحوه عملکرد یک وب‌سایت در سمت سرور و دور از چشم بازدیدکنندگان است. این شامل ایجاد منطق و زیرساختی است که عملکرد صحیح وب‌سایت را تضمین می‌کند، پردازش داده‌ها را مدیریت می‌کند و با پایگاه‌های داده تعامل دارد. توسعه‌دهندگان بک‌اند با زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Python، Ruby، Java یا PHP کار می‌کنند تا اجزای سمت سرور یک وب‌سایت یا یک برنامه وب را بسازند.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین ادیتورهای پایتون
بنابراین منظور از طراحی سایت با پایتون، توسعه بک‌اند آن وب‌سایت است نه تمامی قسمت‌ها! در حقیقت هیچ سایت کاملی وجود ندارد که تنها با یک زبان برنامه‌نویسی توسعه پیدا کرده باشد. نکته دوم این است که اغلب وب‌سایت‌ها توسط دو گروه توسعه‌دهندگان فرانت‌اند و بک‌اند ساخته می‌شوند و کسانی که بر هر دو جنبه سایت کاملا مسلط هستند، به عنوان فول استک دولوپر شناخته می‌شوند. بنابراین کسی که بخواهد یک وب‌سایت را به تنهایی توسعه دهد، علاوه بر برنامه‌نویسی پایتون (یا دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی بک‌اند) باید به زبان‌های برنامه‌نویسی فرانت‌اند هم مسلط باشد. خب با این مقدمه بیایید مراحل و نقشه راه طراحی سایت با پایتون را شروع کنیم.
مرحله اول: یادگیری پایتون
بدیهی است که برای طراحی سایت با پایتون باید به این زبان مسلط باشید. همانطور که احتمالا می‌دانید پایتون یک زبان برنامه‌نویسی همه‌کاره است که به طور گسترده در حوزه‌های مختلفی از جمله توسعه وب، تجزیه و تحلیل داده‌ها، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و … استفاده می‌شود. برای شروع ابتدا باید پایتون را نصب و ویرایشگر کد مناسب را انتخاب کنید.
انتخاب بهترین کد ادیتورهای پایتون کاملا بستگی به نیاز شما دارد. در مرحله بعد باید مبانی پایتون را یاد بگیرید که شامل درک متغیرها، حلقه‌ها، شرط‌ها، روش استفاده از توابع و کتابخانه‌ها و تعریف کلاس‌ها می‌شوند. تسلط به مبانی و اصول پایتون به شما کمک می‌کند تا بتوانید به راحتی از فریم‌ورک‌های مورد نیاز این زبان برای طراحی سایت استفاده کنید.
مدت زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۲ تا ۳ ماه
مرحله دوم: یادگیری HTML و CSS
یک پیش‌نیاز مهم برای طراحی سایت با هر زبانی، یادگیری html و css است و پایتون هم از این قاعده مستثنی نیست. HTML ساختار اساسی و معنایی محتوای وب‌سایت را فراهم می‌کند و مرورگرها را قادر می‌سازد تا اطلاعات را به روشی ساختاریافته تفسیر و نمایش دهند. بدون HTML، مرورگرهای وب نمی‌دانند چگونه محتوا را ارائه کنند و نمایش دهند.
در کنار HTML، شما به CSS هم نیاز دارید تا طرح‌بندی، رنگ‌ها، فونت‌ها و زیبایی‌شناسی کلی صفحات وب خود را کنترل کنید. به زبان ساده، شما می‌توانید HTML را به‌عنوان ساختاری در نظر بگیرید که نحوه چیدمان محتوا را تعریف می‌کند، در حالی که CSS نمایش بصری آن را بهبود می‌بخشد. همچنین اگر می‌خواهید یک قدم پیش‌تر بروید، پیشنهاد می‌کنیم ۱ تا ۲ هفته زمان بیشتری برای یادگیری Bootstrap صرف کنید تا پتانسیل واقعی css را با استفاده از این فریم‌ورک ببینید.
مدت زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۱ ماه
مرحله سوم: یادگیری جاوا اسکریپت
یادگیری جاوا اسکریپت یک مرحله ضروری در توسعه وب است که عمدتا به همراه HTML و CSS توسط برنامه‌نویسان فرانت‌اند استفاده می‌شود. این زبان برنامه‌نویسی به شما امکان می‌دهد رفتار پویا و تعاملی را به صفحات وب خود اضافه کنید. به عنوان یک برنامه‌نویس جاوا اسکریپت شما باید نحوه دستکاری Document Object Model (یا DOM)، مدیریت رویدادها و ایجاد محتوای پویا با استفاده از این زبان را بیاموزید.
البته قبل این‌ها نیاز است که مبانی جاوا اسکریپت را بدانید. این مبانی شامل درک و نحوه استفاده از متغیرها، انواع داده‌ها، عملگرها و ساختارهای کنترلی است. یادگیری جاوا اسکریپت برای مبتدیان حدود ۶ ماه زمان می‌برد.البته اگر از قبل به زبانی مثل پایتون مسلط هستید، زمان یادگیری برای شما کمتر از ۳ ماه خواهد بود، چرا که مفاهیم و اصول پایه شبیه به هم هستند و بیشتر در سینتکس، توابع و نحوه استفاده از کتابخانه‌ها با هم تفاوت دارند.
مدت زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۴ تا ۶ ماه
مرحله چهارم: یادگیری ری‌اکت (react js)
تسلط بر فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت به شما کمک می‌کند تا به بهترین شکل از قدرت جاوا اسکریپت در ساخت صفحات پویا و جذاب بهره ببرید. کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های مختلفی برای توسعه فرات‌اند وجود دارند، اما ری‌اکت (react js) به دلیل محبوبیت و قدرت بالای آن پیشنهاد می‌شود. برای تسلط به این کتابخانه شما باید به HTML و CSS و جاوا اسکریپت مسلط باشید.
علاوه بر آن، React چندین مفهوم کلیدی دارد که در روند یادگیری با آن مواجه خواهید شد. در ابتدا مفاهیم اولیه React مانند کامپوننت‌ها، JSX و DOM مجازی (مدل شی-سند) را خواهید آموخت و بر نحوه ایجاد کامپوننت‌های کاربردی و اجزای کلاس مسلط می‌شوید. state و props، مدیریت رویدادها، متدهای چرخه حیات و… اصطلاحات مهم و متداولی هستند که در مسیر یادگیری خواهید آموخت. توجه داشته باشید که بدون استفاده از فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌ها هم می‌توانید یک وب‌سایت با پایتون بسازید، اما آن ظاهر و پویایی فوق‌العاده را از دست می‌دهید.
زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۱ ماه
مرحله پنجم: یادگیری جنگو
خب حالا نوبت به توسعه بک‌اند وب‌سایت پایتونی ما می‌رسد و دو گزینه پرطرفدار پیش‌روی ماست: جنگو (Django) و فلسک (Flask). اینجا هم ما همان استراتژی انتخاب ری‌اکت را پیش می‌گیریم و با توجه به معیارهایی مانند پشتیبانی مناسب از دیتابیس‌های معروف، توسعه‌پذیری و سئو خوب، جنگو را انتخاب می‌کنیم. جنگو یک فریم‌ورک رایگان و منبع باز پایتون است که در بیش از ۱۲ هزار پروژه مشهور، استفاده شده است.
این فریم‌ورک با بهره‌مندی از یک مجموعه کتابخانه عظیم، بر اثربخشی، کدنویسی کمتر و قابلیت استفاده مجدد تاکید دارد. جنگو را می‌توان برای توسعه انواع وب‌سایت‌ها، از پروژه‌های کوچک گرفته تا وب‌سایت‌های بزرگ سازمانی و همچنین سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) استفاده کرد. یادگیری جنگو در کنار جاوا اسکریپت و ری‌اکت می‌تواند شما را به یک فول استک دولوپر توانمند تبدیل کند.
زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۱ ماه
مرحله ششم: یادگیری دیتابیس
در ادامه شما باید نحوه کار پایگاه داده‌ها و تعامل با آن‌ها را درک کنید، اینجا جایی است که داده‌های شما و روابط بین آن‌ها ذخیره می‌شوند. با درک مفاهیم اساسی پایگاه‌های داده شروع کنید و بر مدل‌های داده، پایگاه‌های داده رابطهای، جدول‌ها، ردیف‌ها، ستون‌ها و روابط مسلط شوید. در ادامه باید بتوانید از عهده مدیریت پایگاه داده، نمایه‌سازی و بهینه‌سازی، کار با سیستم‌های پایگاه داده رابطهای (RDBMS) و غیر رابطهای (NoSQL) بر بیایید. جنگو تقریبا از اکثر دیتابیس‌های متداول مثل SQLite و MySQL پیشتیبانی می‌کند، اما اگر به دنبال دیتابیسی هستید که بیشترین سازگاری و راحت‌ترین اتصال را با جنگو داشته باشد، پیشنهاد می‌کنیم PostgreSQL را بررسی کنید.
زمان مورد نیاز برای یادگیری: ۱ ماه
مرحله هفتم: یادگیری DRF
در نهایت شما به یک API نیاز دارید تا بین فرانت‌اند و بک‌اند ارتباط برقرار کنید. به عبارت ساده‌تر، زمانی که شما به اطلاعاتی از پایگاه داده نیاز دارید یا می‌خواهید اطلاعاتی را به پایگاه داده اضافه کنید، به یک API نیاز خواهید داشت. Django Rest FrameWork یا به اختصار DRF ابزار قدرتمندی است که ساخت API وب را ممکن می‌کند.
تسلط بر DRF و ساخت یک API RESTful راحت‌ترین مرحله در توسعه یک وب‌سایت با پایتون است و در کمتر از یک ماه قابل دستیابی خواهد بود. زمانی که API شما توسعه پیدا کند، قطعات مراحل قبلی با همکاری هم شروع به کار خواهند کرد تا وب‌سایت پایتونی شما شروع به کار کند.
مدت زمان مورد نیاز برای یادگیری: کمتر از ۱ ماه
چرا از پایتون برای طراحی و توسعه سایت استفاده کنیم؟
تا این بخش از مطلب مسیر طراحی سایت با پایتون را بررسی کردیم، اما چرا باید از این زبان برنامه‌نویسی در توسعه وب استفاده کنیم؟ پاسخ کوتاه این است که پایتون در حال حاضر برترین و پرطرفدارترین زبان برنامه‌نویسی دنیا محسوب می‌شود و توسعه‌دهندگان بک‌اند هم به خوبی از آن استقبال کرده‌اند. با این وجود بیایید مزیت‌های پایتون را بررسی کنیم:
- خوانایی و سادگی: سینتکس ساده پایتون، کدنویسی را آسان می‌کند و سرعت توسعه نرم‌افزار را افزایش می‌دهد. همچنین فرایند رفع خطا کد به دلیل تمیز بودن سینتکس، ساده‌تر از سایر زبان‌های برنامه‌نویسی است.
- انجمن بزرگ و فعال: پایتون در حال حاضر پرطرفدارترین زبان برنامه‌نویسی دنیاست و به همین دلیل یک جامعه بزرگ از توسعه‌دهندگان دارد. این بدان معناست که منابع، کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های زیادی در دسترس خواهند بود.
- فریم‌ورک‌های متنوع: پایتون فریم‌ورک‌های وب قدرتمندی مانند جنگو، فلاسک و پیرامید دارد که روشی ساختاریافته برای توسعه برنامه‌های کاربردی وب را ارائه می‌کنند.
- تطبیق‌پذیری: پایتون یک زبان همه‌کاره است که در حوزه‌های مختلفی از جمله علم داده، یادگیری ماشین، هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی استفاده می‌شود. این تطبیق‌پذیری به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قابلیت‌های منحصربه‌فردی را به وب‌سایت‌ها اضافه کنند.
- مقیاس‌پذیری: پایتون مقیاس‌پذیر است و هم برای پروژه‌های در مقیاس کوچک و هم برای برنامه‌های کاربردی در مقیاس بزرگ قابل استفاده خواهد بود. در دسترس بودن ابزارهایی مانند متعادل کننده بار، به مقیاس‌پذیری برنامه‌های وب مبتنی بر پایتون کمک می‌کند.
- توسعه سریع: تمرکز پایتون بر خوانایی و سادگی، سرعت توسعه را افزایش می‌دهد. با فریم‌ورک‌هایی مانند جنگو، توسعه‌دهندگان می‌توانند از ویژگی‌هایی مانند رابطهای خودکار مدیریت، سیستم‌های ORM و قالب‌های از پیش ساخته برای تسریع روند توسعه استفاده کنند.
- پشتیبانی از برنامه‌نویسی ناهمزمان: پشتیبانی پایتون از برنامه‌نویسی ناهمزمان با لطف ویژگی‌هایی مانند async/await و کتابخانه‌هایی مانند asyncio به توسعه‌دهندگان امکان توسعه برنامه‌های کاربردی وب کارآمد و پاسخگو را خواهد داد.
- اکوسیستم برای تست و رفع خطا: پایتون یک اکوسیستم قوی برای آزمایش و اشکال‌زدایی دارد که امکان ایجاد برنامه‌های کاربردی وب با کیفیت بالا و بدون خطا را فراهم می‌کند. به عنوان مثال فریم‌ورک‌هایی مانند PyTest به قابلیت اطمینان پروژه‌های مبتنی بر پایتون کمک می‌کنند.
سخن نهایی
در این مطلب سعی کردیم تا روند طراحی سایت با پایتون را بررسی کنیم و همانطور که دیدید، سادگی، خوانایی و اکوسیستم گسترده پایتون، آن را به گزینه‌ای عالی برای پروژه‌های توسعه وب‌سایت تبدیل کرده است. در نهایت اگر به برنامه‌نویسی پایتون علاقه‌مند هستید و می‌خواهید از آن در توسعه وب‌سایت بهره ببرید، دو مسیر در پیش خواهید داشت: یا می‌توانید به صورت تخصصی روی توسعه بک‌اند تمرکز کنید و یا باید برنامه‌نویسی فرانت‌اند را هم یاد بگیرید تا به عنوان یک فول استک دولوپر به کار خود ادامه دهید. به نظر شما کدام مسیر بهتر است؟
منابع:
www.digital.com | www.educative.io | www.stxnext.com
نویسنده: تیم مارکتینگ آسا
